آن‌چه بیشتر از غلط‌نویسی‌ آسیب می‌زند

موسی بیدج می‌گوید: مسئله‌ای بزرگ‌تر از غلط‌نویسی‌ به زبان فارسی آسیب می‌زند و آن قطع ارتباط با کتاب و منتقل شدن به فضای مجازی است.
این مترجم و شاعر در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: وقتی به اصل کتاب اهتمام نمی‌ورزیم و همه ارتباط‌مان به جای کتاب به فضای مجازی منتقل شده، این در واقع آسیب بزرگی است که متوجه زبان فارسی است. حالا که ایام هفته کتاب است، باید ببینیم برای این‌که کتاب را به کسانی برسانیم که عضو کانال‌ها و گروه‌های مجازی هستند چه کرده‌ایم؛ در حالی که می‌توانیم کتاب را با تخفیف به آن‌ها ارائه دهیم. یا این‌که چه اقدامی برای حمایت از نویسنده، مترجم و ویراستار انجام داده‌ایم، یا این‌که چطور می‌شود کاغذ را برای نشر کتاب با قیمت ارزان‌تری ارائه کرد؟ اگر این شیوه‌ها را مدنظر داشته باشیم به مانایی فرهنگ و گسترش آن کمک کرده‌ایم. نه این‌که مشکل ما فقط سر این باشد که کلمات غلط نوشته می‌شوند. نباید آسیب‌های بزرگ‌تر را فراموش کرد. 
او سپس درباره غلط‌نویسی‌ها و آسیب‌هایی که ممکن است به زبان فارسی بزنند گفت: زبان دارد رو به صیقل خوردن می‌رود؛ یعنی اگر بخواهیم از آغاز زبان فارسی تا کنون که روزگار شتاب و سرعت است نگاه مختصری بیندازیم، می‌بینیم کتاب‌های کلان چندجلدی به کتاب‌های ۵۰ صفحه‌ای و تعداد نشر کتاب‌ها از چندهزار نسخه به ۵۰۰ نسخه و ۲۰۰ نسخه رسیده است. این یک سیر طبیعی است که زبان هم به سمت صیقل خوردن یا تراش خوردن و سوهان خوردن برود. صیقل خوردن خوب است اما سوهان خوردن گاهی بدجوری به اصل سرمایه هم آسیب می‌زند و آن را از بین می‌برد. 
بیدج افزود: در روزگار امروز به واسطه شبکه‌های اجتماعی، اشکالی ندارد که کلمات مختصر و تلگرافی نوشته شوند تا با حداقل هزینه و حداکثر سرعت، اصل معنای پیام منتقل شود؛ اما به شرطی که در همه زوایای کتابت رایج نشود. در روزگاری که تلگراف ارسال می‌کردند برای کم کردن هزینه‌ها از مختصر کردن کلمات تا جایی فقط معنا انتقال یابد استفاده می‌کردند. امروز هم ما در شبکه‌های اجتماعی تلگرافی صحبت می‌کنیم. ارسال پیام در شبکه‌های اجتماعی مربوط به کوچه، خیابان و راه است، اما کتاب این‌گونه نیست. کتاب اولین اتفاقی که باید برایش بیفتد این است که در آرامش جسم و روح خوانده شود؛ وگرنه کتابی که می‌خوانیم اگر متوجه آن نشویم و ذهن‌مان جای دیگری باشد و اصلا متن آن تلگرافی نوشته شده‌ باشد و برای خواندن آن به حل معما نیاز داشته باشیم دیگر اصل موضوع از بین می‌رود. 
این مترجم در ادامه درباره نقش ویراستاران در درست‌نویسی گفت: ویراستاران کتاب‌ها به هرحال کارشان را انجام می‌دهند؛ اما سلیقه‌ها متفاوت است و ممکن است یک ویراستار با ویراستار دیگر بر سر رسم‌الخط و دیگر چیزها تضاد داشته باشد. 
او همچنین اظهار کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم کار انجام می‌دهد، نمی‌خواهم بگویم کاری انجام نمی‌دهد، اما با توجه به فرهنگ دیرینه‌ای که ما داریم اگر به جای یک نهاد، چند نهاد داشتیم که کار فرهنگستان را انجام می‌دادند قطعا اتفاقات بهتری می‌افتاد، چرا که فرهنگستان باید از رسانه‌ها جلوتر باشد نه آن‌که کلمه‌ای رایج شود و بعد فرهنگستان برای آن معادل‌سازی کند؛ در این صورت همانند عوض کردن اسم خیابان‌ها باز هم مردم همان واژه اولیه را به کار می‌برند.