اعلام آمادگی رئیس جمهوری آمریکا برای مذاکره بدون پیش شرط با ایران در حالی در میان مقامات، کارشناسان و رسانه های جهان بازتاب داشته که این موضع گیری دونالد ترامپ با واکنش های موافق و مخالفی روبرو شد.
به گزارش ایرنا، رئیس جمهوری آمریکا عصر روز گذشته( دوشنبه) در نشست مشترک خبری با 'جوزپه کونته' نخست وزیر ایتالیا ضمن اعلام آمادگی خود برای مذاکره با مقامات ایران گفت: اگر آنها آمادگی داشته باشند، حاضرم بدون هیچ پیش شرطی این کار را انجام دهم.
وی مدعی شد: بنابراین به ملاقات اعتقاد دارم، البته آنها کمی مشکل دارند، من به تعهد خودمان در برجام پایان دادم، اگر رهبران ایران بخواهند دیدار کنند، هیچ پیش شرطی هم ندارم و هر وقت بخواهند با آنها دیدار می کنم.
وی افزود: من حاضرم با هر کسی ملاقات کنم، وقتی ظرفیت جنگ یا گرسنگی وجود داشته باشد، بهتر است مذاکره انجام شود.
ترامپ با این حال گفت: اگر بتوانیم کاری کنیم که بدون این که کاغذ پاره ای همچون برجام باشد، من حاضرم و هیچ پیش شرطی ندارم. این موضوع هم برای ما، هم برای آنها و هم برای جهان خوب است. اگر آنها بخواهند ،من هم دیدار خواهم کرد.
** کارشناسان و رسانه های غرب
چرخش موضع «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا و اعلام آمادگی مجدد برای گفت وگو با مقامهای ارشد ایران، واکنشهای متفاوتی را در میان سیاستمداران خارجی به همراه داشت؛ منتقدان وی را گرفتار در «بحران خودساخته» خواندند و هوادارانش موضع سیاسی او را ستودند.
«جان گارمندی» نماینده مجلس آمریکا ازحزب دمکرات درگفت وگو با شبکه تلویزیونی«سی ان ان» گفت که اختلاف ها با ایران را«بحران خودساخته» ترامپ می داند. وی در این رابطه تصریح کرد:رئیس جمهوری احتمالا خودش را زرنگ میپندارد و گمان میکند که میتواند بدون هرگونه گفت وگوی قبلی، نشستی با رهبران ایران تدارک دهد.
این نماینده با انتقاد از خروج آمریکا از برجام، آن را مسبب ایجاد مشکلات جدی دیپلماتیک دانست وافزود: ما پیش از این توافق هستهای را داشتیم که نظارت شدیدی روی فعالیتهای ایران ایجاد کرده بود. اکنون این نظارت ها به شدت مختل شده است.
شاید مهم ترین بخش اظهارات روز دوشنبه ترامپ که مورد توجه رسانههای آمریکایی قرار گرفت، پیشنهاد او برای دیدار «بدون هرگونه پیش شرط» با سران ایران بود؛ رویکردی که ساعتی بعد «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا آن را زیر سوال برد.
«باب منندز»سناتور ارشد دمکرات ازجمله مقام هایی بود که به این موضوع توجه نشان داد و اظهارات ترامپ را به «یک نسخه ضررآفرین دیگر» تعبیر کرد.
منندز به خبرنگاران گفت: این هم مانند کره شمالی است؛ بدون پیششرط و بدون آمادگی، نتیجه چه شد؟
سخنان ترامپ اما موافقانی هم داشت.
«باب کورکر»رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و «داین فاینستاین» سناتور قدیمی دمکرات از جمله افرادی بودند که در گفت وگو با رسانه ها، موضع ترامپ را ستودند.
در همین رابطه، «تام روگان» تحلیلگر علوم سیاسی در یادداشتی در تارنمای خبری «واشنگتن اگزمینر»نوشت: رئیس جمهور ترامپ به خاطر اعلام آمادگی برای دیدار با همتای ایرانی خود مستحق تشویق است.
وی گفت که معتقد است «اگر ترامپ مهرهها را خوب بچیند، ممکن است بتواند به توافق جدیدی با ایران برسد».
'جان گرامندی'،عضو کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا و نماینده دمکرات کالیفرنیای آمریکا تصرح کرد، تمایل بی قید وشرط 'دونالد ترامپ' به ملاقات با مقامات ایران نشان دهنده اعتماد شدید دیپلماتیک است که در صورت تحقق، احتمالا با رئیس جمهوری خواهد بود.
وی دوشنبه شب به شبکه 'سی ان ان' گفت:احتمالا چنین نشستی موفق نخواهد بود. نمی دانم رئیس جمهوری به امید دستیابی به چه چیزی به دنبال این نشست است. اگر رئیس جمهوری تصمیم دارد بدون پیش شرطی با آنها ملاقات کند، او باید فکر کند که یک نابغه است، اگر فکر می کند می تواند بدون هیچ گفت و گوهای مقدماتی، ملاقاتی را با رهبران ایران ترتیب دهد.
به گفته گرامندی، این ملاقات فرضی احتمالا با رئیس جمهوری خواهد بود.
وی از ترامپ به خاطر خروج از توافق هسته ای ایران و ایجاد مسایل دیپلماتیک فعلی برای آمریکا انتقاد کرد و افزود: رئیس جمهوری واقعا باعث ایجاد بحران در رابطه با ایران شد. توافق هسته ای در اختیار داشتیم که مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای می شد و طبق آن، کنترل ها و نظارت های شدید بر اقدامات ایران انجام می شد. آن توافقنامه به طور جدی از هم پاشید.
همچنین «فرانک ویزنر» معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا در امور امنیت بین المللی، پیشنهاد ترامپ برای دیدار بدون پیش شرط با تهران را مثبت خواند و گفت اگرچه اعتماد به واشنگتن پس از عهدشکنی های دولت ترامپ مشکل بزرگی است اما دو طرف باید به راه های گفت و گوی دیپلماتیک بیندیشند. این دیپلمات سابق و معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، درباره چرخش ترامپ و درخواست دیدار بدون پیش شرط با تهران افزود: پس از افزایش جنگ کلامی هفته گذشته، این خبر خوبی است و نشان می دهد که از حرارت دعوا کاسته شده است.
وی ادامه داد: این بازگشت به سوی دیپلماسی به جای زور در خصوص ایران است، کاهش تنش ها و بازگشت به دیپلماسی خبرهای خوبی است. قاعدتا این موضع گیری باید بر مبنای آمادگی بده بستان باشد، زیرا که هیچ مذاکره ای بدون امتیاز دادن و امتیاز گرفتن نمی تواند به نتیجه برسد.
'محمد البرادعی' دبیرکل پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در واکنش به اظهارات دیشب رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر گفت و گو با مقامات ایران نوشت: نمی توانید باتهدید یک کشور و بی احترامی کردن، آنگاه نسنجیده خواهان مذاکره شد. وی درحساب کاربری خود در توییتر نوشت: نمی توان(با ردکردن) توافقی که همه آن را سنگ بنا می دانند، با تهدید کشور، بی احترامی کردن به مقامات، آنگاه نسنجیده خواهان مذاکره شد. توافق ها مبتنی بر اعتماد هستند ، احترام متقابل، همزیستی نه ارعاب و تهدید ، رویکرد 'جمهوری دمکراتیک خلق کره' الگویی برای ایران نیست.
در همین حال 'تریتا پارسی' رئیس شورای ملی ایرانی های مقیم آمریکا(نایاک) در مقاله ای که امروز(سه شنبه) در تارنمای شبکه 'سی ان بی سی' آمریکا منتشر شد، نوشت: پیشنهاد ترامپ برای دیدار با 'حسن روحانی' باعث حصول به توافقی بهتر برای ما نمی شود، ما شانسی را که داشتیم از دست دادیم.
وی افزود: اگر 'دونالد ترامپ' قائل به دمکراسی است باید از لفاظی های بی اساس و تهدیدهای توئیتری ایران دست بردارد و دیپلماسی پیشه کند. ایران قبلا توافقنامه هایی را در رابطه با پایان دادن برنامه هسته ای اش به آمریکا مطرح کرده بود اما، ما قلدری را به دیپلماسی ترجیح دهیم.
'تریتا پارسی' با ابراز تردید درباره توانایی ترامپ برای اتکا به دیپلماسی در رابطه با ایران، خاطر نشان کرد، با این حال نمی توان گفت که توافقنامه ای بهتر قابل حصول نیست. در واقع، غالبا توافقنامه هایی بهتر وجود داشت اما، آمریکا آنها را رد کرد.
همچنیین مایکل شیر'(Michael Shear) تحلیلگر نشریه نیویورک تایمز درباره پیشنهاد دونالد ترامپ برای مذاکره بدون قید و شرط با ایران به سی ان ان گفت: رئیس جمهوری آمریکا ابتدا بحران می سازد و سپس برای حل آن تلاش می کند.
شبکه تلویزیونی سی ان ان گزارش داد: دونالد ترامپ چند روز قبل در حساب شخصی خود در توییتر با حروف بزرگ به تهدید ایران پرداخت و آنگاه از مذاکره با ایران سخن گفت. آیا این مدلی (کاری ترامپ )است که (پیشتر) کره شمالی را تهدید کرده و سپس درهای مذاکره را باز کرد.
تحلیلگر نشریه نیویورک تایمز در این باره به سی. ان. ان گفت: ترامپ بحران می سازد و آنگاه برای ازمیان بردن آن تلاش می کند، اما مشکلی که در اینجا وجود دارد این است که اگر بگوییم، این استراتژی ترامپ است که پیشتر آن را برای کره شمالی به کاربرده و پیشرفتی داشته است، اما این قضیه کره شمالی درمورد ایران صدق نمی کند و جواب نمی دهد.
وی که به گفته سی ان ان، همچنین خبرنگار کاخ سفید نشریه نیویورک تایمز است، اضافه کرد: چرا که ایرانیان قبل از پیشنهاد اخیر ترامپ، هرگونه مذاکره با آمریکا را رد کرده بودند، در واقع با خروج آمریکا از توافق هسته ای، ایران با پنج کشور اروپایی باقی مانده در این توافق از لحاظ فنی برای حفظ این توافق کار می کند.
تحلیلگر نیویورک تایمز ادامه داد:انجام چنین ملاقاتی و ارائه چنین ایده ای درحال حاضر بسیار اندک و بی معنی است مگر آنکه تغییرات زیادی در جهان صورت گیرد که امکان آن ضعیف است.
در همین حال بیل اشنایدر' (Bill Schneider) تحلیلگر سیاسی شبکه تلویزیونی سی ان ان در باره پیشنهاد مذاکره بدون پیش شرط دیشب ( دوشنبه شب) رئیس جمهوری آمریکا به ایران گفت: ترامپ می خواهد در موضعی باشد که توافق خود را داشته باشد.
مجری سی ان ان با طرح این موضوع که به نظر ایران آمریکا در کل قابل اتکا نیست، از اشنایدر پرسید ترامپ توافق با کره شمالی را عالی خوانده بود نظر شما در این باره چیست.
وی درپاسخ گفت: ترامپ نگفت که توافق با کره شمالی عالی بوده، بلکه آن را یک پیشرفت غیر منتظره خواند.
تحلیلگر سیاسی سی ان ان ادامه داد: تفاوت بزرگی بین کره شمالی و ایران وجود دارد، کره شمالی سلاح هسته ای و سیستم پرتاب آن را هم دارد؛ ایران تا آنجایی که ما می دانیم و مورد تایید قرار گرفته هنوز سلاح هسته ای ندارد، بنابراین چشم انداز کاملا متفاوتی برای دو کشور وجود دارد
تحلیلگر مسائل سیاسی سی ان ان ادامه داد: وی می خواهد با ایران مذاکره کند چون او دونالد ترامپ است و خود را یک مذاکره کننده و معامله گر بزرگ می داند، وی تمامی توافق های قبلی را رد و از آنها مانند ناتو و یا سازمان ملل انتقاد می کند و مدعی است که حال که او بر سرکار است هر توافقی که وی انجام دهد یک 'صلح بزرگ' است.
این در حالی است که رئیس جمهوری آمریکا در راستای این وعده اش برای مذاکره با واشنگتن به این نتیجه رسیده است که می تواند با تهران وارد مذاکره مستقیم شود.
** رسانه های عربی
رسانه های عرب زبان به صورت وسیع، تمرکز خود را معطوف به جمله دیدار 'بدون پیش شرط' ترامپ با روحانی کردند. تارنمای روزنامه 'الشرق الاوسط' چاپ لندن بامداد سه شنبه نوشت: رئیس جمهوری آمریکا با اعلام این که وی آماده است بدون پیش شرط و هر زمانی که مسئولان ایرانی بخواهند، با آنان دیدار کند، روحانی را غافلگیر کرد.
این روزنامه افزود: ترامپ در کنفرانس مطبوعاتی با ' جوزپه کونته' نخست وزیر ایتالیا گفت: ایرانی ها اگر بخواهند با آنان دیدار می کنم. اما نمی دانم که آیا آنان آمادگی این کار را دارند.
این روزنامه که دیدگاه مسئولان سعودی را بازنشر می دهد، افزود: اگر مسئولان ایرانی مایل باشند، بدون پیش شرط در هر زمانی که بخواهند، با آنان دیدار می کنم.
وی افزود: من حاضرم با هر کسی دیدار کنم، به نشست و جلسه ایمان دارم، به ویژه زمانی که خطر جنگ وجود داشته باشد.
** شبکه خبری اسکای نیوز امارات
شبکه خبری اسکای نیوز امارات که معمولا موضع مقام های ابوظبی را بازنشر می دهد، در واکنش به پیشنهاد رئیس جمهوری آمریکا برای دیدار با مقام های ایرانی گزارش داد: ترامپ پیام بازدارنده جدیدی برای ایران فرستاد.
اسکای نیوز به نقل از خبرنگاران خود مدعی شد، ترامپ در گفت و گو با جوزپه کونته گفت: من با جناب نخست وزیر بر این مساله توافق کردیم که ایران نباید به سلاح هسته ای دست یابد.
** شبکه خبری المیادین
شبکه تلویزیونی لبنانی المیادین گزارش داد: ترامپ آماده است بدون پیش شرط با روحانی دیدار کند، اما تهران خواستار بازگشت واشنگتن به توافق هسته ای است.
المیادین سخنان مشاور سیاسی رئیس جمهوری را نیز بازنشر داد و نوشت: «حمید ابوطالبی» مشاور رئیس جمهوری ایران در واکنش به سخنان ترامپ از وی خواسته است به توافق هسته ای بازگردد، به ملت ایران احترام بگذارد و از خصومت با تهران دست بردارد.
** پایگاه فلسطینی عرب 48
پایگاه فلسطینی عرب 48 نوشت، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا روز سه شنبه گفت، آمادگی دارد بدون پیش شرط با حسن روحانی همتای ایرانی اش دیدار کند.
عرب 48 به نقل از ترامپ افزود: ایرانی ها در شرایط سختی به سر می برند، وی آمادگی دیدار با آنان در هر زمانی را دارد، این مذاکره برای آنان، برای آمریکا و برای همه خوب خواهد بود و این گفت و گو بدون پیش شرط انجام خواهد شد.
پایگاه مغربی: 'احدث'
پایگاه مغربی 'احدث' نیز نوشت: به نظر می رسد تنش اخیر میان آمریکا و ایران در هفته های اخیر، نتیجه داده، به گونه ای که دونالد ترامپ اعلام آمادگی کرد که در هر زمان آماده دیدار بدون پیش شرط با ایرانی هاست.
ابوطالبی مشاور سیاسی رییس جمهوری پس از اظهارات ترامپ به آن واکنش نشان داد و نوشت: سال گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، پس از تهدید ملت بزرگ ایران، موضوع ملاقات دو رئیس جمهوری مطرح شد. اکنون هم پس از خروج از برجام، ملاقات بدون پیش شرط بیان میشود!
وی ادامه داد: کسانی که به گفت وگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، باید به ابزار آن هم متلزم باشند. احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومتها و بازگشت آمریکا به برجام، هموارکننده مسیر سنگلاخ کنونی است.
** رسانه های آسیایی
رسانه های منطقه شرق و شمال شرق آسیا ضمن انعکاس اظهارات دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در خصوص آمادگی برای گفت و گوی بی قید و شرط با ایران نوشتند: این درخواست مذاکره بیانگر تزلزل شخصیتی ترامپ در سیاست خارجی و جایگاه بالای تهران در جهان است.
خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی روز سه شنبه در اقدامی کم سابقه نوشت که ترامپ آماده است تا بدون قید و شرط با 'حسن روحانی' همتای ایرانی خود گفت و گو کند.
این رسانه دولتی کره جنوبی که کمتر به مباحثی در این حوزه می پردازد افزوده است ترامپ دیدگاهی باز نسبت به دیدار با رهبران ایران دارد و همزمان برای نشان دادن این آمادگی به دیدار خود با 'کیم جونگ اون' رهبر کره شمالی به عنوان یک نمونه موفق از این راهبرد یاد کرده است.
خبرگزاری شینهوا چین نیز مساله گفت و گوهای آمریکا و ایران را مورد توجه قرار داده و آورده است: باید دید که واشنگتن چه موضعی در برابر توافق هسته ای اتخاذ می کند زیرا این موضوع می تواند از دیدگاه ایران پیش شرطی برای مذاکره باشد و لذا تهران نقض برجام از سوی آمریکا را اقدامی متناقض با درخواست گفت و گو می داند و پایبندی واشنگتن به این توافق را خواستار است.
تلویزیون مرکزی چین نیز در گزارش جداگانه ای آورد که ترامپ خواستار آن شده است با ایران وارد گفت و گو شود و برای آن شرطی قایل نشده است.
رادیو بین المللی چین هم گزارش کرد پس از دیداری که سران آمریکا و کره شمالی داشتند ترامپ شخصا اعلام کرد که دیگر تهدیدی از سوی کره شمالی وجود ندارد و این کشور آزمایش موشکی انجام نداده است.
رسانه های منطقه تاکید کرده اند که ترامپ به مذاکرات علاقه زیادی نشان می دهد و بارها اعلام کرده است با هر کشوری می تواند وارد گفت و گو شود و تاکنون با رهبران کره شمالی و روسیه گفت و گو کرده اما تاکنون سابقه نداشته است که بین ایران و آمریکا چنین گفت و گویی شکل گیرد.
این رسانه ها همچنین اظهارات اخیر مصالحه جویانه ترامپ را با نزدیک شدن به رقابت های انتخابات میان دوره ای آن کشور بی ارتباط نمی دانند و بر این باورند که در این شرایط ، بهبود روابط خارجی آمریکا با دیگر کشورها از اهمیت بیشتری برخوردار است.