سکوت "زنگنه" شکست

 

بیژن نامدارزنگنه که دیروز در بیست‌ونهمین گردهمایی فرماندهان رزمی مهندسی جنگ جهاد سازندگی سخن می‌گفت، تأکید کرد که او و همفکرانش به دنبال آبادی کشور هستند و نمی‌خواهند «شر» درست کنند و با شعارزدگی ایران را از بین ببرند.

 

روی صحبت‌های صریح زنگنه به صحبت‌ها و انتقاداتی بود که در سال‌های اخیر به روند مدیریت او در وزارت نفت مطرح شد. او که اعتقاد دارد قراردادهایی مانند توتال، می‌تواند با افزایش تولید نفت، اقتصاد ایران را نجات دهد، تأکید کرد که تولید نفت با زحمت افزایش پیدا کرده اما به دلیل کاهش قیمت نفت، همه او را مقصر دانسته‌اند.

 

این در شرایطی است که بسیاری از منتقدان وزیر نفت، اعتقاد دارند او و مدیران نفتی در جریان پرونده توتال رشوه گرفته‌اند و نتوانسته‌اند بازار نفت را آن‌گونه که باید، مدیریت کنند. روی صحبت وزیر نفت به احمد توکلی هم بود.

 

توکلی خردادماه امسال به زنگنه نامه نوشت و از روند توسعه میادین نفت و گاز انتقاد کرد. او که این نامه را با امضای «رئیس هیئت‌مدیره سازمان مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت و عدالت» نوشته بود، تأکید کرد که از سویی به دسته‌بندی میادین و اولویت‌دهی به میادین مشترک توجه نشده و از سوی دیگر، الگوهای کاربردی در توسعه میادین مشترک مانند روش توسعه یکپارچه مورد توجه قرار نگرفته‌اند.

 

به اعتقاد توکلی مذاکرات و اقدامات مثبت انجام‌شده در این زمینه با کشور عراق و عربستان نیز معلق شده که در نهایت به بروز خسارت‌های هنگفتی برای کشور انجامیده است. او حتی توسعه ضعیف بخش ایرانی میدان آذر (بدره) که با عراق مشترک است را نیز مثال زد تا برای وزیر نفت، مدرک مستند ارائه کرده باشد.

 

یک ماه پس از این انتقاد توکلی، کیهان هم به فعالیت‌های وزارت نفت انتقاد کرد. سوژه انتقاد این بار، قرارداد توسعه فاز ١١ پارس جنوبی با توتال بود که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری پسابرجام در ایران به شمار می‌رفت. این روزنامه، قرارداد با توتال را همانند قرارداد با کرسنت دانسته و تأکید کرده بود که پنهان‌کردن متن قرارداد، نشان از آن دارد که دولت قراردادی نظیر قرارداد ترکمانچای امضا کرده است. اصلی‌ترین محور انتقاد روزنامه حسین شریعتمداری از وزارت نفت، کنارگذاشته‌شدن سپاه از این فاز بود.

 

کیهان در این ارتباط نوشت: «شواهد نشان می‌دهد دولت با انعقاد قراردادهایی همچون قرارداد با توتال، علاوه بر آنکه امتیازات گسترده و خارج از عرفی به خارجی‌ها داده و دست مجموعه‌های توانمند داخلی را از انجام این پروژه‌ها کوتاه کرده، پیش‌بینی‌های لازم را برای وضعیت کاملا محتمل بازگشت تحریم و فرار مجدد شرکت‌های خارجی انجام نداده است».

با همه اتهام‌هایی که درباره قراردادهای خارجی وزارت نفت وجود داشت، بیژن نامدار‌زنگنه در سکوت به کار خود ادامه داد؛ بااین‌حال، دیروز ترجیح داد بخشی از درددل‌های خود را با حاضران در بیست‌ونهمین گردهمایی فرماندهان رزمی مهندسی جنگ جهاد سازندگی مطرح کند. وزیر نفت در این گردهمایی به بخشی از مشکلات کشور اشاره کرد و آن را مرتبط با کاهش فروش نفت در سال‌های تحریم دانست.

 

او تأکید کرد که برای حل مشکلات مرتبط با بی‌کاری، رشد اقتصادی، برهم‌خوردن تعامل با دنیا، بانک، اقتصاد و وضع زندگی مردم نیازمند عزم جهادی هستیم. آن‌گونه که ایلنا نوشت، زنگنه تأکید کرد که در سیاست‌گذاری فعالیت وزارت نفت در ابتدای دولت یازدهم، نیم‌نگاهی هم به مشکلات کشور داشته است: «ما در وزارت نفت با اهداف متعدد کار را شروع کردیم؛ تولید ما به دلیل نبود سرمایه در حال کاهش است؛ صادرات نفت در سال ٩٢ به زیر یک میلیون بشکه رسید که با برداشته‌شدن تحریم‌ها افزایش یافت و به میزان پیش از تحریم دست یافتیم».

 

وزیر نفت البته از مشکلاتی که در این راه وجود داشته است، هم سخن گفت: «تولید را با زحمت زیاد افزایش دادیم؛ اما قیمت نفت پایین آمد و همه من را مقصر می‌دانستند؛ درحالی‌که اگر من حرف عربستان را قبول می‌کردم، منافع کشور به خطر می‌افتاد».

 

او از منتقدان هم خواست بدون اطلاع صحبت نکنند و برای حرف‌هایشان مدرک ارائه دهند: «عده‌ای در کشور بدون اطلاع، سخنگوی عده‌ای دیگر می‌شوند؛ ما به فناوری و مدیریت خارجی نیازمندیم؛ ما به سرمایه ۵٠ میلیارد‌دلاری برای توسعه فاز اول نیاز داریم. یک میدان نفتی ما سالیان دراز است که ۵٠‌ هزار بشکه نفت تولید می‌کند؛ درحالی‌که با تکنولوژی جدید می‌تواند تا ۴٠٠‌ هزار بشکه تولید داشته باشد و این امر با قراردادهای نفتی که ما بسته‌ایم، میسر می‌شود».

 

زنگنه البته از توهین‌هایی که در جریان بسته‌شدن قراردادهای نفتی شنیده است، هم سخن گفت: «ما به خاطر قراردادهای جدید نفتی توهین‌های بسیاری شنیدیم؛ عده‌ای درباره مدیریت جهادی حرف می‌زنند که در زندگی یک روز جهاد نکرده‌اند، اینها از پدیده‌های جمهوری اسلامی هستند که مدعی میراث خود از جبهه‌هایی هستند که در آنها شرکت نداشته‌اند».

 

او وزیران جهادی را که سابقه حضور در جبهه را دارند، موفق‌ترین وزرای کابینه دانست و گفت: «وزیران جهادی که سابقه جهاد دارند، مانند آقای آخوندی و دکتر هاشمی موفق‌ترین وزرای کابینه بوده و هستند. اینها کسانی بودند که برای عکس یادگاری به جبهه نرفته بودند. به ما تهمت زدند که پای خارجی‌ها را به کشور باز کرده و به ملت خیانت کرده‌ایم. ما می‌خواهیم کشور را آباد کنیم؛ اما نمی‌خواهیم شر درست کنیم و با شعارزدگی ایران را نابود کنیم».

 

زنگنه البته به این موضوع هم اشاره کرد که ایران در برخی موقعیت‌ها از کشورهای کوچک‌تر هم عقب ‌مانده؛ اما باید خود را به سطح ایده‌آل برساند: «کشورهای کوچک تولیدشان از ما بیشتر است. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، از بنیان‌گذاران جمهوری اسلامی و مؤسسان این نظام هستیم و نمی‌توانیم از هیچ منفعتی برای کشور کوتاه بیاییم».

 

بیژن نامدار‌زنگنه پیش‌از‌این، باز هم درد‌دل کرده بود. او در همه این درد‌دل‌ها تأکید داشت که برای نجات نفت ایران کار می‌کند و اتهام‌هایی که به او وارد شده، نیز سندی ندارد. وزیر نفت فروردین سال جاری و در نشست خبری که پیش از افتتاح فاز ششم پارس جنوبی در عسلویه برگزار کرد، گفت که منتقدان او را تا پای زندان هم برده‌اند.

 

صحبت‌های او درباره پروژه پتروپارس بود: «اکنون همه به پتروپارس افتخار می‌کنند؛ اما یک زمانی من را به خاطر پروژه پتروپارس تا زندان بردند و بازخواستم کردند که چرا پروژه پتروپارس را طراحی کرده‌ای؟».

 

او گفته بود: «برای کار در ایران باید صبر، حوصله و سرسختی داشت؛ شرایط برای کار‌کردن سخت است. هیچ‌کس به‌ اندازه من در پارس جنوبی سابقه ندارد. پارس جنوبی در سال ۷۶ یک بیابان بود. من می‌دانم چگونه می‌توان ایران را ساخت».

 

زنگنه در نهایت یک توصیه هم به منتقدانش کرده بود: «به ‌جای اینکه دست‌ به ‌دست هم بدهیم تا ایران را بسازیم، برخی تخم تفرقه و خشونت پراکنده می‌کنند و می‌خواهند بین اقشار مردم تفرقه بیندازند که از این موضوع چیزی عاید نمی‌شود. باید کشور را به سمت توسعه ببریم».