30 درصد کودکان خیابانی ترک تحصیل کرده اند

پديد ه كودكان و نوجوانان خياباني با جمعيت حدود ۱۰۰ ميليوني خود در جهان ابعاد و چهره هاي گوناگوني دارد كه هر يك از وضعيتها متأثر از شرايط اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي داخلي كشورها و نيز شرايط بين المللي است اما متاسفانه هیچ اقدام موثری در این خصوص انجام نشده است.

كودكان خياباني به دليل قرار گرفتن در معرض انواع آسیبهای اجتماعي، نيازمند حمايتهايي هستند تا خود در آينده وارد اين چرخه نشوند در اين راستا شناخت آخرين وضعيت اين گروه در سطح كشور و معرفي رويكردهاي توانمندسازي، لازمه انجام برنامه ریزی های بهينه است.

پژوهشی که در خصوص وضعیت کودکان خیابانی در سال گذشته توسط سازمان بهزیستی انجام شده است نشان می دهد که بیشترین آمار کودکان مربوط به گروه سنی ۶ تا ۱۱ سال است بنابراین می توان گفت که اغلب کودکان خیابانی به دلیل اینکه از سنین پایین کودکی زندگی در خیابان را تجربه می کنند به طبع از سن کم از شانس یک زندگی رشد دهنده درکنار خانواده محروم شده و فرصت رشد و تکامل رادر کنار خانواده از دست می دهند.

مطالعات انجام شده نشان می دهد بیشترین تعداد کودکان خیابانی را پسران تشکیل می دهند و همچنین بررسی اولیه وضعیت تابعیت مراجعان نشان می دهد که کودکان ایرانی ۷۵.۱ درصد کودکان خیابانی را تشکیل می دهند.

نسبت سنی و جنسی کودکان خیابانی
درصد پسران درصد دختران درصد کل
زیر ۶ سال ۸.۹ ۰.۸ ۹.۷
۶-۱۱ سال ۳۰.۹ ۳.۴ ۳۴.۳
۱۲-۱۴ سال ۳۲.۸ ۲.۰ ۳۴.۸
۱۵-۱۸ سال ۲۰.۱ ۲.۱ ۲۲.۲
جمع ۹۲.۷ ۷.۳ ۱۰۰.۰



بررسي اوليه وضعيت تابعيت مراجعان نشان مي دهد كه بيشترين تعداد كودكان خياباني را كودكان ایرانی با ٧٥ درصد از كل تشكيل مي دهند.

در استانها اغلب کودکان خیاباتی غیر ایرانی در بدو پذیرش توسط خانواده ها ترخیص می شوند و متاسفانه به دلیل مجوزهای صادره از سوی دفتر اتباع خارجی به این خانواده ها بهزیستی هم نمی تواند اقدام خاصی را در ساماندهی این کودکان انجام دهد و مشاهده شده است که بسیاری از موارد مراجعه کننده به مراکز در آمارهای سازمان نمی آیند.

همچنین مطالعه فراوانی کودکان پذیرش شده در استانهای مختلف نشان داده است که در استانها اغلب کودکان خیابانی غیر ایرانی هستند بطوریکه آمار کودکان خیابانی در ۵ استان بیش از بقیه استانها است.

استانهای تهران با ۴۰.۶ ، فارس با ۱۳.۸ ، خراسان رضوی با ۱۱.۳ ، بوشهر با ۱۰.۴ و اصفهان با ۱۰.۲ درصد بیشترین کودک کار غیر ایرانی را دارند.

وضعیت کودکان کار

آمار کودکان کار در استان تهران ۱۴.۳ درصد، سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی۶.۹ درصد، خوزستان ۶.۴ درصد ،هرمزگان ۵.۸ و قم ۵.۷ درصد است.

براساس مطالعات انجام شده ، حدود ۳۰ درصد از کودکان خیابانی را افرادی تشکیل می دهند که به مدرسه نمی روند به همین دلیل با توجه به ضرورت تحصیل کودکان در مدرسه به نظر می رسد سیستم آموزشی برای جذب این گروه از کودکان لازم است انعطاف بیشتری در برنامه های آموزشی حود داشته باشد.

درصد کودکان خیابانی کشور براساس وضعیت تحصیل و جنس
درصد پسران درصد دختران درصد کل
زیر سن مدرسه ۳.۲ ۱/۰ ۴.۲
دانش آموزان ابتدایی ۳۰.۵ ۲.۲ ۳۲.۷
دانش آموزان راهنمایی ۱۹.۷ ۱.۷ ۲۱.۴
دانش آموزان متوسطه ۱۰.۵ ۰.۸ ۱۱.۳
ترک تحصیل ۲۸.۸ ۱.۶ ۳۰.۴
جمع ۹۲.۷ ۷.۳ ۱۰۰.۰



این نتایج نشان می دهد ۶۰ درصد از کودکان خیابانی نه به دلیل نابسامانی وضعیت خانوادگی بلکه به دلیل فقر اقتصادی و یا بیکاری و اعتیاد بد سرپرستی و نا آگاهی والدین راهی خیابانها می شوند . زيرا اين درصد را كودكاني تشكيل مي دهند كه داراي هر دو والدين بوده و در كنار آنها زندگي مي كنند اما بايد توجه كرد كه در جامعه فعلي ايراني با توجه به الگوهاي سنتي حا كم، خانواده هسته اي وگسترده همچنان بيشترين فراواني را داشته و خانواده هاي تك والد و اشكال ديگر خانواده هنوز در جامعه متداول نشده اند.

بنابراین نمي توان با رويكردي يكسو نگر وجود والدين در خانواده را مسبب حضور كودكان در خيابان دانست همچنين اين نكته نيز قابل توجه است كه در خانواده هايي كه يك يا هر دو والد فوت شده اند و يا طلاق و تعدد زوجين وجود دارد، كودكان علاوه بر مشکلات اجتماعی ناشي از پديد كودكان خياباني، با پيامدهاي ناگوار اين مشکلات نیز روبه رو هستند.

همچنین مطالعه مصرف مواد در بين كودكان خياباني نشان ميدهد كه حدود ٥ درصد از پسران داراي سابقه مصرف مواد بوده اند همچنين اين درصد در بين دختران نيز نزديك ١ درصد است بنابراین به نظر ميرسد همانطور كه برنامه هاي كاهش آسيب و مقابله با اعتياد براي پسران خياباني اهميت دارد ، لزوم توجه به دختران معتاد را نيز نبايد نادیده گرفت.