نحوه شکایت از تهمت و افترا

این رفتار ناپسند، اعتماد در جامعه را سست و باعث می شود هر کس به شخص دیگری که خواست بی دلیل تهمت و افترا بزند.

قانون گذار برای مقابله با این آسیب اجتماعی ، برای همین کاری مجازات تعیین کرده  و انجام چنین کاری جرم است.

نخستین گام برای احقاق حق خود ، مراجعه به مراجع قضایی و ارائه شکواییه است.

اما از آنجا که پیچیدگی هایی دارد و برای مردم قانون ها گیج کننده است ، می توانید از یک وکیل کیفری کرج یا شهر محل سکونت، کمک بگیرید یا اگر میخواهید خودتان انجام دهید تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

تهمت و افترا چیست؟

سه رفتار ناپسند که می تواند حیثیت اشخاص را خدشه دار کند، عبارتند از:

·         توهین: بیان کلمات یا انجام کارهایی که شان و منزلت شخص را زیر سوال می برد.

·         افترا: نسبت دادن عملی ناشایست به شخص دیگر که اعتبارش را خدشه دار می کند.

·         تهمت: متهم کردن فردی به ارتکاب جرمی که اصلا آن شخص در آن دخیل نبوده است.

برای اثبات وقوع این جرایم، سه رکن باید محرز شود:

1.      وجود قانون صریح که این اعمال را جرم بشناسد

2.      انجام عمل مجرمانه به صورت عینی و ملموس

3.      نیت و قصد مجرمانه در فرد خاطی

انواع تهمت و افترا در قانون مجازات

در قانون مجازات تهمت و افترا را به دو دسته تقسیم بندی می کند که هر کدام مجازات متفاوتی دارد که عبارتند از : 

• افترای زبانی : شخص به صور کلامی ، اتهامی بی اساس به یک شخص دیگر می زند. مثلا فردی را به ارتکاب عملی مجرمانه متهم می کند، بدون آنکه قادر باشد صحت ادعای خود را ثابت کند. 
• افترای عملی : زمانی رخ می دهد که فرد با اقدامات عملی، سعی دارد با نیت قبلی برای شخص دیگری با کارهایی مانند : جاسازی اشیایی که داشتن آن جرم است، مثلا مواد مخدر در محل کار یا سکونت ،تا او را در مظان اتهام قرار دهد. 

چگونه برای جرم تهمت و افترا شکایت کنیم؟

توهین و افترا فراتر از یک تخلف ساده، هم جنبه کیفری دارد و در برخی مواقع حقوقی. مجرم علاوه بر محکوم شدن به حبس، پرداخت دیه یا پرداخت به صندوق دولت نیز برای او در نظر گرفته شود.

برای آغاز فرآیند شکایت ، نخست باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید. سپس تنظیم شده را به کارمندان آنجا بدهید تا برایتان ثبت کنند. پس از ارجاع پرونده به دادگاه و بررسی شواهد توسط قاضی ، در صورت اثبات جرم، مجازات برای شخص خاطی در نظر گرفته می شود.

مدارک لازم برای طرح شکایت:

·         اسناد هویتی شاکی ( شناسنامه و کارت ملی )

·         شواهد و مستندات اثبات کننده عمل مجرمانه

نحوه اثبات جرم

طبق ماده 160 قانون مجازات اسلامی، راه های زیادی  برای اثبات جرم افترا و توهین وجود دارد که عبارتند از :

·         اعتراف خود متهم

·         علم قاضی

·         سوگند (قسامه)

·         شهادت شهود

شرایطی که شهود باید داشته باشند :

·         بیان دقیق و شفاف اتفاقی که افتاده

·         اظهارات شخصی خود را بیان نکنند

·         همخوانی شهادت شهود با سایر مدارک پرونده

·         ارتباط شاهد با طرفین دعوا

·         آیا شهود انگیزه ای دارند یا خیر

تمامی مواردی که گفتیم توسط قاضی پرونده ارزیابی می شود و به علم قاضی بستگی دارد.

مرجع رسیدگی به دعوا

با محبوبیت شبکه های اجتماعی بین مردم ، شاهد افزایش چشمگیر جرایم سایبری، به ویژه توهین و افترا در فضای مجازی هستیم.

به همین دلیل قانون گذار برای حفظ حقوق افراد این جرم را پیگیری می کند و شخص خاطی را مجازات.

تشخیص مرجع صالح برای رسیدگی به این پرونده ها به “محل وقوع جرم” بستگی دارد.

به این معنا که دادسرا یا دادگاه منطقه ای که شخص در آنجا پیام توهین را دریافت کرده، صلاحیت رسیدگی خواهد داشت.

زمان دریافت پیام یا مشاهده محتوای توهین آمیز نیز به عنوان لحظه وقوع جرم شناخته می شود.

مجازات توهین و افترا

نظام قضایی و قانون مجازات اسلامی با جدیت ، با تهمت و افترا برخورد می کند، زیرا این جرم نه تنها حقوق فردی را نقض می کنند، بلکه اعتماد اجتماعی را نیز متزلزل می کند. 

حفظ آبروی مومنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تهمت زدن به شخص دیگر گناهی نابخشودنی به شمار می رود به همین دلیل مجازات آن بدین صورت است : 

• افترای قولی (کلامی): حبس از 1 ماه الی 1 سال یا 74 ضربه شلاق 
• افترای فعلی (عملی): حبس از 6 ماه الی 3 سال 

دقت کنید حتی با گذشت شاکی خصوصی، جنبه عمومی جرم همچنان پا برجاست و تخفیفی در مجازات اعمال نمی شود.

جمع بندی

در فرهنگ کشور عزیزمان ، تهمت زدن نه تنها رفتاری ناشایست،  بلکه کاری مخرب علیه کرامت انسانی به شمار می آید.

این عمل که در حقوق با عنوان "افترا" شناخته می شود ، به طور مستقیم شخصیت و اعتبار اجتماعی افراد را مورد هدف قرار می دهد.

قانون گذار با درک عمق آسیب های ناشی از این رفتار، مجازات هایی را برای مرتکبین جرم در نظر گرفته است.

افرادی که با این چالش کیفری یا حقوقی مواجه شده اند، چه در جایگاه شاکی و چه متهم، بهتر است با یک فرد کاربلد که تسلط به این موضوعات دارد، مشاوره داشته باشید.