حشمتالله فلاحتپیشه استاد روابط بینالملل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با شرایط فعلی منطقه عنوان کرد: منطقه در شرایط جنگی به سر میبرد، بدین معنا که ممکن است تنها یک حادثه باعث بروز جنگی تمامعیار شود. در حال حاضر، آمریکاییها تلاش میکنند مانع اقدام از سوی اسرائیل شوند. این موضوع نشاندهنده نگرانی ایالات متحده از اقداماتی است که ممکن است ایران علیه رژیم صهیونیستی انجام دهد. آمریکا میداند، راهبرد کلان رژیم اسرائیل در این زمینه ایجاد جنگی میان ایران و آمریکا است تا این کشور را وادار به اتخاذ یک طرح اقدام مشترک علیه برنامه هستهای ایران کند.
وی ادامه داد: تاکنون، راهبرد ایران برای مقابله با رژیم اسرائیل عمدتاً بر مبنای جنگهای منطقهای بوده است. رژیم صهیونیستی در گذشته به برخی از کشورهای منطقه و تجهیزات آنها به ویژه عراق و سوریه، حملاتی انجام داده است. همچنین، در دهههای ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۰، اسرائیل همین اقدامات را علیه دیگر کشورها، از جمله مصر، به کار گرفته است اما اسرائیلیها نتوانستد، تاسیسات هستهای ما را مورد هدف قرار دهند. در این راستا، ایران یک راهبرد دفاع منطقهای را دنبال میکند که بر اساس آن، بر موشکهایی که در کنار مرزهای اراضی اشغالی قرار دارند، حساب باز میشود. در حال حاضر، اسرائیل بعد از عملیات طوفانالاقصی تلاش میکند تا توان نیروهای طرفدار ایران را تضعیف کند در این مقطع، لبنان کانون مقابله میان ایران و رژیم صهیونیستی است.
فلاحتپیشه با اشاره به تصور رژیم صهیونیستی از ادامه جنگ افروزیها در منطقه، تصریح کرد: اسرائیل بهطور طبیعی پیشبینی میکند که اگر در این زمینه موفق شود، ایران به راهبرد دیگری، یعنی مقابله هستهای، روی خواهد آورد. به همین دلیل، تلاش میکند آمریکا را تحریک کند تا به اقدام مشترکی علیه برنامه هستهای ایران متوسل شود. با این حال، در شرایط کنونی، دولت آمریکا با این راهبرد مخالف است و بهویژه مخالف هرگونه اقدام مقابلهای اسرائیل و حمله آن به تاسیسات هستهای ایران است. به نظر میرسد دولت آمریکا در تلاش است تا با جلوگیری از برخی اقدامات رژیم اسرئیل، از گسترش جنگ جلوگیری کند.
این کارشناس مسائل منطقه در خصوص نقش کشورهای شرق و غرب در افزایش تنشها در منطقه بیان کرد: آمریکا و کشورهای غربی به ظاهر دیپلماسی را در پیش گرفتهاند. آنتونی بلینکن ۹ بار به منطقه سفر کرد اما کشورهای غربی در گسترش جنگ فاقد نقش نبودهاند. این کشورها با ارائه کمکهای اطلاعاتی، پوشش دفاع هوایی و صادرات گسترده تسلیحات به رژیم اسرائیل، بهنوعی در این تنشها و جنایات شریک بودند. علاوه بر این، بیعملی و بیتفاوتی روسیه و چین هم باعث برهمخوردن توازن در جنگ شده است. در این شرایط دیپلماسی ادامه جنگ است. در غیاب توازن، دیپلماسی نمیتواند مؤثر واقع شود و خواستههای رژیم اسرائیل بهطور یکجانبه تحمیل میشود. در این ایام، چین از لحاظ تجاری بیشترین سود را کسب کرده و روسها خوشحال بودند که جنگ اوکراین تحت الشعاع تحولات منطقهای قرار گرفت، همچنین از تحولات به نفع خود استفاده کردهاند.
وی با اشاره به نقش مهم اعراب در منطقه، گفت: یکی از چالشها بنیاد تاسیسی کشورهای عربی در منطقه با رژیم اسرائیل بود چون در بدو تاسیس خیلی از این کشورها چالشهایشان با اسرائیل آغاز شد اما خیلی از آنها، محافظهکاری را در پیش گرفتهاند و از تحولات کنار رفتهاند. بهطور کلی، ایران و گروههای نزدیک به آن، هزینه این جنگ را متحمل شدهاند. الان در مراحل نهایی جنگ به سر میبریم. این مرحلهای است که آمریکاییها به خوبی از وضعیت کنونی آگاه هستند و میدانند که اگر ایران خود را در آستانه جنگ تمامعیار ببیند، میتواند جنگ را به گونهای مدیریت کند که هیچ کشور دیگری نتواند، محافظهکاری را به اختیار انتخاب کند. در نتیجه، جنگ در منطقه ممکن است بر کشورهای مختلف و آبراههای بینالمللی تأثیر بگذارد و آمریکاییها و خیلی از کشورهای غربی تلفات انسانی و اقتصادی خواهند داشت.
این استاد دانشگاه در رابطه با نتیجه قدرتنمایی میان ایران و رژیم صهونیستی، اظهار کرد: مکنزی، رئیس سابق سنتکام برای روحیه دادن به اسرائیلیها جملهای به زبان آورد مبنی بر اینکه اسرائیلیها گزینههای مختلفی برای حمله به ایران دارند. او این صحبت را به اصطلاح برای دادن روحیه به اسرائیل انجام داد. من در این قسمت میگویم بله، ایشان از یک نظر درست گفته است؛ اسرائیلیها ممکن است گزینههای مختلفی برای حمله به ایران داشته باشند، ولی اگر جنگ به جایی برسد که صهیونیستها گزینههای حمله اقتصادی و انرژی و غیره را در دست بگیرند و این وضعیت تبدیل به یک جنگ تمامعیار شود، واقعیت قضیه این است که در آن زمان رژیم اسرائیل فقط یک گزینه خواهد داشت و آن رو به رو شدن با یک ویرانی گسترده است. ایران یک سرزمین گسترده به وسعت ۸۰ برابر اراضی اشغالی دارد. امکان آسیبپذیریش دهها برابر کمتر از اسرائیل خواهد بود.
وی افزود: همین حالا ما میبینیم که حتی هیچیک از شهرهای بزرگ اراضی اشغالی مانند تل آویو، بیتالمقدس و حیفا، از گزند نیروهای مقاومت در امان نیستند. اگر ایران نسل جدیدی از موشکهای خود را به کار گیرد و جنگ به شکل گستردهای درآید، ممکن است جنگ به میان خانههای تمام شهرکنشینان کشیده شود. اگر گروههای مورد حمایت ایران در این زمینه فعال شوند و اگر جنگ به گونهای پیش برود که به درگیری مستقیم میان ایران با اسرائیل ختم شود، آن زمان روحیه جدید و جنگآوری تازهای بین این گروهها شکل میگیرد.
فلاحتپیشه خاطرنشان کرد: آمریکاییها واقعیت را میدانند و در خفا نیز اینها را به اسرائیلیها میگویند. ولی آن چیزی که آقای مکنزی مطرح میکند بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد. لذا با همه این شرایط، من به شخصه معتقدم ایران میتوانست از ابتدا تحولات را بهطور مؤثرتری مدیریت کند. در شرایط کنونی، اگر کار ایران به جنگ بکشد، آن موقع آسیبپذیریهای محدود اسرائیل جای خود را به آسیبهای غیرقابل جبران خواهد داد. به سود همه کشورها است که هر چه سریعتر و قبل از اینکه دیر شود، وارد شکلدهی به یک دیپلماسی تازه شوند.