سه هدف آمریکا از اتهام‌زنی به ایران

وزارت امنیت داخلی آمریکا در گزارش سالانه خود، برخی کشورها از جمله ایران را متهم  به انتشار اطلاعات جعلی یا تفرقه‌افکنانه درباره انتخابات ریاست جمهوری این کشور با استفاده از هوش مصنوعی، کرده است،گزارشی که از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران بی اساس و مردود شمرده شد. اسماعیل بقایی با تاکید بر اینکه این ادعاهای تکراری و بی اساس که چندی است از سوی برخی مقام‌ها و نهادهای آمریکایی مطرح می‌شود، دارای مصارف سیاسی است خاطرنشان کرد، دولت آمریکا که سابقه‌ای طولانی در مداخله غیرقانونی در امور داخلی دیگر کشورها دارد، در جایگاهی نیست که چنین اتهامی را به دیگر کشورها نسبت دهد.

با توجه به این سخنان و اتهامات آمریکایی‌ها علیه ایران، این سوال پیش می‌آید که آمریکایی‌ها با چه اهدافی این اتهامات بدون سند و مدرک را به ایران نسبت می‌دهند و آیا موضوعی که آمریکا مطرح میکند در حوزه هوش مصنوعی امکانپذیر و دارای سابقه است یا خیر و در نهایت، برای مقابله با چنین اتهامات و جوسازی‌هایی از سوی آمریکا، ایرانی‌ها چه اقداماتی باید انجام دهند؟

سعید سیفی کارشناس مسائل بین الملل در گفنگو با خبرگزاری خبرآنلاین در این خصوص می گوید: آمریکایی‌ها از طرح این اتهامات، ۳ هدف را دنبال می‌کنند که دو هدف آن مربوط به حوزه خارجی و بین‌المللی است و یک هدف آن مصرف داخلی در آمریکا دارد.

مشروح گفتگو را در ادامه می خوانید:

به نظر شما، آمریکایی‌ها با چه اهدافی این اتهامات را به ایران نسبت می‌دهند؟

اتهامات آمریکا مبنی بر دخالت ایران و سایر کشورها در انتخابات از طریق استفاده از هوش مصنوعی در چهارچوب‌های سیاسی خاص قابل بررسی و تحلیل است. این نوع اتهامات، اغلب با هدف ایجاد یک نوع جوسازی سیاسی، اعمال فشار بین‌المللی و بهره‌برداری از احساسات ملی‌گرایانه در میان مخاطبان داخلی و خارجی مطرح می‌شود.

به اعتقاد بنده، آمریکایی‌ها از طرح این اتهامات، ۳ هدف را دنبال می‌کنند که دو هدف آن مربوط به حوزه خارجی و بین‌المللی است و یک هدف آن مصرف داخلی در آمریکا دارد.

به نظر من، اولین هدف آمریکا از طرح چنین اتهاماتی، فشار سیاسی بین‌المللی به کشورهدف است. مطرح کردن چنین اتهاماتی می‌تواند بهانه‌ای برای اعمال تحریم‌های جدید، توجیه سیاست‌های خصمانه و نیز تقویت اتحادهای بین‌المللی علیه کشورخاص و در این مورد، کشور ایران باشد.

دومین هدف امریکایی‌ها، تشویش اذهان عمومی است. طرح چنین اتهاماتی ممکن است بخشی از کمپین‌های اطلاعاتی علیه کشورهایی باشد که سیاست‌های مستقل از آمریکا را دنبال می‌کنند تا این کشورها را در عرصه بین‌المللی به عنوان تهدیدات سایبری معرفی کنند.

و سومین هدف امریکایی‌ها از طرح چنین اتهاماتی، مصرف داخلی دارد. این نوع ادعاها ممکن است با هدف هدایت افکار عمومی داخلی مطرح شوند. به‌ویژه در شرایطی که فضای سیاسی داخلی آمریکا با اختلافات و بحران‌های داخلی مواجه است، متهم کردن کشورهای خارجی می‌تواند بخشی از استراتژی سیاسی داخلی برای انحراف افکار عمومی از مسائل داخلی باشد.

سوال مهمی که در این خصوص ذهن بسیاری از مخاطبان را متوجه خود می‌کند این است که آیا اصلا امکان‌ استفاده از هوش مصنوعی برای دخالت در انتخابات یک کشور وجود دارد یا خیر؟

واقعیت این است که بر اساس تجارب و گزارش‌های دریافتی در این خصوص، باید گفت، هوش مصنوعی (AI) می‌تواند در حوزه‌های مختلف مانند تحلیل داده‌های بزرگ، تولید محتوا، شبیه‌سازی و انتشار اطلاعات نادرست به کار گرفته شود.

کشورها یا بازیگران غیردولتی می‌توانند از طریق الگوریتم‌های هوشمند، محتوای سفارشی‌سازی شده‌ای را تولید کنند که افکار عمومی را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال، تحت تاثیر قرار دهد.

به عنوان مثال، ربات‌های خودکار که قادرند به صورت مداوم محتوا را تولید و منتشر کنند، می‌توانند اطلاعات غلط را با سرعت و دقت بالا در جامعه منتشر کرده و با توجه به الگوهای رفتاری مخاطبان، واکنش‌های خاصی را ایجاد کنند. این مسئله در سطح تئوریک امکان‌پذیر است و تکنولوژی لازم نیز برای اجرای آنها وجود دارد.

موارد مصداقی هم در استفاده از هوش مصنوعی برای دخالت در انتخابات کشورها عنوان بفرمایید.

می‌توان چند مثال را برای این موضوع مطرح کرد. ضمن اینکه در نظر داشته باشیم که تمام مسائلی که در این خصوص مطرح شده است، صرفا در حد ادعا بوده و تاکنون اثبات نشده است.

به عنوان مثال در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ ، ادعا شد که روسیه از تکنیک‌های پیشرفته سایبری و اطلاعات نادرست برای تاثیرگذاری بر نتایج انتخابات آمریکا استفاده کرده است.در آن زمان اینگونه مطرح شد که از الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی و ربات‌های خودکار برای انتشار محتوای تفرقه‌افکنانه در میان رای‌دهندگان آمریکایی استفاده شده است.

البته در همان زمان در خصوص تأثیر دقیق اقدامات مذکور بر نتیجه نهایی انتخابات بحث زیادی شکل گرفت و این یعنی در خصوص استفاده از ابزارهای دیجیتال به‌ویژه هوش مصنوعی در روند انتخابات به یقین رسیده بودند اما مطمئن نبودند که این اقدامات تا چه اندازه بر نتیجه انتخابات تاثیرگذار بوده است.

برای مثال دیگر می‌توان یه انتخابات اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ اشاره کرد. در آن زمان چندین گزارش منتشر شد که نشان می‌داد برخی تلاش کرده‌اند تا از طریق شبکه‌های اجتماعی و استفاده از هوش مصنوعی برای انتشار اطلاعات نادرست و تحریک احساسات عمومی در میان رای‌دهندگان اروپایی، استفاده کنند.

اما همانطور که در ابتدا عرض کردم، این موضوع و مسائلی که درباره آن مطرح شده، هیچوقت اثبات نشده و حتی درباره تاثیرات و نتایج این اقدامات نیز تفاهم و اتفاق نظری وجود نداشته است.

با توجه به این شرایط، به نظر شما چه راهکارهایی برای مقابله با اینگونه اتهامات و جوسازی‌ها، پیش روی ایران و کشورهایی مثل روسیه که در انتخابات قبلی آمریکا، بارها از سوی ترامپ مورد اتهام قرار گرفت، وجود دارد؟

به نظر بنده، کشورهایی که در معرض چنین اتهاماتی قرار می‌گیرند باید یک استراتژی چندلایه را در دستور کار خود قرار دهند که اولین و مهمترین اقدام، شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی مؤثر است.

دولت‌ها باید در زمان مناسب و به صورت شفاف، اطلاعات صحیح را در اختیار عموم مردم قرار دهند تا از تأثیر اتهامات نادرست جلوگیری کنند. افزایش آگاهی عمومی در زمینه امنیت سایبری و شناخت روش‌های انتشار اطلاعات نادرست، یکی از راهکارهای اساسی برای مقابله با چنین رویکردهای نادرستی از سوی دشمنان است.

مثلا در همین مورد، مسئولان مربوطه باید نه تنها مثل سخنگوی وزارت امور خارجه، اتهامات مطرح شده را به صورت شفاف و رسمی پاسخ دهند بلکه باید شرایط را برای مخاطبان خود به روشنی مشخص کنند تا مخاطبان اولا خودشان به راحتی متوجه اهداف پشت پرده آمریکایی‌ها از طرح چنین اتهاماتی در این مقطع زمانی شوند و دوما با این کار، تا حد امکان، از تاثیرات منفی اتهامات مذکور بر مخاطبان، جلوگیری شود.

دومین اقدامی که کشورهای متهم می‌توانند انجام دهند، استفاده از تکنولوژی برای رد ادعاها و اتهامات است. دولت کشور مورد اتهام می‌تواند از طریق تحلیل‌های فنی و اثبات‌پذیر، نشان دهد که دخالتی در انتخابات یا فعالیت‌های سیاسی کشورهای دیگر نداشته است. به‌کارگیری داده‌های فنی و گزارش‌های مستقل می‌تواند نقش کلیدی در این راستا ایفا کند.

سومین اقدام در این خصوص استفاده از دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای است. در این خصوص، استفاده از رسانه‌های بین‌المللی برای پاسخگویی به اتهامات و جوسازی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. دولت‌ها می‌توانند از ظرفیت‌های رسانه‌ای خود برای انتشار اطلاعات صحیح و مقابله با پروپاگاندای دشمن استفاده کنند.

و در نهایت به عنوان چهارمین راهکار می‌توان به همکاری‌های بین‌المللی اشاره کرد. در این خصوص، کشورهای هدف اتهامات، می‌توانند از طریق همکاری با نهادهای بین‌المللی مستقل یا سایر کشورها که قربانی چنین اتهاماتی بوده‌اند، به تضعیف این ادعاها کمک کنند. در حقیقت، کشورهای مورد اتهام با همکاری سایر کشورها و مطرح کردن تجارب آنهایی که در گذشته تحت تاثیر سیاست یا تکنیک دشمن مورد نظر بودند، فضا را برای مخاطبان روشن می‌کنند و از این طریق اتهامات دشمنان را تضعیف و خنثی می‌کنند.

در پایان، ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که با پیشرفت تکنولوژی، امکان‌ این نوع اقدامات نیز افزایش پیدا می‌کند یا حداقل به‌صورت تئوری مطرح می‌شود تا از این فضا برای رسیدن به اهداف پشت پرده، استفاده شود. همانطور که عرض کردم در گذشته نیز طرح اینگونه اتهامات در زمان انتخابات آمریکا و اروپا، وجود داشته ولیکن هیچکدام مستندات و نتایج مشخص قابل اتکایی نداشتند و صرفا کشورهایی مثل آمریکا با طرح چنین اتهاماتی، اهداف مختلف خود را پیگیری می‌کنند، اهدافی همچون فشار سیاسی بین‌المللی، تشویش اذهان عمومی علیه ایران و مصارف داخلی خود را دنبال می‌کنند که مقابله با چنین اتهاماتی نیز نیازمند یک رویکرد چندلایه و هم‌افزا در حوزه شفافیت، اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی، دیپلماسی، رسانه، و تکنولوژی است.