ساخت و ساز غیرقانونی در دانشگاه تهران

حسین آخانی را دست‌کم در رسانه‌های کشور با دو عنوان می‌شناسند: استاد دانشگاه تهران و دلسوز محیط‌زیست. قطعا ترکیب این دو عنوان کافی بود تا دکترای گیاه‌شناسی از دانشگاه مونیخ آلمان مدارا را کنار بگذارد و خطاب به رییس دانشگاه تهران به صراحت بنویسد: «جناب آقای دکتر مقیمی، جناب عالی که برای امر به معروف در دانشگاه می‌چرخید و اگر دختری را با حجاب ناقص می‌دیدید به او تذکر می‌دادید و کلی حجاب‌بان استخدام کردید، آیا رعایت قانون، عمل به توصیه‌های جدی رهبری در حفظ فضای سبز و حفظ دانشگاهی که رییس جمهور را برای مراسم نودمین سال تاسیس آن دعوت می‌کنید، برایتان اهمیت نداشت؟ اگر در بزرگترین مرکز آموزشی و تربیت نخبگان کشور بی‌قانونی مد شود، دیگر بند روی بند نمی‌ماند.»

ماجرا از این قرار است که در همین روزها که شایع برکناری رییس دانشگاه تهران رد و تکذیب می‌شود، در ضلع جنوب غربی دانشگاه تهران در انبوه‌ترین بخش فضای سبز دو ساختمان بنا شد که مساحت تقریبی زیر بنا و حریم آن ۴۰۰ متر مربع است که با احتساب تخریب‌های پیرامونی حداقل ۶۰۰ متر مربع منطقه به کل تخریب و به پوشش گیاهی آسیب وارد شد. 

آخانی با تایید این موضوع می‌گوید: در آن منطقه من یک باغچه گونه‌های بومی گزهای ایران را از سال ۹۰ کاشته بودم. متاسفانه همه گزها را ریشه کن کردند. علاوه بر آن دو درخت قدیمی توسکا است که قدمت آنها بالای ۵۰ سال است که به دلیل مجاورت با ساختمان آسیب دیده و در آینده خشک می‌شوند. 

او با بیان اینکه اما فاجعه این است که این بخش از فضای دانشگاه تنها لکه جنگلی دانشگاه بود، ادامه می‌دهد: همه می‌دانند به دلیل آنکه بخش عمده زمین بازی و فضای سبز دانشگاه از اول انقلاب محوطه نماز جمعه است، حفظ لکه‌های باقیمانده در مرکز شهر اهمیت زیادی دارد.

به اعتقاد این استاد دانشگاه فاجعه بزرگتر هم این است که کل دانشگاه و محوطه آن طبق قانون ثبت میراث فرهنگی است و دخل و تصرف و تغییر کاربری آن بدون مجوز ممنوع است.

او ادامه می‌دهد:متاسفانه مدیریت دانشگاه با استفاده از زمان تعطیلات و به بهانه آنکه ما زورمان به نماز جمعه نمی‌رسد، وظیفه قانونی خود را انجام ندادند. در کشور جمهوری اسلامی هیچ نهادی حق ندارد قوانین کشور را نقض کند، بخصوص آنکه این نهاد منتصب به یکی از مهمترین فرایض دینی باشد. گو اینکه این دوستان که به ظاهر خود را ذوب در رهبری می‌دانند نمی‌دانند که رهبری بارها و بارها در سخنانشان تخریب فضای سبز را حتی برای ساخت مسجد و امامزاده هم منع کردند.

اشاره او به این سخنان است: "از همه‌ی مسئولان و همه‌ی آحاد مردم عزیزمان بخواهیم که به مسئله‌ی فضای سبز اهمّیّت بدهند و مانع بشوند از اینکه کشور و ملّت و زندگی مردم، از این کمک الهی، از این نعمت بزرگ پروردگار محروم بشود. ۱۳۹۲/۱۲/۱۴".

آخانی و دوستانش پیگیری‌های زیادی انجام داده‌اند تا اینکه بالاخره میراث فرهنگی پنجشنبه، ۲۲ شهریور از محل بازدید و دستور توقف عملیات را صادر می‌کند اما گویا این دستور چنان فایده نداشته، چرا که به گفته آخانی «در بازدیدی که من چهارشنبه شب داشتم با نورافکن مشغول کار بودند.»

نه اولین بار است و نه آخرین بار!

فارغ از این بی‌قانونی بزرگ در دانشگاه تهران، مساله این است که چنین دست تخلفاتی اولین بار نبوده و احتمالا با این روند آخرین بار هم نخواهد بود.

آخانی بر همین اساس می‌گوید: این برای اولین بار نیست که مسئولین دانشگاه تهران بدون رعایت مجوزهای لازم اقدام به تخریب فضای سبز می‌کنند. در اقدامی مشابه در تعطیلات عید ۱۴۰۱ نیز برای ساخت وساز در زمینهای ژئوفیزیک درختان زیادی قطع شد که باعث شد تا شهرداری از دانشگاه شکایت کند. این اقدام غیرقانونی تاثیر نامطلوبی بر تفاهم‌نامه دانشگاه تهران و شهرداری جهت ایجاد باغ گیاه‌شناسی گذاشت و این پروژه مهم نیز قربانی این اقدام خود سرانه شد. 

او ادامه می‌دهد: متاسفانه بین دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران رقابتی در تصاحب و تغییر کاربری فضای سبز دانشگاه تهران در گرفته است. در دو سه هفته اخیر نیز در جنوب دانشکده دندانپزشکی جهت احداث یک فروشگاه زنجیره‌ای به بخش عمده فضای سبز آسیب وارد شد. با پیگیری این ساخت و ساز متوقف شد ولی حجم بالای بتن و میلگرد به محل ریشه‌های چنارهای آنجا تزریق شد. متاسفانه همین ۲-۳ روز گذشته با استقرار تعداد زیادی کانکس جایگزین شده است. 
این استاد دانشگاه توضیح می‌دهد: در اقدام غیرکارشناسی دیگری در سازمان مرکزی دانشگاه باغچه قدیمی که از درختچه های مقاوم به کم آبی «لاوندر» را ریشه کن کرده و به جای آن رز و نارنج کاشته شده است. همین اتفاق در امتداد خیابان ۱۶ آذر زیر درختان چنار با کندن درختچه‌های برگ نوی چندین ساله و آسیب زدن به ریشه‌های چنار اقدام به کاشت رز و نارنج شده که علیرغم آبیاری زیاد دچار خشکی شدند.

او تاکید می‌کند: نکته مهم در رابطه با تجاوز غیرقانونی به بافت تاریخی و فضای سبز دانشگاه این است که اگر جلوی این کار گرفته نشود این باب تخلفات جدید را باز کرده و هر ارگانی به بهانه‌ای در فضای سبز هر دانشگاه، سازمان دولتی و یا پارک ها با اعمال زور اندک لکه‌های باقیمانده فضای سبز را نابود می‌کند. 
من امیدوارم ضمن احیای مجدد این بخش از فضای سبز و جبران خسارت توسط افرادی که بدون رعایت قانون به این تخریب کرده‌اند، با افراد خاطی طبق قانون برخورد شود.