فلاحت پیشه: سعید جلیلی سیاست خارجی را دوقفله خواهد کرد

سعید جلیلی همچنان به سیاست خارجی دولت روحانی حمله می‌کند و با استفاده از نام شهید رئیسی، به دنبال دستاوردسازی است. صحبت از قطعنامه‌ها که می‌شود، توپ را به دولت روحانی می‌اندازد و از پاسخگویی صریح فرار می‌کند. این بخشی از عملکرد سعید جلیلی در میزگرد سیاسی بود که ساعتی پیش از شبکه سه سیما پخش شد.

در همین راستا، حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئیس اسبق کمیسیون ملی درباره سیاست خارجی مدنظر سعید جلیلی به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: « آنچه در این میزگرد دیدیم این است که آقای جلیلی نشان داد که سیاست خارجی آینده ترکیبی از دو بن بست است و سیاست خارجی باز هم دو قفله خواهد شد. یک قفل مربوط به دوران دبیرخانه شورای عالی امنیت که دوران صدور قطعنامه مختلف بود و قفل دوم دوران شکست ادعای ناکارآمدی تحریم‌ها بود. »
 

وی گفت: «واقعیت این است که آنچه در دوران دولت گذشته و دوران مسئولیت افرادی مانند آقای جلیلی در سیاست خارجی شکل گرفت، نه تنها قابل دفاع نیست بلکه باید در صفحات سیاه تاریخ ایران نوشته شود که چگونه فرصت‌ها تبدیل به تهدید شد و در شرایطی که کشور می‌توانست مشکلات خودش را حل کند، گرفتار تحریم‌هایی شد که هنوز ملت ایران به رغم اینکه بر روی یک ثروت خوابیده است، روز به روز این ثروت فدای سیاست خارجی هزینه‌بر آقایان می شود.»

مشروح گفتگوی حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئیس اسبق کمیسیون ملی را در ادامه می خوانید.

*********

* آقای فلاحت‌پیشه! میزگرد سیاست خارجی آقای جلیلی و مشاورانش برگزار شد. او در این گفتگو بر ادامه همان مسیر مذاکرات دوران خود و دیپلماسی سه ساله اخیر تاکید داشت. تحلیل شما از دیدگاه ایشان چیست و پیش بینی می کنید اگر دولت آینده به دست آقای جلیلی برسد چه مسیری در سیاست خارجی طی خواهیم کرد؟

اعتقادم بر این است که دولت آینده در صورت ادامه همین مسیر سیاست خارجی، نمی تواند مشکلات کشور را حل کند، کشور در زمینه های مختلف سیاست خارجی، با بن بست و مشکل مواجه شده و این بن بست و مشکل حاصل حاکم شدن یک رویکرد شعاری بوده است.

هر دولتی که روی کار بیاید، اگر بخواهد این مسیر را ادامه بدهد، نه تنها مشکلات کشور حل نخواهد شد، بلکه روز به روز سیاست خارجی هزینه بر کشور ادامه خواهد یافت. حاصل سیاست خارجی شعاری این بوده که سیاست خارجی ایران، برخلاف آنچه در دنیا وجود دارد این باشد که منفعتی به کشور اضافه کند، روز به روز هزینه بیشتری به کشور تحمیل کرده است، برخلاف آنچه در کشورهای روز دنیا، دیپلمات ها به دنبال گرفتن منافع اقتصادی از دنیا هستند، فقط هزینه به کشور تحمیل کردند.

چالش هسته ای یک ابر چالش برای کشور و سیاست خارجی ماست

ایران از معدود کشورهای دنیا است که معمولا در سیاست خارجی خود فقط هزینه می‌کند ولی عایدی چندانی برای کشور ندارد، لذا تحمیل هزینه به کشور از ناتحمیلی هزینه به کشور و از دست دادن فرصت ها، نه تنها افتخار نیست بلکه یک ظلم به ملت است.

برخی از افراد به جای آنکه با افتخار از صدور قطعنامه ها علیه ایران و تهدید بن بست سیاست خارجی صحبت کنند، باید از آنچه بر سر ملت ایران آوردند، استغفار کنند. کشور ما با یک ابر چالش مواجه است به نام چالش هسته‌ای.

چون این ابر چالش حل نشده، علاوه بر اینکه در خود موضوعات هسته‌ای و تدوام تنش با آمریکا هزینه داده است، در رابطه با کشورهای کوچک و همسایه‌ها نیز ایران هزینه‌های متعددی می‌دهد.

چرا آقایان نمی‌خواهد درباره رفتار اخیر روسیه پاسخ بدهند؟

این آقایان مسئول تحمیل یک سیاست خارجی وابسته به شرق هستند. به یاد دارند، که در زمان آنان روسیه و چین با آمریکا همراه شدند و ۶ قطعنامه ضدایرانی علیه ایران صادر شد. بدترین نوع تحریم‌ها را به ایران تحمیل کردند. کار به جایی رسیده است که الآن اگر ایران کوچکترین گامی برای تنش‌زدایی با آمریکا و رفع مشکلات هسته‌ای خودش بردارد، با سیاست استعماری روسیه و بعضا چین مواجه می شد، سیاستی که ما فقط در دوران قاجار شاهد بودیم.

چرا آقایان نمی‌خواهد درباره رفتار اخیر روسیه پاسخ بدهند؟ روسیه فقط با هدف تاثیرگذاری بر انتخابات ایران بود که مذاکرات بر سر توافق ۲۰ ساله را به حالت تعلیق درآورد.

سیاست خارجی ۳ سال گذشته دولت قابل دفاع نیست، بخشی از بزرگترین فرصت سوزی سیاست خارجی تاریخ بعد از انقلاب، شکل گرفت. من معتقدم که روح شعاری حاکم بر سیاست خارجی، بلافاصله بر دولت سیزدهم حاکم شد، طوری که ایران می توانست برجام را احیا کند، اما برجام فدای جنگ اوکراین شد.

الآن مشاهده می‌کنیم که در نشست گروه هفت که در ایتالیا برگزار می‌شود، هم در مسائل هسته‌ای هم در جنگ اوکراین، اسم ایران به عنوان کشوری از سوی هفت کشور دنیا مورد تهدید قرار گرفته، مطرح می‌شود. اگر ایران می‌توانست قبل جنگ اوکراین، برجام را احیا می کرد، الآن به عنوان شاه‌راه انرژی دنیا تبدیل شده بود. بسیاری، از فرصت های انرژی دنیا را به دست آورده بود. اما این کار صورت نگرفت.

عملکرد جلیلی در سیاست خارجی را باید در صفحات سیاه تاریخ نوشت

نکته تلخ این است که آقایان مدعی هستند که راهکار فروش نفت را ارائه کردند، اما این یک راهکار انفعالی بود نه فعال. اتفاقا چون روسیه به اوکراین حمله کرده بود، آمریکا مجبور شد در آن شرایط مانع فروش نفت ایران نشود اما همین تهدید در آمریکایی به فرصت تبدیل کردند. به گونه‌ای شرایط را شکل دادند که ایران نفت را با تخفیف به بازار ارائه کند، هم روسیه رقیب ایران در تخفیف های نفتی بود که آمریکا توانست مانع تسریع تقاضای نفت در دنیا شده و هم قیمت آن را از ناحیه رقابت‌های داخلی و خارجی، کنترل کردند.

واقعیت این است که آنچه در دوران دولت گذشته و دوران مسئولیت افرادی مانند آقای جلیلی در سیاست خارجی شکل گرفت، نه تنها قابل دفاع نیست بلکه باید در صفحات سیاه تاریخ ایران نوشته شود که چگونه فرصت‌ها تبدیل به تهدید شد و در شرایطی که کشور می‌توانست مشکلات خودش را حل کند، گرفتار تحریم‌هایی شد که هنوز ملت ایران به رغم اینکه بر روی یک ثروت خوابیده است، روز به روز این ثروت فدای سیاست خارجی هزینه‌بر آقایان شد.

آنچه از دل سیاست خارجی تیم جلیلی بیرون می آید انزوا و دیپلماسی هزینه بر است

* جلیلی در گفتگوی خود بر ارتباط با کشورهایی چون ونزوئلا، سریلانکا، افغانستان و عراق و...تاکید داشت، به نوعی اظهاراتش یادآور سیاست خارجی دولت احمدی نژاد نیز بود و ...

تا وقتی که ایران در سیاست بین‌الملل با مشکلات اساسی مثل تحریم روبروست، سایر بخش‌های دیگر سیاست خارجی هزینه‌بر خواهد بود. در کشورهایی مثل عراق، سوریه و دیگر کشورهای منطقه، ایران هزینه زیادی متقبل شده که این هزینه‌ها برنگشته است. اما عربستان و ترکیه بیشترین بهره‌ را از مناسبات‌های اقتصادی با کشورهایی می‌برند که منطقه نفوذ ایران هستند.

کشوری مثل عراق با بازگشت پول مواجه است یا سوریه پای بیانیه ضد ایرانی را امضا می‌کند، من معتقدم آنچه از دل سیاست خارجی تیم جلیلی بیرون نمی‌آید قفل گشایی از سیاست خارجی است و آنچه که مشخص است، تدوام انزوای سیاست خارجی و تحمیل سیاست خارجی هزینه‌بر به کشوری است که بیشترین امکان سودآوری را دارد.

* مشاوران جلیلی در این میزگرد دو عضو دولت رئیسی بودند و آقای جلیلی هم اصرار داشت که عملکرد دولت رئیسی را به نام خود بزند؛ می‌توان این برداشت را داشت که آقای جلیلی کاندیدای دولتی‌ها در این انتخابات است؟

هر چه رقابت جدی‌تر باشد، به اصلاح ۴ کاندیدایی که حافظ وضع موجود هستند، بهم نزدیک می‌شوند. الآن در کورس رقابت‌ها، دو نفر از این ۴ نفر می‌تواند رقابت را شکل بدهند، هدف از این تشکیل چنین میزگردی و تیمی این است که نشان بدهند، آنچه در سیاست خارجی آقای جلیلی می خواهد شکل بگیرد تجمعی از دوران ریاست ایشان بر دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی و سیاست خارجی دولت آقای رئیسی است.

سیاست خارجی دولت جلیلی ترکیبی از دو بن بست است

* منظورتان از این دو نفر آقایان جلیلی و قالیباف است؟

بله، این دو نفر در کورس رقابت هستند. آنچه در این میزگرد دیدیم این است که آقای جلیلی نشان داد که سیاست خارجی آینده ترکیبی از دو بن بست است، به عبارت دیگر سیاست خارجی باز هم دو قفله خواهد شد. یک قفل مربوط به دوران دبیرخانه شورای عالی امنیت که دوران صدور قطعنامه مختلف بود و قفل دوم دوران شکست ادعای ناکارآمدی تحریم‌ها بود. این ادعا وجود داشت که تحریم‌ها در مقابل ایران شکست خورده و هیچ اثری در زندگی مردم نداشته است اما مشخص شد که تاثیر داشته است.

دستگاه‌های مامور تولید شعار هیچ ارتباطی با زندگی مردم نداشتند

مردم دوباره تاوان این دو قفل در سیاست خارجی را دادند. یکبار زمان قطعنامه‌هایی که صادر شد که هنوز تحریمی از آن تحریم‌ها برداشته نشده است و دوم در دولت آقای رئیسی شعار خوشبینانه بی اثر بودن تحریم‌ها در اقتصاد کشور داده شد. این شعار باعث شد در دولت سیزدهم از فرصت تنش زدایی استفاده نشود و کاسبان تحریم بودند که از تداوم تحریم سود بردند و ملت ایران دچار مشکلات اساسی شدند.

به عنوان مثال، رقم مالیات ها به طور سرسام آور به یک تریلیون و دویست هزار میلیارد تومان رسید و مسئولان دولت می‌دانستند این برای جبران ناکامی سیاست خارجی است. اما فقط ۳۷۰ هزار میلیارد تومان آن تحت عنوان یارانه به مردم داده شد. به رغم اینکه فروش نفت هفت برابر شد اما هیچ کدام از ارقام اقتصادی مطرح شده، آثار خودش را در زندگی مردم نشان نداد و دستگاه‌های مامور تولید شعار هیچ ارتباطی با زندگی مردم نداشتند.

سیاست خارجی تیم آقای جلیلی شامل دو قفل گذشته است، یکی مربوط به قطعنامه های شورای امنیت و قفل دیگر مربوط به سیاست خارجی شعاری است.