سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا تضعیف شده است

مواضع آمریکا در قبال بحران غزه به رغم حمایت‌های قاطع این کشور از اسرائیل دارای ابهاماتی هم بوده است. خواسته حقیقی آمریکا در منطقه چیست؟

آمریکا خواهان این است که حمایت قاطعی از اسرائیل نشان دهد و به متحدان خود این پیغام را ارسال کند که در مواقع لزوم به کمک آن‌ها خواهد آمد. به همین دلیل است که آن‌ها با حمله زمینی اسرائیل به غزه مخالفت قاطعی ندارند. با این وجود آمریکایی‌ها با یک مشکل جدی در این زمینه مواجه هستند. از سوی دیگر آن‌ها می‌خواهند نوعی توازن در روابط خود با اعراب و اسرائیل ایجاد کنند و این باعث می‌شود تا آن‌ها مایل نباشند دامنه جنگ گسترده‌تر شود. من فکر می‌کنم مسأله بیمارستان بسیار تأثیرگذار بود، چرا که برنامه‌های آمریکا آنگونه که واشنگتن انتظار داشت پیش نرفت و نشست با اعراب برگزار نشد.

بایدن در شرایطی در رقابت‌های انتخاباتی سال 2020 پیروز شد که یکی از شعارهای اصلی او توجه به موضوع حقوق بشر در سیاست خارجی آمریکا بود. اما از زمان آغاز عملیات فلسطینی‌ها عملا بایدن حمایت از اسرائیل را به هرچیز دیگری ترجیح داده است. این اتفاق چه تبعاتی خواهد داشت؟

آمریکایی‌ها می‌خواهند این گونه نشان دهند که میان حماس و مردم فلسطین تفاوت قائل هستند. به همین دلیل هم برای باز شدن گذرگاه رفح یا رسیدن کمک‌های بشردوستانه به ساکنان غزه مذاکره می‌کنند. اما واقعیت این است که در عمل این تفکیک قائل شدن باعث شده تا کشتار غیرنظامیان نادیده گرفته شود و حجم کمک‌هایی هم که به ساکنان غزه می‌رسد بسیار پایین‌تر از حد انتظار باشد.

این نادیده گرفتن موضوعات حقوق بشری به نظر می‌رسد تبعاتی در دولت آمریکا هم داشته است. روز گذشته هافینگتون پست گزارش داد که تعدادی از کارکنان وزارت امور خارجه به دلیل بی توجهی دولت به نظرات تخصصی آن‌ها ممکن است استعفا دهند. چرا بایدن این اتفاقات را نادیده می‌گیرد؟

 من این گزارش را ندیده‌ام، اما اینگونه استعفاها مسبوق به سابقه است. در دوره ترامپ نیز زمانی که رئیس جمهور بدون توجه به نظرات بدنه کارشناسی اقداماتی را صورت می‌داد، شاهد این گونه استعفاها بودیم. در یک سیستم دموکراتیک عجیب نیست که افراد بدون نگرانی از تبعات چنین کاری استعفا دهند و مخالفتشان را با سیاست‌های اتخاذ شده از سوی مقام‌های ارشد نشان دهند.

با این وجود مسأله این است که هنوز اختلاف نظری جدی در خصوص سیاست‌های آمریکا در قبال مسأله اسرائیل و فلسطین در سطوح عالی مشاهده نشده است. در کنگره، جناح موسوم به مترقی‌ها (Progressives) و چهره‌های شاخص این جریان انتقادهایی را مطرح می‌کنند، اما هم در حزب دموکرات و هم در حزب جمهوری خواه بر سر حمایت از اسرائیل نوعی اجماع وجود دارد.

با توجه به این که اسرائیل اقداماتش را با هماهنگی آمریکا پیش می‌برد و با توجه به نگاه آمریکایی‌ها به مسأله، تصور شما از آینده تحولات غزه چیست؟

باید توجه کرد که در حال حاضر، اولویت سیاست خارجی ایالات متحده مهار چین و همزمان تضعیف روسیه از طریق ادامه جنگ در اوکراین است. آمریکا مایل به حضور نظامی در منطقه نیست و سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا تضعیف شده است. لابی طرفدار اسرائیل هم در آمریکا به لحاظ جمعیتی و سنی و رویکردهای سیاسی آن‌ حمایت سابق را از اسرائیل ندارد. در محافل فکری اسرائیلی‌ها هم به این موضوع اشاره شده است. خود اسرائیلی‌ها هم می‌گویند اسرائیل باید خود را برای دورانی که آمریکا حضورش را به طور قابل توجهی در منطقه کاهش می‌دهد آماده کند. بنابراین، مسأله حمله حماس و واکنش اسرائیل از این جنبه بسیار اهمیت دارد که نشان خواهد داد اسرائیل همچنان در همان چارچوب هماهنگی با آمریکا عمل خواهد کرد یا ترجیح می‌دهد اقدام بزرگی را انجام خواهد دهد که آمریکا با آن مخالف است؟!

اسرائیل تصور می‌کند هنوز زود است که بخواهد در منطقه، سیاست‌های خود را بدون هماهنگی با ایالات متحده پیش ببرد، اما در عین حال می‌کوشد تا به تدریج وابستگی خود را به سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا کمتر کند. شاید عادی‌سازی رابطه با عربستان شرایط را برای اسرائیل تسهیل کند، اما در موقعیت کنونی با توجه به مشکلات داخلی و شکاف‌های سیاسی داخلی مسیر دشواری پیش روی اسرائیل قرار دارد.