فصل پاییز فصل برگ ریزان و حرکت به سمت خمودگی و رخوت طبیعت است و در این میان افراد مختلف نیز از این خمودگی در امان نیستند. ننه سرما کم کم پشت در خانه هر کسی در حال ساخت خانه زمستانی است و هر روز عزم خود را جدی تر میکند تا با رسوخ به خانه و جدال با بدن اعضای خانه، یکی را در همین روزهای ابتدایی فصل پاییز روانه دکتر و مطب کند.این روزها روزهای جولان سه بیماری ویروسی از مجموعه دهها ویروس سرماخوردگی و بیماریهای مرتبط است.همان ۲۰۰ نوع ویروسی که اگر دامن هرکسی را بگیرند به این آسانی ول کن ماجرا نیستند!
بیماریهای سرماخوردگی، آنفلوآنزا و بیماری نوظهور کرونا در این روزهای پاییزی جولان میدهند و تمام هم و غم خود را مصروف میکنند تا در کسری از ثانیه غافل ماندگان از سلامتی و رعایت اصول بهداشتی را قربانی کنند. این سه بیماری وجوه اشتراک و افتراقی با هم دارند که در این گزارش قرار است تفاوتها و شباهتهای سرایت، بیماری و درمان دو نوع عفونت ویروسی و بیماری «کرونا» و «آنفلوآنزا» را برایتان شرح دهیم. با ما همراه باشید.
شباهت ویروس کرونا و ویروس آنفلوانزا
شباهت نخست: هر دو ویروس علائم و نشانههای بسیار مشابه در بدن ایجاد میکنند
هر دو ویروس بیماری تنفسی بهوجود میآورند. شدت علائم حاصل از هر دو میتواند در دو سر طیف قرار بگیرد: از بی علامت و خفیف تا شدید و منجر به مرگ.
شباهت دوم: راههای انتقال هر دو ویروس یکسان است
هر دو ویروس از سه راه میتوانند انتقال یابند:
تماس مستقیم
ریز قطرات تنفسی
اجسام آلوده
به همین دلیل، موارد بهداشتی برای پیشگیری از هر دو عفونت، بسیار مشابه است و دانستن آنها ضروری است.
شستشوی دستها
رعایت نکات بهداشتی در هنگام سرفه و عطسه (پوشاندن بینی و دهان با دستمال و دور انداختن سریع آن)،رعایت فاصلهگذاری بین فردی و ضدعفونی اجسامی که زیاد لمس میشوند.
تفاوت ویروسهای کرونا و آنفلوانزا
سرعت انتقال؛ تفاوت مهم این دو ویروس در سرعت انتقال آنهاست. بدین ترتیب که:دوره نهفتگی (فاصله زمانی بین ورود ویروس به بدن تا پیدایش علائم بیماری) آنفلوانزا به طور میانگین کوتاهتر است
یک نفر بیمار است و یک فرد سالم را آلوده میکند. از بیماری نفر اول تا ظهور بیماری در دومین فرد مدتی طول میکشد. این زمان برای آنفلوانزا نسبت به عفونت با ویروس کرونا کوتاهتر است.
فاصله زمانی بین دو بیمار که ویروس از یکی به دیگری منتقل شده، در آنفلوانزا ۳ روز و در عفونت با ویروس کرونا ۵ تا ۶ روز است. همه این اطلاعات نشان میدهد که گسترش آنفلوانزا سریعتر از کرونا اتفاق میافتد.
ویروس آنفلوانزا، هم در مدت کوتاهی پیش از آغاز علائم، هم در ۳ تا ۵ روز نخست بروز نشانههای بیماری، از فرد آلوده به دیگران سرایت میکند. اما امکان انتقال ویروس کرونا هم در ۲۴ تا ۴۸ ساعت پیش از آغاز علائم و هم پس از آغاز بروز علائم بیماری وجود دارد.
هر فرد بیمار چند فرد سالم را آلوده میکند؟
یک نفر که به ویروس کرونا آلوده است، بهطور میانگین دو تا ۲.۵ فرد سالم را واگیر میکند و این عدد برای آنفلوانزا کمتر است.
یادآوری کنیم که این اعداد حدودی هستند و به طور حتم، انتقال ویروس به عوامل زیادی مانند مکان و شرایط زمانی بستگی دارد و تأثیر عوامل متعدد یک مقایسه مستقیم و قطعی را دشوار میسازد.
کودکان و این دو عفونت ویروسی
کودکان مهمترین کسانی هستند که ویروس آنفلوانزا را در جامعه گسترش میدهند. در مورد ویروس کرونا اطلاعات اولیه حاکی از این بود که انتقال ویروس از بزرگسالان به خردسالان صورت میگیرد و تعداد کمی از افراد بین نوزادی تا ۱۹ سالگی علائم بالینی را از خود نشان میدهند و چنین پنداشته شده بود که کودکان کمتر از بزرگسالان به ویروس آلوده میشوند. اطلاعات تازهتری که توسط مرکز بیماریهای واگیردار آمریکا منتشر شده نشان میدهد درصد افراد زیر ۱۸ سال که با ویروس کرونا آلوده میشوند با بزرگسالان تفاوتی ندارد. اما در مقایسه با بزرگسالان درصد بیشتری از کودکان بی علامت میمانند یا علائم بسیار خفیف نشان میدهند.
به همین دلیل همه مسئولین بهداشتی جهان تأکید میکنند که کودکان هم مانند بزرگسالان همه موارد بهداشتی از جمله فاصلهگذاری بین فردی را رعایت کنند.
علائم یکسان ولی شدتهای متفاوت
ویروس کرونا و آنفلوانزا هر دو علائم مشابهی در بیمار ایجاد میکنند، اما درصد کسانی که به علائم شدید دچار میشوند بسیار متفاوت است.در عفونت با ویروس کرونا ۸۰ درصد افراد علائم خفیف دارند یا بی علامت هستند؛ ۱۵ درصد دچار عفونت شدید میشوند و به اکسیژن نیاز پیدا میکنند و ۵ درصد تحت درمان با دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) قرار میگیرند.همچنین درصد کسانی که با ویروس آنفلوانزا به مرحله بسیار شدید میرسند کمتر است.
گروههای پرخطر
افراد زیر در صورت ابتلا به آنفلوانزا بیشتر در معرض عفونت شدید هستند:
کودکان
بانوان باردار
کهنسالان
کسانی که بیماری زمینهای دارند
کسانی که به هر دلیل دستگاه ایمنیشان ضعیف است
طبق اطلاعات کنونی به نظر میرسد سه گروه پایینتر (۳ و ۴ و ۵) در صورت ابتلا به عفونت با ویروس کرونا بیشتر در معرض علائم شدید هستند.
درصد مرگومیر
آنچه واضح است میزان مرگومیر ناشی از ویروس کرونا از مرگومیر آنفلوانزا بیشتر است. شکی نیست که میزان مرگ و میر ناشی از آن به دسترسی و کیفیت مراقبتهای پزشکی بستگی دارد و به همین دلیل بسیار متفاوت است. در حالی که درصد مرگومیر در صورت ابتلا به آنفلوانزای فصلی حدود ۰.۱ درصد است، طبق اطلاعات کنونی به طور میانگین حدود ۳ تا ۴ درصد مبتلایان به عفونت با ویروس کرونا جان میبازند.
تفاوت درمان ویروس کرونا و آنفلوانزا
هنوز جهان پزشکی نتوانسته است واکسن اختصاصی و موثر کرونا را تولید کند اما آنفلوانزا یک عفونت بسیار شناخته شده است که برای پیشگیری و درمان آن چندین واکسن و داروی ضدویروس مجوزهای کشوری و بینالمللی دارند.باید خاطرنشان کرد واکسن آنفلوانزا هیچ تأثیری در پیشگیری از عفونت با ویروس کرونا ندارد، اما بهتر است هرسال برای پیشگیری از آنفلوانزا این واکسن دریافت شود.