دریافت هزینه‌های اضافه در مدارس باید توجیه داشته باشد

دانش آموزان با توجه به شرایط کرونایی به صورت آنلاین آموزش می‌بینند و همین آنلاین شدن آموزش‌ها باعث شده تا بسیاری از هزینه‌های مدارس کاهش یابد. از این رو انتظار می‌رفت مدارس هزینه‌های کمتری از دانش آموزان دریافت کنند، اما در برخی از مدارس شاهد رشد شهریه‌ها هستیم.
به گزارش مردم‌سالاری‌آنلاین هرچند در دوران کرونا هم تعدادی از پرسنل اداری در همه مدارس حضور دارند و درب مدارس به طور کامل بسته نشده، ولی با این حال دانش آموزی هم در مدارس حضور ندارد. حالا که هزینه‌های جاری مدارس کاهش یافته نباید هزینه‌هایی که به دوش والدین گذاشته می‌شود کاهش یابد؟
در این میان برخی از مدارس دولتی و غیرانتفاعی هزینه‌هایی را ظاهرا به طور غیرقانونی از مردم اخذ کردند که بعضا بالاتر از میزانی بوده که سال قبل آن را طلب کرده بودند. البته که آموزش و پرورش همیشه سعی داشته تا این موضوع را عادی جلوه دهد، اما در این میان نباید از رسیدگی به تخلفات توسط واحد نظارت و پیگیری شکایت این سازمان هم گذشت.
در همین راستا «مردم سالاری آنلاین» گفتگویی با مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران انجام‌داده که در ادامه می‌خوانید.

با توجه به شرایط آموزش آنلاین انتظار می‌رفت هزینه آموزش کاهش یابد. چون هزینه‌هایی مانند سال قبل به دوش مدارس نبود، برخی از مدارس بویژه دولتی شهریه‌هایی را از مردم گرفتند که نسبت به سال گذشته بیشتر هم شده است، وضعیت شهریه‌ها چگونه است؟
چیزی تحت عنوان «شهریه» فقط در مدارس غیردولتی داریم. در مدارس دولتی اسم آن «کمک‌های داوطلبانه مردمی» ‌است، طبیعی است کمک‌های داوطلبانه مردمی ‌به این معناست که هر کسی تمایل داشته باشد و به هر میزانی که توان آن را دارد به مدرسه کمک کند، اما اجبار و الزامی‌ در کار نیست و تنها هزینه‌ای که مجاز به دریافت آن هستند هزینه کتاب و بیمه دانش آموز است و باقی هزینه‌ها به شکل کمک‌های مردمی ‌داوطلبانه باید تامین شود.

شما می‌فرمائید داوطلبانه، اما این اتفاق هیچگاه داوطلبانه رخ نمی‌دهد، هر سال با توجه به نمونه‌هایی که وجود دارد هزینه‌هایی را با فشار زیاد از خانواده‌ها دریافت می‌کنند و حتی امسال خیلی بیشتر از رقم‌هایی که سال گذشته اخذ شده، هزینه دریافت کرده‌اند، آیا همه این موارد داوطلبانه است؟
اگر این کمک‌ها داوطلبانه نباشد از نظر ما تخلف محسوب می‌شود. ما به تمام مدیران اعلام کردیم که اگر کسی خواست به مدرسه کمکی کند باید به صورت داوطلبانه باشد و در این صورت می‌توانند آن را برای امور مدرسه دریافت کنند. البته اگر مدیر مدرسه توضیحات کافی در این زمینه به اولیا بدهد، کمک به مدرسه باعث بهبود هدایت آن خواهد شد، اما اجبار و الزامی ‌در گرفتن آن وجود ندارد. اگر کسی برخلاف این عمل کرد برای اینکه ما هم رسیدگی داشته باشیم واحد ارزیابی و عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش شهر تهران با شماره 88964006 آمادگی دریافت گزارش‌های مردمی ‌را دارد که بعد از رسیدگی نتیجه به آنها نیز اعلام خواهد شد.

چرا هزینه‌ها در مدارس غیردولتی افزایش یافته است؟
براساس قانون، مدارس غیردولتی یک شهریه ثابت دارند که این شهریه، کلاس‌ها چه حضوری و چه غیرحضوری باشد، باید از سوی ثبت نام کننده پرداخت شود و میزان این شهریه ثابت در سایت آموزش و پرورش تهران برای هر مدرسه‌ای به صورت جداگانه اعلام شده است، اما سایر دریافتی‌ها که در مدارس غیردولتی صورت می‌گیرد باید اتفاق عملی هم داشته باشد. یعنی باید کاری انجام شود که در ازای آن مطالبه‌ای صورت بگیرد. مانند سرویس، وقتی مدرسه تعطیل است و سرویسی وجود ندارد پس عملا دریافت پول سرویس بی‌معنا می‌شود یا دریافت هزینه‌های خورد و خوراک. ولی ممکن است که برخی از هزینه‌ها همچنان باقی یا هزینه‌های جدیدی درست شده باشد. مانند هزینه برگزاری کلاس‌های آنلاین! در مدارس غیردولتی برگزاری کلاس‌های آنلاین یک هزینه اضافه‌تر از آن چیزی که بابت آن شهریه ثابت گرفته شده، تلقی می‌شود. مثلا اینکه از ابزارها و برنامه‌هایی استفاده می‌کند تا آموزش با کیفیت‌تری ارائه دهد. طبیعتا اگر این اتفاق بیفتد و از ابزارهایی استفاده کنند که تاثیر مثبتی بر آموزش داشته باشد، در این شرایط دریافت آن هزینه بلامانع است، اما اگر صرفا موضوع را دستاویزی کنند تا هزینه‌های بیشتری بگیرند و خدماتی ارائه نشود مردم می‌توانند این تخلف را گزارش کنند. ما یک شورای نظارت بر مدارس غیردولتی داریم که اگر تخلفی در این مدارس صورت بگیرد این شورا وظیفه دارد براساس اسنادی که برای این تخلف وجود دارد این مدرسه را به مجازات‌هایی نظیر بازگرداندن و عودت پول به خانواده‌ها و در بدترین شرایط لغو امتیاز موسسه یا مجوزهایی که صاحب امتیاز آن مدرسه داشته است، محکوم کند. بنابراین این موضوع از این طریق قابل پیگیری است.

آموزش با کیفیت در این مدارس چگونه اتفاق خواهد افتاد که بتواند تحمیل هزینه اضافی به خانواده‌ها را توجیه کند؟
با استفاده از یکسری از ابزارها. مثلا سال تحصیلی اگر عادی بود اینها با برگزاری اردوهای آموزشی سعی می‌کردند تا فرایند آموزش را با کیفیت‌تر کنند، اما الان برگزاری اردوهای آموزشی مقدور نیست ولی استفاده از راهکارهای الکترونیکی و فضای مجازی می‌تواند جایگزین آن اقدامات ویژه شود. یعنی برخی از مدارس از ابزارهای الکترونیکی به صورت ویژه‌تری استفاده می‌کنند که در شرایط عادی به همان شبکه شاد و چند ارتباط آموزشی با دانش آموزان بسنده می‌کردند ولی زمانیکه آموزش‌ها را در شرایط دیگری برگزار می‌کنند معنی آن این است که این اقدام کمی ‌فراتر از آموزش‌هایی است که به عهده آنها گذاشته شده بود.

این هزینه‌های اضافه سقف مشخصی نسبت به شهریه ثابت دارد؟
شهریه‌های ثابت کاملا قانونی هستند و از طرف ما در آموزش و پرورش تعیین و تصویب می‌شود، اما خدمات دیگری که در مدارس غیردولتی ارائه می‌شود باید میزان هزینه‌ها و عدد و رقم‌هایی که بابت آن خدمات دریافت شده مشخص باشد. خدمات متنوع هستند و ممکن است یکی از محلی این خدمات را دریافت کند که کیفیت بیشتری دارد و کسی از جایی بگیرد که کیفیت آن پایین است و بنابراین ارائه اسناد این خدمات با اهمیت است. قطعا اگر برای آموزش از راه دور دانش آموزان بابت نرم افزار یا سیستم‌هایی که دارند هزینه‌ای دریافت می‌کنند باید دلایل توجیهی خوبی برای اولیا داشته باشند. در اردوهایی که در سال‌های گذشته برگزار می‌شد هزینه‌ای که مثلا بابت رفت و آمد، خورد و خوراک و اسکان این بچه‌ها دریافت می‌شد باید برای اولیا شفاف سازی می‌کردند. الان هم باید خدمات الکترونیکی باید برای اولیا شفاف سازی شود.

آیا شکایاتی درباره هزینه و شهریه به دست شما رسیده است؟
ما به صورت دائم مواردی داریم که از موضوعات مختلف طرح دعوا می‌شود، در موضوع شهریه هم شکایاتی وجود داشته، اما امسال به دلیل اینکه مدارس اصلا دایر نشدند و غیرحضوری بوده میزان شکایت‌ها بسیار کمتر از سال گذشته بوده است.

نظارت بر مدارس چگونه انجام می‌شود؟ آیا حضور تیم نظارتی در مدارس صرفا با شکایت اولیا صورت می‌گیرد؟
شکایت به معنای این است که تخلفی اتفاق افتاده و ما باید آن را بررسی کنیم، اما نظارت ما از طریق شورای نظارت بر مدارس غیردولتی به صورت دائمی ‌در طول سال تحصیلی از طریق بازرسان این شورا انجام می‌شود که عموما هم از افراد بازنشسته فرهنگی به عنوان بازرس استفاده می‌شود که مسائل آموزش و پرورش و مدارس را می‌شناسند که اگر مواردی در بازرسی‌ها وجود داشته باشد به شورای نظارت اطلاع می‌دهند تا پرونده تشکیل و نهایتا رای صادر ‌شود.

گفتگو: محمد سیاح