کلاف سردرگمی که امروز ایران در منطقه و جهان به آن گرفتار شده ریشه در سیاست نگاه به شرق دارد

به گزارش مردم سالاری آنلاین،محمد گل‌افروز در پاسخ به این سوال که هنوز مشخص نیست که سرنوشت برجام به چه صورتی خواهد بود. آیا برجام می تواند باز منجر به شروع گفت و گو ها بین ایران و غرب شود؟ غرب ادعای فروش تسلیحات نظامی ایران به روسیه را مطرح کرده است. این موضوع چقدر می تواند حائز اهمیت باشد؟ همچنین مسائل حقوق بشری که غرب بر علیه ایران طرح کرده است به چه سمت و سویی می رود؟ اظهار داشت: در این خصوص که وضعیت ایران در منطقه به چه صورت است می شود گفت وضعیت فعلی ایران ژئوپلیتیک بسته ای دارد. وضعیتی که ایران در خصوص ژئوپلیتیک خود در منطقه داشت کم رنگ تر شده است و به نظر می آید باید از حرکت ژئوپلیتیک بسته به سمت ژئوپلیتیک باز برود و مواضعی را بین شرق و غرب انتخاب کند تا نقش مسائل منطقه ای کم رنگ تر شود و نقش آفرینی ایران در منطقه و جهان به رسمیت شناخته شود. وی افزود: کلاف سر درگمی که امروز ایران در منطقه و جهان به آن گرفتار شده است ریشه در سیاست نگاه به شرق دارد. فقط نگاه به شرق کافی نیست. از زمان ریاست جمهوری آقای رییسی اکثر نگاه ها به سمت شرق بوده و همین بر سیاست کلی کشور تاثیر گذاشته است. وقتی موازنه ای را با غربی ها ایجاد نمی کنند تاثیر خود را بر مسائلی چون پرونده هسته ای ایران و برجام و مسائل منطقه ای و … نشان می دهد. آمدن چین به سمت کشور های عربی منطقه نشان می دهد نفوذ ایران در منطقه کم است. عدم توازن کافی در روابط بین غرب و شرق منجر به این شده است که غربی ها تحت تاثیر نداشتن ارتباط ایران و غرب به نتایجی برسند که فشارها بر ایران حاصل آن است. فشار بر ایران بیشتر جنبه سیاسی دارد و در اقتصاد نیز تاثیر دارد و اقتصاد ایران را تحت فشار قرار می دهد. وی تصریح کرد: فشار بر ایران در خصوص مساله اوکراین و فشار بر مساله هسته ای ایران و همچنین موضوعات حقوق بشری سه عنوان است که غرب تحت تاثیر عوامل داخلی کشور های خود پیگیری می کند. امروز لابی های رقبای منطقه ای ایران یعنی کشورهای عربی و اسرائیل در غرب فعال است و بیشترین تاثیر را بر حکومت های اروپا دارند و مواضع منفی خود بر علیه ایران را اعلام می کنند. می بینیم که امروز غرب نمی تواند در خصوص برجام به توافق کاملی با ایران برسد. ممکن است برجام به نتایجی برسد ولی نتایجی که در ماه های قبل مد نظر ایران بود محقق نشده است و ایران کمی از خواسته هایی که داشت دور خواهد شد. به نظر می رسد خواسته های اروپاییان و آمریکا بیش از پیش خواهد بود. گل افروز ادامه داد: اگر ایران توازن بین غرب و شرق را مد نظر قرار می داد و از ژئوپلیتیک بسته به سمت ژئوپلیتیک باز حرکت می کرد و موازنه ای ایحاد می شد شرایط بهتر بود. امروز هم این امکان وجود دارد که ایران در آینده نزدیک با فشار های بیشتری روبرو شود. مسائل حقوق بشری یا مسائل حوزه برجام و همچنین مسائل اقتصادی ایران تماما تحت تاثیر سمت و سوی ژئوپلیتیک سیاسی ایران است و مسئولان کشور باید توجه ویژه ای به این مساله داشته باشند تا در آینده وضع اقتصاد ایران از این بدتر نشود. این استاد دانشگاه در خصوص اینکه در مورد موضع گیری اخیر چین در عربستان آیا شاهد رفتاری مقطعی بودیم یا اهدافی بلند مدت مد نظر است؟ گفت: طرح بزرگ چینی ها تغییر از استراتژی سفید به سمت استراتژی زرد است یعنی استراتژی که پنجاه سال در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد داشتند و اسم آن استراتژی سفید بود و با تمام کشور های دنیا و حتی با کشور های مخالف خود از دوران شوروی سابق تا کنون ارتباط می گرفتند، بعد از 50 سال و از دهه سوم 2000 یعنی از 2021 به بعد تغییر پیدا کرده است. چین از استراتژی سفید پیش تر آمده است و به طرف ژئو استراتژی های بزرگ تر جهان حرکت کرده است. یکی از اهداف آنها برای تسلط کامل اقتصادی بر جهان، کشور های عربی حوزه خلیج فارس است. استراتژی که چین در این حوزه انتخاب کرده است در سایر نقاط دنیا هم ادامه خواهد داشت. این کشور از این شرایط نهایت استفاده را می برد اما ایران را هم در کنار کشور های عربی خواهد داشت و این ارتباط را قطع نخواهد کرد. وی افزود: رفتار چین در هفته گذشته که به نوعی علیه ایران قلمداد شد از روی اجبار ژئوپولتیک بود. چین به عنوان کشور بزرگ و تولید کننده که نیاز به انرژی دارد، می خواهد با کشور های عربی حوزه خلیج فارس که بیشترین منابع نفت و گاز را دارند در ارتباط مستمر باشد. چین این کشور ها را صادر کننده انرژی شناسایی کرده است. البته چین چند سال در چهارچوب برجام انتظار ایران را کشید ولی به نتایج مثبتی نرسید و به سمت کشور های عربی سوق پیدا کرد. عرب ها از این موضوع نهایت استفاده را می برند و اگر مخالفتی با نظام جمهوری اسلامی دارند چینی ها را نیز به این سمت هدایت می کنند. چین در استراتژی بلند مدت خود هرگز ایران را کنار نمی گذارد و همچنان توامان به کشور های عربی و ایران چشم دارد. اقتصاد ایران به روابط به چین نیاز دارد. وی ادامه داد: در طرح 25 ساله بین ایران و چین روابطی پیش بینی شده بود و چین در آن مسیر حرکت خواهد کرد ولی ماجرای برجام و سوییفت و مشکلات ایران و کشور های غربی و حالت ژئوپلیتیک بسته فعلی مانع گسترش روابط اقتصادی است. ایران باید از ژئوپلیتیک بسته به سمت ژئوپلیتیک باز حرکت کند در این صورت در رابطه با چین هم موازنه ای بین ایران و کشور های عربی منطقه ایجاد خواهد شد. چین در حال حاضر نهایت استفاده را از موقعیت ایران و عدم دسترسی کشور به حوزه مالی جهانی می برد. ناگفته نماند که ممکن است این مساله تله ای از سوی غربی ها و به ویژه آمریکا برای چین باشد که اگر مشکلاتی در خاورمیانه داشت، بخشی از ان ها را به دامن چینی ها بیاندازد و هزینه هایی را در این زمینه از چین بگیرد.
منبع:شفقنا