مجلس حداقلی در دهان عده‌ای مزه کرده حالا هم به‌دنبال «دولت حداقلی» هستند

دبیرکل حزب مردم‌سالاری، دوشنبه‌ شب میهمان برنامه جهان‌آرا بود که به صورت زنده از شبکه افق پخش شد. این برنامه که قرار بود به بررسی «آرایش سیاسی اصلاح طلبان در انتخابات رياست جمهوری ۱۴۰۰» بپردازد اما مسائل سیاسی مختلفی در آن مطرح شد.
دکتر مصطفی کواکبیان پس از عرض تسلیت عروج شهادت‌گونه سردار خستگی‌ناپذیر انقلاب سیدمحمد حجازی، در ابتدای بحث بر نام تشکل جدیدی که اصلاح‌طلبان برای رسیدن به یک کاندیدای واحد ایجاد کرده‌اند تاکید کرد و گفت: «ما جبهه اصلاحات ایران هستیم و من نمی‌دانم ناسا از کجا بیرون آمده، تعدادی اشخاص حقیقی و تعدادی احزاب در این تشکل هستند و این جبهه در وزارت کشور هم ثبت شده است.»
این نماینده سابق مجلس در پاسخ به این سوال که «چرا اصلاح‌طلبان کمتر به گفت‌وگو با منتقدان تن می‌دهند» گفت: «بعضی دوستان از برنامه تولیدی تجربه خوبی ندارند، چون در نهایت هر چه که باب میل تهیه‌کننده و کارگردان است پخش می‌شود. اما من معتقدم کسی که پاشنه آشیل نداشته و حرفی برای گفتن دارد، باید حضور پیدا کند ولو اینکه با موجی از سوالات هم مواجه شود.»
وی در ادامه با انتقاد از نقش جناحی صداوسیما افزود: «به هر حال عملکرد صداوسیما یک طوری جلوه داده شده که گویا در خدمت یک جناح خاصی است و همین شبکه افق هم مربوط به خود سازمان صداوسیما نیست و مربوط به بخش‌های دیگری از حکومت هستند.»
دبیرکل حزب مردم‌سالاری با اشاره به اینکه تا به حال با هیچ شبکه خارجی مصاحبه نداشته گفت: «چندین بار است که در این شبکه حضور پیدا می‌کنم. آمادگی هم دارم که هر کدام از دوستان مستقل و اصولگرا می‌خواهند با هم مناظره کنیم.»
استاد علوم سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه علامه در مورد نهاد اجماع‌ساز هم گفت: «ما منتقد شورای‌عالی سیاستگذاری بودیم و من شخصا شرکت نمی‌کردم. چون یک جریان ثابتی مدیریت داشت و دموکراتیک هم نبود و اشخاص حقیقی بدون نظر احزاب وارد شده بودند. اینجا اشخاص حقیقی با تایید احزاب و البته با مشورت سیدمحمد خاتمی در این نهاد حضور دارند. لذا آن معایبی که شورای سیاستگذاری داشت تا حدودی برطرف شده است و مجمع عمومی شامل 46 نفر است و تاکنون هفت یا هشت جلسه داشته که با توجه به کرونا بیشتر در فضای مجازی بوده است.»
کواکبیان در مورد گزینه‌های قطعی جریان اصلاحات گفت: «آن چیزی که بیرون از این گمانه‌زنی‌ها به صورت جدی و قاطعانه اعلام کرده است، آقای پزشکیان بوده است. حتی آقای جهانگیری اعلام نکرده و حتی حزب کارگزاران هم اسم او را مطرح نکرده است. در مورد آقای ظریف هم من تاکنون چندین بار با ایشان صحبت کردم و ایشان به طور کلی استنکاف ورزیدند. ایشان معتقد به فعالیت در عرصه دیپلماسی است تا کارهای اجرایی، اما حالا تا 21 اردیبهشت و موعد ثبت نام ممکن است اتفاقات زیادی بیفتد. من حالا چون خودم اینجا هستم دیگر از خودم صحبتی به میان نمی‌آورم.»
کواکبیان در مورد مشخصات یک رئیس دولت و اینکه آیا نوه امام(زه) می‌تواند گزینه خوبی برای ریاست دولت باشد، گفت: «رئیس دولت باید هدایتگر باشد و از متخصصین و کارشناسان استفاده کند. ما در اسفند ماه که خدمت آقای حاج حسن خمینی رسیدیم، ایشان گفت برنامه‌ای برای انتخابات ندارد. دیگران البته درخواست داشتند و مساله شورای نگهبان هم مطرح نبود. به نظرم همان چیزی که اخوی ایشان مطرح کردند درست بوده که به توصیه رهبری اعلام کردند که حضور نخواهند داشت.»
دبیرکل حزب مردم‌سالاری در ادامه بحث با تاکید بر بحث مشارکت در انتخابات گفت: «ما اول باید به سمت مردم حرکت کنیم و میزان مشارکت برای ما اصل باشد. تجربه اسفند 98 خوب نبود و حوادثی مثل دی ماه 96، آبان 98، ماجرای بنزین و سقوط هواپیمای اوکراین، باعث تضعیف اعتماد مردم به کلیت سیستم شد. شورای نگهبان هم آنقدر سختگیری داشت که ما در کل ایران برای 290 کرسی مجلس فقط 60 نامزد اصلاح طلب داشتیم.»
او در ادامه با تاکید بر اینکه همه چیز را نمی‌توان در عملکرد دولت خلاصه کرد گفت: «برخی بچه‌های روزنامه خودمان در اسفند ماه گفتند ما شما را خیلی دوست داریم ولی رای نمی‌دهیم. من بارها گفته‌ام که نه دولت فعلی برای اصلاح‌طلبان هست و نه مجلس دهم اصلاح‌طلب بود. بله، اصلاح‌طلبان در دولت و مجلس حضور داشتند و در برآمدن دولت و مجلس نقش جدی ایفا کردند. من آذر 96 طی یک نطقی در مجلس گفتم «همشهری عزیزم، بجنب! من در 43 شهر برای تو سخنرانی کردم ولی طوری نشود که خجالت بکشم که دارم از این دولت حمایت می‌کنم.» تازه آن زمان هیچ کدام از این مشکلات اقتصادی یعنی بورس، افزایش قیمت دلار و سکه و خودرو و مسکن وجود نداشت، ولی ما احساس می‌کردیم کم کاری صورت می‌گیرد.»
مدیرمسئول روزنامه مردم‌سالاری در پاسخ به این سوال که «وقتی اعضای ستاد آقایان موسوی و کروبی همه در کابینه آقای روحانی بودند؛ چطور دولت اصلاح طلب نیست.» گفت: «اگر اینطور بخواهیم ببینیم که یک عده مثل آقای رحمانی‌فضلی (مهم‌ترین عنصر دولت) کلا اصلاح‌طلب نبودند. یا آقای نهاوندیان یا برخی اطرافیان رئیس جمهور روحانی مثل آقای واعظی، نوبخت و... اینها حزب اعتدال و توسعه‌اند که این تشکل عضو رسمی اصلاح‌طلبان نیست. البته شخصی مثل دکتر ظریف هم بیشتر شخصیت تکنوکراتش حمایت ما را دارد. ولی وقتی سکاندار این دولت خود را اصلاح طلب نمی‌داند، چطور می‌خواهید او را به اصلاحات بچسبانید.»
وی افزود: «ما همه تلاش کردیم و الان هم پشیمان نیستیم. در آن شرایط خود بنده کاندیدا بودم و ردصلاحیت شدم. سال 92 در شرایطی بودیم که آیت‌الله‌هاشمی را به دلیل کهولت سن رد کردند، خب وقتی ایشان ردصلاحیت شد، نظرشان خیلی برای افکار عمومی مهم بود و ایشان هم به هر دلیلی از آقای روحانی حمایت کرد و مردم هم اقبال نشان دادند.»
عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس دهم در ادامه گفت: «من در دستگاه دولت نبودم ولی در مجلس بودم. فراکسیون ما 110 عضو داشت و من معتقدم فراکسیون خط امام در مجلس هشتم، بهتر از این فراکسیون امید بود. چون در آنجا می‌دانستیم که چه چیز نمی‌خواهیم. ولی در اینجا یک فراکسیون مستقل میانه شکل گرفته بود که این 70-60 نفر به هر طرف می‌چرخیدند، اکثریت می‌شد آن طرف.» وی تاکید کرد: «بسیاری از طرح‌ها مثل عفو عمومی یا تحقیق و تفحص از املاک نجومی با چهار پنج رای به نصاب نمی‌رسید. چون جناب لاریجانی عملا لیدر این جریان میانی بود و مخالف بود.»
استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با تایید هماهنگی دولت و مجلس گفت: «قطعا دولت آقای روحانی با مجلس دهم هماهنگی‌های خوبی داشتند. دولت آقای روحانی با مجلس دهم به ریاست آقای لاریجانی هماهنگ بود. ولی حرف اصلاح طلبان در مجلس روی دولت آقای روحانی تاثیری نداشت.»
کواکبیان افزود: «درباره اداره همین صداوسیما ما واقعا خون به جگر شدیم و به خاطر چهار-پنج رای نتوانستیم نحوه اداره صداوسیما را مشخص کنیم. مثل اینها زیاد داشتیم. لذا آنجایی که آقای لاریجانی همراهی داشتند ما پیشرفت داشتیم ولی هرجایی که ایشان همراهی نمی‌کرد خب اتفاق نمی‌افتاد.»
دبیرکل حزب مردم‌سالاری در پاسخ به مقایسه انتخابات مجلس در سال 94 و 98 تاکید کرد: «از سی و خرده‌ای حزب فقط 8 حزب شرکت کرد. دلیلش این بود که می‌گفتند ما کاندیدا نداریم. در کل کشور جز تهران 30 نامزد اصلاح طلب وجود داشت. یک مشارکت 20 درصدی را با مشارکت 70 درصدی که مقایسه نمی‌کنند. در 94 بالای شصت درصد مشارکت وجود داشت. ولی در سال 98 در تهران فقط 20 درصد شرکت کردند؛ معلوم است در 20 درصد تهران هیچ وقت رای نمی‌آورم.»
وی در پاسخ به این سوال که چطور می‌شود مشارکت را بالا برد گفت: «کرونا الان یکی از موانع ماست. من در یکی از جلسات گفتم بیایید انتخابات را در دو روز انجام بدهیم. گفتند خلاف قانون اساسی است. گفتیم تمهیداتی بچینید که مردم بتوانند با استفاده از نرم افزار ویژه از منزل رای بدهند. یا تعداد حوزه‌ها بسیار زیاد باشد تا از ازدحام جلوگیری کند. الان وزارت کشور باید عالی‌ترین برنامه را برای بیشترین تضمین سلامت داشته باشند. یا مثلا وزیر بهداشت از 30 بهمن اعلام کرونا کرده بود، صدا و سیما در قم می‌گفت که الحمدالله خبری نیست. عین همین موضوع را در شورای نگهبان داریم، در دستگاه‌های امنیتی داریم. باور بفرمایید که صداوسیما در مشارکت مردم خیلی تاثیرگذار است. به جای اینکه همواره پمپاژ یأس و ناامیدی در مردم بکند، باید مردم را تشویق به مشارکت نماید. در حالی که مردم خیلی به ما مراجعه می‌کنند که چرا بازنگری قانون اساسی و جمهوریت سوم را مطرح می‌کنی، در حالی که ما در نان شبمان ماندیم و چرا باید رای بدهیم و اینها همه دروغ می‌گویند و...»
رئیس فراکسیون دانشگاهیان دوره هشتم مجلس افزود: «ما به عنوان یک حزب معتقدیم خود انتخابات موضوعیت دارد. درست است که انتخابات ما حزبی نیست؛ ما تلاش کردیم در مجلس دهم که مردم بتوانند حزبی رای بدهند. علاوه بر اینکه من معتقدم برخی از شخصیت‌ها و احزاب اصولگرا برخلاف فرمایشات رهبری، علاقمند به مشارکت حداکثری نیستند. خب یک هیات مذاکره‌کننده خارجی حتما بیشتر تحت تاثیر مشارکت هفتاد درصدی مردم قرار می‌گیرد تا مشارکت 40 درصدی.»
وی در ادامه گفت: «من معتقدم اگر هر کاندیدا برنامه برای ایجاد تحول ارائه بدهد، قطعا در مشارکت تاثیر خواهد داشت. اما اگر بنا باشد که بدون رفع تحریم جلو برویم، اتفاق ویژه‌ای نمی‌افتد. من معتقدم همه نهادهای ذی مدخل و ارکان حکومت در مشارکت نقش دارند و همت را بر این قرار دهند تا مشارکت بالا باشد.»
این فعال سیاسی در پاسخ به اینکه چرا باید در انتخابات شرکت کرد، گفت: «آنهایی که رای ندادند و فکر می‌کنند که مجلس حداقلی بهتر از مجلس دهم بوده، خب باز هم نیایند. اما آیا کسی می‌تواند از عملکرد این مجلس دفاع کند؟ در همین کرج، در مرحله دوم تعداد ناظرین و مجریان بیشتر از تعداد رای دهندگان بوده است! یعنی به دو درصد هم نمی‌رسد. الان هم این شعار در فضای مجازی هست که «از بس دروغ شنیدیم، ما دیگه رای نمی‌دیم»، خب باید ببینیم چه کسانی دروغ گفتند؟ چرا دروغ گفتند؟ این نیست که شما یک طرفه به قاضی بروید. همه ما در این کشتی سوار بودیم و در مشکلات نقش داریم.»
وی افزود: «فرض بگیریم که دولت در این سه سال اخیر بهانه آورده، اما من در مجلس بیشترین حرف‌ها را در مورد اف‌ای‌تی‌اف زدم. خب این را هم دولت نمی‌خواهد انجام شود؟ تمام روسای بانک‌ها در کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم آمدند، بالاتفاق گفتند اگر این مساله حل نشود روابط بانکی ما قفل خواهد ماند. عرض بنده این است که ترامپ نامتعادل یک‌جانبه تحریم کرد و این دست ما نبود. ولی در اف‌ای‌تی‌اف خودمان به دست خودمان داریم تحریم می‌کنیم. به خدا قسم آنهایی که گفتند اگر صرفا اف‌ای‌تی‌اف را تصویب کنیم باید حاج قاسم را تحویل بدهیم، دروغ گفتند! این که شما بگویید دولت صرفا مقصر است، خب همین کشورهایی که ما با آنها کار می‌کنیم امثال چین و روسیه و کره جنوبی و ژاپن و حتی عراق به ما می‌گویند تا زمانی که این مساله تصویب نشده نمی‌توانیم کار کنیم. یا در مورد سند جامع چین اگر به قرارداد رسیدیم و چین بدون اف‌ای‌تی‌اف پای کار ایستاد خب حرفی نیست. ولی بنده می‌گم چرا باید با منت و خواهش و تمنا از دیگران تقاضا کنیم.»
رئیس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس دهم در مورد اینکه چرا برجام ناکارآمد شد، گفت: «من گفتم اگر دوستان داخلی همکاری کنند برجام شکل می‌گیرد. چون شما به طرف خارجی پالس می‌دهید، او هم سواستفاده می‌کند. همین آخرین نمونه (مذاکرات وین) که در جریان است. مگر غیر از این است که مقام معظم رهبری همین اخیرا گفتند که آرزوی توفیق دارند برای مذاکره کنندگان و این مذاکرات نباید فرسایشی شود و دعا می‌کنم برای آنها، اما همین دیروز آقای رئیس مجلس می‌گوید باید از وین برگردید! شما پیکان حملات را بردید روی دولت، من معتقدم که دولت بخشی از ماجراست.»
وی افزود: «در همین رابطه زمانی که شرکت توتال قرار بود 5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در ایران داشته باشد؛ فراکسیون روحانیون با طرح دو فوریتی در مجلس دهم سعی کردند اخلال کنند. من پرسیدم آیا روحانیون تخصص نفتی دارند؟ دقیقا اولین شرکتی هم که بعد از خروج ترامپ از برجام از ایران رفت، توتال بود.»
کواکبیان با اشاره به اینکه ترامپ برجام را به نفع ایران می‌دانست، گفت: «اگر برجام بد بود، ترامپ چرا این همه به اوباما سرکوفت زد؟ ته بحث ترامپ این بود که برجام به نفع ایران است، والا چه دلیلی داشت که از برجام خارج شود؟ اینکه اسرائیل، آل‌سعود و... همه با برجام مخالف بودند، هیچ پالسی به شما نمی‌دهد؟ ما در بحث نحوه اجرا، شاید پیش‌بینی نمی‌کردیم که ترامپ بیرون بیاید و تمام کشورها پشت سر تحریم بایستند. اگر واقعا رآکتور اراک را سیمان کرده بودیم چرا در کمترین فاصله توانستیم به 60 درصد غنی‌سازی برسیم؟ مذاکره یعنی هر کس برای هر چیزی که می‌خواهد تلاش کند. بسیاری از بزرگان اصولگرا بعد از توافق آمدند تعریف کردند و اگر ترامپ بیرون نرفته بود ممکن بود شما هم این انتقادات را به برجام نداشته باشید. چرا ما هنوز دنبال این هستیم که همین برجام بماند؟ چون اگر برجام نبود قطعنامه‌های ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد یک جا لغو نمی‌شد، شما این را قبول ندارید؟
قبل از آن به ما در دنیا به صورت قاچاقچی نگاه می‌شد. می‌گفتند می‌خواهند بمب هسته‌ای بسازند. اما بعد از برجام تیم ترامپ علیه ما در شورای امنیت سه بار برای گرفتن قطعنامه جدید اقدام کرد و شکست خورد. اصلا اگر انتخابات 28 خرداد اکثریت مردم شرکت کنند و قطب‌بندی بین مخالفان برجام و طرفداران برجام ایجاد شود، به نظر شما اگر در جامعه همه پرسی انجام شود به فکر شما رای می‌دهند یا به فکر ما؟ عرض بنده این است که یک عده در داخل نمی‌خواهند تحریم‌ها لغو شود. یک نمونه سخنرانی رئیس مجلس را ببینید. گفت بیخود نشستید مذاکره می‌کنید. آژانس با سازمان انرژی اتمی توافق کرد که تصویر دوربینها را سه ماه به آژانس ارائه ندهیم، شورای‌عالی امنیت ملی هم تصویب کرد. مصوبات این شورا هم به تایید رهبری می‌رسد. خود رئیس مجلس هم در شورای عالی امنیت ملی حضور داشت. در نهایت 212 نفر نماینده مجلس برخلاف نظر شورای‌عالی امنیت ملی، یعنی برخلاف نظری که به تایید رهبری رسیده، گفتند بیخود توافق کردند و رئیس جمهور به دلیل تخلف باید به دستگاه قضایی معرفی شود. حتی صدای رهبری هم بلند شد و گفتند باید از کشور یک پالس شنیده شود. اما بعضی دوستان به خاطر یک دستمال قیصریه را به آتش می‌کشند. برخی دلشان نمی‌خواهد مشارکت بالا باشد. می‌گویند وقتی ما می‌توانیم مجلس حداقلی درست کنیم، چرا دولت حداقلی درست نکنیم. بدشان هم نمی‌آید دولت 30 درصدی درست کنند.»