«زبان پارسیگ» ترجمه‌ی مریم تاج‌بخش و بزرگمهر لقمان و «اوستا»ی رهام اشه نامزد «کتاب سال» شدند

«زبان پارسیگ (پهلوی): دستور زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی» نوشته‌ی رَهام اشه با ترجمه‌ی مریم تاج‌بخش و بزرگمهر لقمان، و «اوستا» (Avesta; A Grammatical Précis) نوشته‌ی رهام اشه به زبان انگلیسی، نامزد «کتاب سال» ایران در سال ۱۳۹۸ در زمینه‌ی زبانهای باستانی شده‌اند.
در کتاب «زبان پارسیگ» که جامع‌ترین و مستندترین پژوهش در زمینه‌ی زبان پارسیگ یا پهلوی است دستور زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی این زبان برپایه‌ی همه‌ی نوشته‌های بازمانده از زبان پارسیگ، چون اندرزنامه‌ها و رساله‌های تعلیمی و کتابهای حکمی اعم از دینی و فلسفی و کلامی و اخلاقی و علمی و فقهی و حقوقی و تاریخی و داستانی، مورد بررسی زبانشناسانه قرار گرفته‌اند. نویسنده‌ی این کتاب، زبان پارسیگ را پایه‌ی کار خویش نهاده، بدان چونان زبانی زنده و پویا درنگریسته، سرچشمه‌ها را باریک‌بینانه و سنجشگرانه بررسی کرده و نمونه‌هایی بسیار از کم‌وبیش همه‌ی نوشته‌های پارسیگ فرادست آموزنده گذارده است. برپایه‌ی این کار، هر کس خواهد توانست دستور پارسیگ را به نیکی آموزد؛ با واژه‌سازی در این زبان آشنا شود؛ پارسیگ را با دیگر زبانهای ایرانی مقایسه کند؛ بیش از چهار هزار واژه‌ی پارسیگ را ریشه‌شناسانه بررسی کند؛ و واج‌شناسی این زبان را نیز فراگیرد.
دیگر نامزد «کتاب سال» «اوستا» نام دارد که هم‌اکنون کتاب آموزشی در آکادمی علوم تاجیکستان است و دانشجویان این دانشگاه بر پایه‌ی همین کتاب زبان اوستا را فرامی‌گیرند. تفاوت زبان اوستایی که رهام اشه نوشته با کارهایی که پیش از این انجام شده در این است که این کار بر پایه‌ی «دیدگاه ایرانی به اوستا» نگارش شده است، و نیز همه‌ی واژه‌های اوستایی بر پایه‌ی «ریشه‌شناسی ایرانی کهن یا آغازین» نهاده شده‌اند. بر پایه‌ی این کار، دانش‌پژوهان نه تنها می‌توانند بر بنیاد تازه‌ترین و واپسین یافته‌های زبان‌شناسی، دبیره، دستور زبان، واج‌شناسی و ریشه‌شناسی زبان اوستایی را خودآموز فراگیرند که با نگاه ایرانی به اوستا و زبان ایرانی آغازین نیز آشنا شوند. رهام اشه برای نخستین بار این دیدگاه ایرانی به اوستا را ـ که درست در برابر دیدگاه همه‌ی آن کسانی است که نوشته شدن اوستا را در روزگار پایان ساسانی و اسلامی می‌دانند ـ در پیشگفتار این کار به روشنی برنموده و برگشوده است.
در دو سال گذشته نیز «گویایی ارستو» از پاول پارسی ـ فلیسوف ایران باستان و استاد فلسفه‌ی خسرو انوشیروان ـ با ترجمه‌ی رهام اشه از سریانی و عربی به انگلیسی و ترجمه‌ی بزرگمهر لقمان به پارسی، و همچنین کتاب «Pārsīg Language» نوشته‌ی رهام اشه نامزد کتاب سال شده بودند.
گفتنی است، با پایان یافتن نسخه‌های چاپ نخست زبان پارسیگ و اوستا، «کتاب سده»، در هفته‌ی آینده، چاپ دوم آنها را در دسترس استادان، پژوهندگان، دانشجویان و دوستداران فرهنگ و زبانهای ایرانی خواهد نهاد.