شگفتی‌های معترضان قطع یارانه

با توجه به این که تاکنون بانک اطلاعاتی جامع و دقیقی از خانوارهای ایرانی در تمام بخش‌ها وجود نداشته است، شاهد موارد عجیبی هستیم که با بررسی‌های اخیر برای شناسایی ۲۴ میلیون یارانه بگیر پردرآمد مشخص شده است.
روزنامه ایران نوشت: «سرانجام پروژه «هدفمندی دوباره هدفمندی یارانه‌ها» در دولت دوازدهم کلید خورد و بر اساس آمارهای رسمی در نخستین مرحله یارانه نقدی حدود ۷۰۰ هزار نفر از پردرآمدها حذف شد.
از آذرماه سال ۱۳۸۹ که ۶۸ میلیون ایرانی نخستین یارانه خود را دریافت کردند، تاکنون ۱۰۳ بار یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به حساب سرپرستان خانوارهای که هم‌اکنون در حدود ۷۸ میلیون نفر هستند، واریز می‌شود. این در حالی است که در ابتدای دولت یازدهم به‌دلیل دریافت یارانه توسط متوفیان و خارج نشینان تعداد یارانه بگیران حدود ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت کل کشور هم فراتر رفته بود!
در همین سال‌ها تأمین ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی که دولت باید ماهانه به حساب یارانه بگیران واریز می‌کرد، مشکل ساز بود. در نخستین گام دولت گزینه انصراف داوطلبانه را انتخاب کرد و یک بار دیگر متقاضیان دریافت یارانه را فراخوان کرد اما در نهایت تنها حدود ۴ میلیون نفر انصراف دادند.
اکنون بر پایه تکلیفی که نمایندگان مجلس در قالب قانون بودجه سال‌ جاری بر عهده دولت گذاشته‌اند، یارانه سه دهک بالای درآمدی که جمعیت آنها به ۲۴ میلیون نفر می‌رسد باید قطع شود ولی کامل نبودن بانک‌های اطلاعاتی دقیق، بزرگ‌ترین مانعی است که در مقابل اجرای این تکلیف وجود دارد. در همین راستا دولت پایگاه «اطلاعات رفاه ایرانیان» در وزارت رفاه را راه‌اندازی کرده است. با آغاز به کار این پایگاه هم‌اکنون شناسایی سه دهک درآمدی یا ۲۴ میلیون نفر پردرآمد به پایان رسیده و بزودی قطع یارانه آنها کلید می‌خورد. با حذف سه دهک بالا ۷ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی خواهد شد.
ملاک پردرآمدها
بر اساس اطلاعاتی که ستاد اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه در خصوص شناسایی و حذف یارانه بگیران پردرآمد منتشر کرده است، تاکنون یارانه حدود ۱۶۲ هزار خانوارو در مجموع ۷۰۰ هزار نفر که در دهک‌های بالای درآمدی بودند، قطع شده است.
در حالی که برای قطع یارانه و شناسایی افراد پردرآمد ملاک‌های شناسایی اهمیت دارد، دولت پس از بررسی‌های مفصل سرانجام هفت معیار اصلی را برای شناسایی پردرآمدها تعیین کرد. خودرو، مسکن، وضعیت تجاری، حقوق ماهیانه، شغل، محل زندگی و سفرهای خارجی معیارهای اصلی برای شناسایی افراد است. بر همین اساس در شاخص شغل، مشاغلی مانند پزشکان، مدیران دولتی، وکلا، اعضای هیأت علمی، کارفرماها، صرافان و اصناف به‌عنوان پردرآمد در نظر گرفته می‌شوند. این اطلاعات از سازمان‌هایی مثل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان امور اداری و استخدامی، بانک اطلاعات خودروی ناجا، اطلاعات سفرهای خارجی نیروی انتظامی، وزارت بهداشت، سازمان ثبت املاک و اسناد، اطلاعات اصناف از وزارت صمت و در نهایت اطلاعات تراکنش‌ها و حساب‌های بانکی از بانک مرکزی دریافت شده است.
در فرآیند حذف یارانه نقدی برای هر کدام از بانک‌های اطلاعاتی یک ضریب در آزمون وسع لحاظ شده است، به‌عنوان مثال ۱۶ هزار خانوار حذف‌شده مالک خودروی با ارزش بیش از ۵۰۰ میلیون تومان بودند که یارانه این افراد قطع شده است.
یکی از ملاک‌های مهم، میزان تمکن مالی خانوارهاست اما به‌جای درآمد میزان هزینه خانوارها مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین ترتیب اگر متوسط هزینه‌کرد خانوار یک‌نفره ۴ میلیون تومان باشد، خانوار دونفره پنج میلیون تومان، خانواده سه‌نفره شش و نیم میلیون تومان، خانوار ۴نفره ۷.۵ میلیون تومان، خانواده ۵نفره ۸.۵ میلیون تومان و خانواده شش‌نفره به بالا به‌ازای هر نفر اضافی ۵۰۰ هزار تومان افزایش لحاظ خواهد شد و هر خانواری که بیش از این ارقام هزینه داشته باشد، یارانه آن قطع می‌شود.
شگفتی‌های معترضان
طبق اعلام رسمی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه، از ۷۰۰ هزار نفری که در مرحله نخست یارانه آنها قطع شده است، شش درصد اعتراض کرده‌اند. بنابراین مجموع معترضان به ۴۲ هزار نفر می‌رسد.
در میان همین ۴۲ هزار نفر شگفتی‌های زیادی وجود دارد، از مدیرکل دولتی و کارخانه دار تا فردی که گردش مالی ماهانه آن ۲۰۰ میلیون تومان بوده است. اما این تمام شگفتی‌های شناسایی پردرآمدها نیست؛ بررسی شاخص‌های مورد نظر برای شناسایی دهک‌های بالا به موارد جالبی نیز رسیده است، ۳۲۰ هزاربیمه شده کارگری که اصلاً کارگر نبودند و ۴۰ فوتی کمیته امداد که فوت آنها ثبت نشده است.
هر فردی که نسبت به قطع یارانه خود اعتراض دارد، اجازه بررسی تراکنش‌های بانکی خود را می‌دهد که بر اساس معدل گردش حساب بانکی، سود بانکی، میزان واریز و مانده حساب مورد رسیدگی قرارمی‌گیرد. اما پس از بررسی تراکنش‌های بانکی معترضان رد پای حساب‌های اجاره‌ای و همچنین کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف و غیر واقعی دیده می‌شود.
برپایه اطلاعات اعلام شده در مرحله اول، حدود ۴۷ درصد از معترضان پس از مشاهده تراکنش‌های بانکی خود در سامانه، مسئولیت همه یا بخشی از تراکنش بانکی خود را نپذیرفتند. به عبارتی معتقد بودند که این تراکنش‌ها مربوط به آنها نیست. آن گونه که حسین میرزایی، سخنگوی ستاد تبصره ۱۴ قانون بودجه اعلام کرده است، در میان توضیحاتی که معترضان داده‌اند، حساب بانکی تعدادی از آنها در اختیار افراد دیگری است. برای مثال حساب بانکی یک کارمند تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی در اختیار فرد دیگری بوده که گردش مالی بالایی داشته است.
همچنین یکی از افراد ساکن در روستا مالک سه خودرو بوده و گردش مالی وی در سال گذشته ۵ میلیارد تومان و متوسط هزینه کرد ماهانه وی نیز ۲۱ میلیون تومان بوده است. در میان این افراد موارد متعددی نیز از یکسان بودن حساب‌های حقوقی و حقیقی مشاهده شده است. یکی از معترضان به قطع یارانه خود نیز بساز و بفروشی است که گردش مالی ماهانه او ۲۰۰ میلیون تومان بوده است. کارخانه‌داری با گردش مالی ماهانه یک میلیارد تومان هم از جمله کسانی است که به حذف یارانه خود معترض است.
بر اساس گفته مسئولان افرادی به قطع یارانه خود اعتراض کرده‌اند که به معنای واقعی کلمه جزو میلیاردها محسوب می‌شوند مانند فردی که در یکی از پاساژهای تهران بیش از ۲۰ میلیارد تومان تراکنش سالانه و ماهی ۲۰۰ میلیون تومان تراکنش دارد.
با این حال چنین اعتراض‌های عجیبی برای تداوم دریافت ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان تنها به صاحبان مشاغل آزاد محدود نمی‌شود. به‌گونه‌ای که به‌ گفته محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی «اعتراضات در جامعه‌های هدفی صورت می‌گیرد که بسیار جای تعجب دارد؛ به‌گونه‌ای که مدیران کل برخی دستگاه‌ها در بین معترضین وجود دارند.»
موارد عجیبی که کشف شد
با توجه به این که تاکنون بانک اطلاعاتی جامع و دقیقی از خانوارهای ایرانی در تمام بخش‌ها وجود نداشته است، شاهد موارد عجیبی هستیم که با بررسی‌های اخیر برای شناسایی ۲۴ میلیون یارانه بگیر پردرآمد مشخص شده است.
بر اساس اعلام ستاد تبصره ۱۴ قانون بودجه، در جریان راه‌اندازی پایگاه و با ثبت اطلاعات بیمه‌ای، مشخص شد که از ۱.۲ میلیون نفری که بیمه کارگران ساختمانی هستند، ۳۲۰ هزار اصلاً کارگر نیستند و نمایشگاه‌دار، طلا فروش و غیره هستند. این افراد سالانه هزار میلیارد تومان بار مالی برای دولت داشتند که پس از شناسایی بیمه آنها قطع شد.
علاوه بر این ۳۰۰ هزار خانوار ثروتمند شناسایی شدند که فاقد کد مالیاتی بودند یعنی در این خانوارها حتی یک نفر از اعضا هم پرداخت مالیات نداشت که این افراد به سازمان امور مالیاتی معرفی شدند. همچنین در جریان این بررسی‌ها ۴۰ هزار فوتی در کمیته امداد و بهزیستی شناسایی شدند که فوت آنها ثبت نشده است.»