بهزیستی از کودکان متکدی آماری ندارد

کارشناس دفتر آسیب‌دیدگان خیابانی سازمان بهزیستی استان تهران گفت: در رابطه با کودکان خیابانی هر چه پیش رفتیم به مافیا نرسیدیم و این کودکان بعضا خانوادگی کار می‌کنند.
رحیمی خوشبخت (کارشناس دفتر آسیب‌دیدگان خیابانی سازمان بهزیستی استان تهران) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در ارتباط با وضعیت کودکان متکدی و ثبت اطلاعات آنها در سامانه گفت: ساماندهی و ثبت اطلاعات تکدی‌گران کاری است که فرمانداری شروع کرده است. کودکان متکدی در این طرح در سطح شهر شناسائی و جذب می‌شوند، از آن جهت که اکثر آنها اتباع خارجی هستند، توسط یک انجمن غیردولتی به اسم حامی، اطلاعات آنها ثبت و بررسی می‌شود. متعاقب این  بررسی‌ها از منازل کودکان  بازدید می‌شود تا مطمئن شویم که کودکان توسط همان خانواده‌ها نگهداری می‌شوند. پس از آنکه این برنامه‌ها پیش رفتند، برنامه‌های توانمندسازی انجام می‌شود.
رحیمی خوشبخت، در ارتباط با مافیای تکدی‌گری و به کارگیری کودکان گفت: سازمان بهزیستی از کودکان متکدی آماری در دست ندارد. در رابطه با کودکان خیابانی هر چه پیش رفتیم به مافیا نرسیدیم. این کودکان بعضا خانوادگی کار می‌کنند. خانواده‌هایی که از نظر دستگاه انتظامی کشور مافیا محسوب نمی‌شوند. عموما کودکانی که شیشه ماشین پاک می‌کنند یا اسفند دود می‌کنند را شبه تکدی‌گری به حساب می‌آورند.
رحیمی گفت: کودکانی که جذب می‌شوند و نزد سازمان بهزیستی آورده می‌شوند، مورد حمایت این سازمان قرار می‌گیرند. این کودکان عموما خانواده دارند، ولی به هرحال وظیفه بهزیستی مبارزه با مافیا نیست. اغلب کودکان جامعه هدف بهزیستی، کودکانی هستند که دستفروشی می‌کنند. ما هیچ آماری از کودکان متکدی در بهزیستی نداریم. به ندرت کودکانی که دارای خانواده نیستند، کشف می‌شوند. بطور مثال در سال ۹۸، ۲۵ بچه به مراکز ما فرستاده شدند که فاقد خانواده بودند.
وی افزود: جمع‌آوری کودکان با بهزیستی نیست. ما سه مرکز دولتی داریم و کودکانی که توسط مراکز غیردولتی به ما معرفی می‌شوند یا به ما مراجعه می‌کنند، در این مراکز نگهداری می‌شوند که این نگهداری مدت‌دار است. اولین زمان مقرر ۲۱ روز است و بعد به مدت یکسال نیز نگهداری می‌شوند. اگر کودکان فاقد خانواده باشند به مراکز شبانه‌روزی ما ارجاع داده می‌شوند. ۲۰ مرکز داریم که شبانه‌روزی به کودکان خدمات می‌دهند.
 کارشناس دفتر آسیب‌دیدگان خیابانی سازمان بهزیستی استان تهران در ارتباط با جمعیت کودکان کار و متکدیان کودک گفت: جمعیت کودکان متکدی یا معلول از آمار ما خارج است. ما در مراکز بهزیستی ۲۲۰۰ کودک تحت سرپرستی داریم. در پذیرش سه ماهه اول سال ۹۸ در مراکز روزانه، ۳۶ کودک دست‌فروش داشتیم و ۴ کودک پادو را جذب کردیم و مطلقا گدایی نداشتیم.همچنین ۴ نفر شیشه‌شور داشتیم. ۲ نفر اسفنددودکن و ۲ نفر زباله‌گرد و ۱ نفر گل فروش داشتیم و دعا فروش هم ۷ نفر بودند. می‌بینید که بیشتر کودکان دستفروشان بوده‌اند و متکدی محسوب نمی‌شوند.
وی افزود: سیاست‌های سازمان بهزیستی کاهش آسیب است. با توجه به وضعیت اقتصادی کشور ما سعی داریم بچه‌ها از تحصیل باز نمانند. طی مطالعات چند ساله ما مشخص شد که ساعت کار بچه‌ها کاهش پیدا کرده است. هم‌اکنون در زمان آغاز مدارس، اعتبار مربوط به تحصیل کودکان را برای مراکز ارسال می‌کنیم. مراکز به شدت پیگیر ثبت نام بچه‌ها در مدارس هستند.
رحیمی خوشبخت در تشریح وضعیت خانواده کودکان گفت: ما سالانه ۸۰۰ نفر ورودی کودکانی را داریم که از خانواده جدا افتاده‌اند، خانواده‌هایشان در شهرستان است یا آنکه فاقد خانواده هستند. این آمار گاها به ۱۲۰۰ نفر هم می‌رسد. البته حدود ۲ هزار نفر هم کودکانی را داریم که در کنار خانواده هستند و ما سعی می‌کنیم از آنها حمایت کنیم به خیابان بازنگردند، اما نمی‌توانیم جلوی خانواده‌ها را بگیریم تا کودکان را به خیابان‌ها بازنگردانند. ممکن است کودک در خیابان کار کند، اما از خدمات مراکز هم استفاده می‌کند. ما ساعت کار کودکان را کم کرده‌ایم.
رحیمی در خصوص عدم دسترسی سازمان بهزیستی به آمار کودکان کار گفت: آمار بالائی که از کودکان کار و خیابان ارائه می‌دهند، در دسترس بهزیستی نیست. بهزیستی تنها به آمار خدمت‌گیرنده‌های سازمان دسترسی دارد. خیلی از انجمن‌ها که در این راستا کار می‌کنند از وزارت کشور مجوز گرفته‌اند و ارتباطی با سازمان بهزیستی ندارند. ما آمار رسمی نداریم. خود من هم هیچ وقت نتوانستم به این آمار دسترسی پیدا کنم. سال ۹۷ آمار سازمان بهزیستی چیزی در حدود ۹۰۰۰ نفر کودکان کار در کل کشور بود که شامل کوکانی می‌شود که در سازمان بهزیستی در بخش خصوصی و غیر خصوصی خدمات دریافت کردند.
وی در پایان گفت: کارهای پژوهشی توسط دانشگاه‌ها انجام می‌شود، اما نمی‌توانیم آمار درستی به دست بیاوریم مگر اینکه این کودکان و خانواده‌های آنها در یک سامانه ثبت شوند. از مشکلاتی که ما داشتیم این بود که خانواده‌های کودکان اتباع که جلب می‌شوند، برای دریافت کودکان خود رجوع نمی‌کردند. آنها نگران تبعات قانونی حضور غیرمجاز در ایران هستند. مشکلات این‌چنینی باعث می‌شود نتوانیم به آمار درستی از کودکان و خانواده‌های آنها دست یابیم.