میزان خواب کافی برای حفظ سطوح مطلوب سلامت میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
عصر ایران نوشت: خواب خوب شبانه برای حفظ سلامت مطلوب ضروری است، اما خواب بیش از حد با برخی مشکلات پزشکی پیوند خورده است. در شرایطی که حصول اطمینان از خواب کافی اهمیت دارد، باید از خواب بیش از حد نیز پرهیز کرد زیرا میتواند اثر منفی بر سلامت انسان داشته باشد.
آگاهی از این که هر شب به چه میزان خواب نیاز دارید میتواند معیاری برای درک بهتر از این که در معرض خطر آثار منفی خواب بیش از حد قرار نمی گیرید، فراهم کند.
چه میزان خواب بیش از حد محسوب میشود؟
میزان خواب کافی برای حفظ سطوح مطلوب سلامت میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
ژنتیک
ژنهای ما در خواب درونی و ریتمهای شبانه روزی ما نقش دارند که دو سیستم خواب بیولوژیکی اصلی انسان محسوب میشوند. مطالعات نشان دادهاند برخی افراد دارای یک جهش ژنی هستند که تنها با چهار ساعت خواب نیز احساس رضایت از استراحت در آنها شکل میگیرد. این ژن نادر است و به ارث میرسد. با این وجود، بیشتر افراد حداقل به هفت تا هشت ساعت خواب شبانه برای کسب احساس آرامش و تجدید انرژی نیاز دارند.
سن
کودکان به خواب بیشتری نسبت به بزرگسالان نیاز دارند. از سوی دیگر، افراد مسن به خواب بیشتری نسبت به بزرگسالان جوان نیاز دارند.
سطح فعالیت
هرچه فرد از سطح فعالیت بیشتری برخوردار باشد، به خواب بیشتری نیز نیاز خواهد داشت. خواب این فرصت را برای بدن فراهم می کند تا روند ریکاوری و افزایش سطوح انرژی را پس از انجام فعالیت بدنی تجربه کند.
سلامت
زمانی که فردی با مشکلات سلامت مواجه است، به طور معمول به خواب بیشتری نیاز خواهد داشت. این درباره بیماری های کوتاه مدت، مانند آنفلوآنزا و همچنین شرایط مزمن بلند مدت، مانند دیابت صادق است.
تغییرات زندگی
استرس و تغییرات زندگی می توانند نیاز یک فرد برای خواب را افزایش داده یا به خواب رفتن را دشوار سازند. بدون در نظر گرفتن این که استرس و تغییرات زندگی مثبت یا منفی هستند، این شرایط بر خواب یک فرد تاثیرگذار خواهد بود.
به طور کلی، یک فرد بالغ که به طور مداوم ۱۰ ساعت یا بیشتر در شب می خوابد، احتمالا بیش از حد می خوابد و باید برای بررسی دقیقتر شرایط به پزشک مراجعه کند.
دلایل
دلایل مختلفی برای توضیح خواب بیش از حد یک فرد وجود دارند.
هایپرسومنیا
هایپرسومنیا یا پُرخوابی اصطلاح پزشکی برای خواب بیش از حد و خواب آلودگی در طول روز است. همانند اینسومنیا یا بی خوابی، خواب بیش از حد نشانه ای از بروز اختلال در خواب است. هایپرسومنیا زمانی تشخیص داده می شود که خواب بیش از حد توضیح مشخصی ندارد.
خواب آلودگی همراه با هایپرسومنیا با چرت زدن بهبود نمی یابد. افزون بر این، هایپرسومنیا موجب خوابیدن فرد در بازه های زمانی طولانی هنگام شب می شود. همچنین، هایپرسومنیا سطوح پایین انرژی، مشکلات حافظه و اضطراب را در پی دارد.
نارکولپسی
نارکولپسی یا حمله خواب یک اختلال خواب عصبی است که در آن مغز قادر به کنترل چرخه های خواب و بیداری نیست. افراد مبتلا به نارکولپسی خواب آلودگی شدید طی روز را تجربه می کنند و ممکن است حین انجام فعالیت های عادی روزانه، مانند رانندگی به خواب بروند.
آپنه خواب انسدادی
این اختلال خواب موجب توقف تنفس فرد برای بازه های زمانی کوتاه می شود. آپنه خواب انسدادی می تواند نیاز به خواب را افزایش دهد زیرا در چرخه طبیعی خواب اختلال ایجاد می کند.
افسردگی
افسردگی یکی از شایعترین دلایل خوابیدن بیش از حد یک فرد است. افسردگی موجب احساس خستگی دائمی و افت سطوح انرژی می شود. از این رو، افراد افسرده به خواب بیشتر نیاز دارند.
داروها
برخی داروها که برای درمان برخی بیماری ها تجویز می شوند ممکن است احساس خستگی و خواب آلودگی را در فرد ایجاد کنند. از این رو، این افراد به خوابیدن بیشتر تمایل دارند که اغلب میزان آن بیش از حد در نظر گرفته می شود.
الکل
مصرف الکل، بدون در نظر گرفتن میزان آن، می تواند موجب اختلالات خواب شود. این شامل آپنه خواب و خروپف می شود. همچنین، مصرف الکل می تواند موجب اختلالات خواب، به ویژه در الگوهای خواب و خواب آلودگی طی روز شود.
بیشتر دلایل خواب بیش از حد موقتی هستند. آنها با برخی تغییرات ساده در سبک زندگی از جمله دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی، دنبال کردن یک برنامه منظم و ترک عادات ناسالم برطرف می شوند.
مشکلات سلامت مرتبط
خواب بیش از حد می تواند به اندازه خواب ناکافی آسیب رسان باشد. خواب بیش از حد می تواند فرد را در معرض خطر برخی مشکلات سلامت قرار دهد.
بیماری قلبی
خواب بیش از حد میتواند خطر بیماری قلبی را افزایش دهد که یکی از دلایل اصلی مرگ و میر انسانها در جهان است. این خطر برای زنان بیشتر از مردان است زیرا آنها بیشتر از مردان می خوابند.
اضافه وزن
پژوهش ها نشان داده اند افرادی که بیش از حد می خوابند، به طور معمول وزن بیشتری دارند. این احتمال وجود دارد که وزن بیشتر به واسطه خواب بیشتر و فعالیت بدنی کمتر شکل بگیرد زیرا فرد هرچه بیشتر بخوابد، تحرک کمتری داشته و کالری کمتری می سوزاند.
دیابت
خواب بیش از حد می تواند سطوح قند خون را افزایش دهد و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. البته، این خطر ممکن است بیشتر با سبک زندگی کم تحرک و اضافه وزن مرتبط باشد تا هر گونه ارتباط خاص بین دیابت و خواب بیش از حد.
مشکلات تمرکز
خواب بیش از حد می تواند موجب پیری سریعتر مغز شود و انجام سادهترین وظایف روزانه را دشوار سازد. این می تواند با تعداد دفعات بیدار شدن از خواب هنگام شب مرتبط باشد که ممکن است به معنای خواب ناکافی و عدم تجدید قوای مورد نیاز برای احیا و بازسازی مغز باشد.
افسردگی
افسردگی و خواب به طور معمول با هم مرتبط هستند. افسردگی می تواند موجب خوابیدن فرد برای مدت زمانی طولانیتر شود. در عوض، خواب طولانیتر می تواند وضعیت افسرده فرد را حفظ کند.
درد
زمانی که افرادی که مستعد ابتلا به سردرد هستند، بیش از حد می خوابند، سردرد بیشتر را تجربه خواهند کرد. پژوهشگران فکر می کنند که خواب موجب تحریک برخی از انتقال دهندههای عصبی در مغز شده و دلیل این شرایط است.
خواب بیش از حد میتواند به احساس خارش نیز منجر شود، به ویژه برای افرادی که با مشکلات پشت و کمر مواجه هستند. کمبود تحرک، دراز کشیدن در یک وضعیت برای مدتی طولانی یا حتی لوازم خواب نامناسب میتوانند همگی به درد بیشتر منجر شوند. افرادی که با درد مواجه هستند از شرایط خواب ضعیف نیز رنج میبرند که تمایل به خوابیدن بیشتر را در آنها ایجاد میکند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هر فردی که به طور مداوم ۱۰ ساعت یا بیشتر در شب می خوابد باید برای بررسی دقیق شرایط و تشخیص دلیل خواب بیش از حد زیاد به پزشک مراجعه کند. اگر خواب بیش از حد به واسطه نوشیدن الکل یا مصرف برخی داروها شکل گرفته باشد، کاهش یا پرهیز از آنها ممکن است به بهبود شرایط کمک کند.
البته، اگر خواب بیش از حد از عوارض جانبی یک داروی تجویزی است، بیمار نباید بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را متوقف کند. اگر خواب بیش از حد در نتیجه یک بیماری شکل گرفته است، مدیریت این شرایط و تمرین عادات خواب بهتر ممکن است به بهبود آن کمک کند.