مردم به مسئولان نگاه می کنند

دکتر "امان الله قرایی مقدم" جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که آیا قانون گریزی در جامعه ما وجود دارد؟، گفت: قانون گریزی در جامعه ما وجود دارد و بیشتر از ناحیه مسئولان به مردم رسیده است. مردمی قانون گریز می شوند که مسئولان قانون گریز باشند؛ اگر زباغ رعیت ملک خورد سیبی/ درآورند غلامان درخت سیب از جای.

وی با بیان اینکه مردمی قانونمند هستند که مسئولان آن قانونمند باشند، افزود: وقتی مسئولان قانونمند نیستند، چرا مردم قانون گریزی نکنند؟ شاگرد به معلم نگاه می کند، وقتی استاد کار خلافی انجام می دهد، شاگرد هم انجام می دهد. مردمی قانون را اجرا می کنند، مثل ژاپن، کره، امریکا، انگلیس، فرانسه که مسئولان آن قانون را اجرا می کنند، ولی وقتی مسئولان قانون گریزند و هر روز مسأله ای را انجام می دهند، وقتی هر یک از مسئولان قانون را به نفع خود تفسیر می کند، که مقام معظم رهبری در بجنورد هم به این مسأله اشاره داشتند نتیجه اینها چه می شود؟!

قرایی مقدم با اشاره به ریشه های تاریخی و فرهنگی قانون گریزی اظهار داشت: این مسأله ریشه فرهنگی از بدو تاریخ دارد اما زمانی که در دوره هخامنشی پوست قاضی خلافکار را کندند و بر کرسی قضاوتی که پسر او، نشسته بود کشاندند. بنابراین قاضی دیگر قضاوت نادرست نمی کرد، اما وقتی می بینید مسئولان قانونمند نیستند چرا مردم قانونمند باشند!



وی تصریح کرد: قانون گریزی ما ریشه در تاریخ دارد، چون مسئولان و حکمرانان قانون را به نفع خود تفسیر و تعبیر و برداشت کرده اند. قانون برای همه مردم یکسان نبوده است؛ دهقانان و اشراف و بزرگان قانون مخصوص خود داشتند، فقرا و مستضعفان هم قانونی برای خودشان. بنابراین به قول قاضی شارع در فیلم سربداران می گوید: «قانون و قضاوت آن چیزی است که حاکم می گوید»

این آسیب شناس در ادامه سخنانش بیان کرد: بنابراین با این نگاه قضاوت کار مشکلی نیست، فقط باید ببینید که حاکم چه می گوید تا همان قضاوت را انجام دهید! بنابراین چون در طول تاریخ حکمرانان ما قانونمند نبودند مردم هم بی قانون شدند. قانون گریزی ریشه در تاریخ دارد در همه دوره های تاریخ ایران قبل و بعد از اسلام این گونه بوده است، چرا می گویند «حکم نادری»، برای اینکه هرچه نادرشاه می گفت باید انجام می شد.

وی در ارائه راه حلی برای از بین رفتن این معضل گفت: وقتی قانون گریزی در جامعه کم می شود و از بین می رود که مسئولان از پائین ترین رده تا بالاترین رده قانون را اجرا کنند و این کار باید در تمام سازمان ها و ارگان ها اجرا شود، همه به بالا دست خود نگاه می کنند بنابراین تا این کار صورت نگیرد قانون گریزی از بین نمی رود.