قابلیت الماسها دربررسی نحوه تشکیل قاره ها

الماس‌ها قابلیت افشای بسیاری از فرآیندهای زمین‌شناسی را دارند و دانشمندان با تجزیه و تحلیل و ناخالصی‌های موجود در آنها می‌توانند چگونگی ایجاد قاره‌ها را دریابند.
به گزارش ایسنا و به نقل از تک‌تایمز، به طور کلی هر نوع آسیب و عیب و نقصی در الماس ارزش آن را در صنعت جواهرسازی و برای کلکسیونرها کم می‌کند اما برای دانشمندان، این ناخالصی در الماس بسیار هم ارزشمند است.
از آنجا که الماس‌ها در اعماق گوشته زمین تشکیل می‌شوند، دانه‌های کوچک مواد معدنی داخل این سنگ‌های زیبا به دام افتاده‌اند که در تجارت طلا و جواهر نقص محسوب می‌شوند، اما دانشمندان این نقص‌ها را آنالیز می‌کنند تا در مورد شرایط و محیط تشکیل سنگ اطلاعات کسب کنند.
"کارن اسمیت" از مؤسسه گوهرشناسی آمریکا و سرپرست این مطالعه گفت: ما راهی برای زدن رد آثار گوگرد آتشفشان‌های قدیمی پیدا کرده‌ایم که راه به گوشته و در نهایت به درون الماس‌ها پیدا کرده‌اند و شواهدی در مورد فرآیند تشکیل قاره‌ها ارائه می‌دهد.
خنک شدن گوشته
حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتری زیر سطح زمین ساختارهایی به نام گوشته خنک شده وجود دارد که پوسته قاره‌ها را تثبیت کرده است. این کوه‌های شناور با سرد و سفت شدن درست زیر پوسته قاره‌ها موجب تثبیت آنها شده‌اند.
اما سوال این است که چطور؟ دانشمندان در مورد این پاسخ بحث می‌کنند که این گوشته‌های خنک شده توسط فرورانش پدید آمده‌اند که به پدیده‌ای گفته می‌شود که دو پوسته از سطح کره زمین به سمت یکدیگر حرکت کرده و یکی از پوسته‌ها به زیر پوسته دیگر می‌لغزد و در اعماق اقیانوس غرق می‌شود.
برخی دیگر از دانشمندان می‌گویند این گوشته‌ها از ماگمای داغ بیرون آمده از هسته زمین تشکیل شده‌اند.
به گفته "استیو شیرِی" از دانشگاه کارنگی دریافتن چگونگی تشکیل این گوشته‌ها بخش مهمی از تقسیم تاریخ قاره‌ها و کسب اطلاعاتی در مورد بقای آنها است.
وی افزود: از آنجایی که زمین تنها سیاره فعال و سنگی است که ما می‌شناسیم، زمین شناسی قاره‌ها و نحوه شکل‌گیری آنها بخش مهمی از شناختن آن چیزی است که زمین را میزبان حیات ساخته است.
الماس‌ها بهترین دوستان زمین‌شناسان هستند
خوشبختانه الماس می‌تواند به این پرسش پاسخ دهد، زیرا این سنگ‌های درخشان درون این گوشته‌ها شکل گرفته‌اند. با مطالعه دانه‌های معدنی که در الماس‌ها گیر افتاده‌اند دانشمندان می‌توانند ماهیت و منشأ گوشته خنک شده را که الماس از آن می‌آید، آشکار کنند.
دانشمندان مواد معدنی غنی از گوگرد را درون الماس‌هایی از سیرالئون آنالیز کردند و دریافتند که دو رویداد فرورانش در تاریخ این منطقه رخ داده است.
محققان به این دلیل به این نتیجه رسیدند که شیمی دانه‌های معدنی موجود در الماس‌ها ۲.۵ میلیارد سال پیش در سطح زمین بوده است، حتی قبل از اینکه اکسیژن حتی در جو به وجود آید. بنابراین گوگرد موجود در مواد معدنی الماس‌ها ابتدا بر روی سطح زمین بوده و سپس با پدیده فرورانش خود را به گوشته رسانده است.
الماس‌های استخراج شده در بوتسوانا نیز شواهد مشابهی را نشان دادند، اما در الماس‌های شمال کانادا چنین چیزی دیده نشد.
محققان می‌گویند گوشته خنک شده در منطقه کانادا ممکن است با فرآیند متفاوتی تشکیل شده باشد که شامل مواد سطحی نبوده است.
"اسمیت" گفت: کار ما نشان می‌دهد که وجود سولفید در الماس‌ها ابزار قدرتمندی برای بررسی روند تشکیل قاره‌ها است.
این مطالعه در مجله Science منتشر شده است.