چماق و هویج سعودی برای قطر

مناقشه ریاض با دوحه که بی شباهت به حمله گازانبری نیست به سوژه رسانه‌ها تبدیل شده است. سعودی‌ها یقه آل ثانی را گرفته اند اما قطر در موضعی که نشان‌دهنده نگرانی است می‌گوید که آمادگی دارد میانجیگری کویت را برای حل اختلافات میان خود با عربستان، امارات متحده عربی، بحرین و مصر بپذیرد و به همین دلیل فعلا از اقدام متقابل و پاسخ دادن به اتهامات آنها خودداری می‌کند.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر بامداد سه شنبه تلفنی با شیخ صباح احمد جابر صباح، همتای کویتی خود گفت‌وگو کرده است. امیر کویت ظهرسه‌شنبه در گامی جدید در راستای وساطت برای حل اختلافات کشورهای عرب حوزه خلیج فارس راهی جده شد. کویت پیشتر در سال ۲۰۱۴ نیز بین قطر و اعضای شورای همکاری خلیج فارس میانجی‌گری کرد.
وزیر امور خارجه قطر به شبکه تلویزیونی الجزیره گفته که اقدامات این چهار کشور علیه قطر پیامدهای گسترده‌ای برای شهروندان کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و روابط خانوادگی آنها گذاشته، اما دوحه این اقدامات را تلافی نخواهد کرد تا امیر کویت فرصت مذاکره با طرف‌های دیگر تنش را داشته باشد.
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی گفته که امیر قطر فعلا به احترام امیر کویت از سخنرانی و اقدام متقابل خودداری خواهد کرد. البته پادشاه قطر در اقدامی نمادین مراسم افطاری را با حضور علما، قضات و شخصیت‌های دینی از جمله یوسف قرضاویريالپدرمعنوی اخوان‌المسلمین برگزار کرد.
عربستان، مصر، امارات و بحرین روابط دیپلماتیک خود با قطر را قطع کرده‌اند و این کشور را به حمایت از تروریسم از طریق حمایت از گروه‌هایی مانند حماس، اخوان المسلمین و داعش متهم می‌کنند.
مشکل اقتصادی مردم قطر
عربستان، امارات و بحرین مرزهای زمینی، دریایی و هوایی خود را به روی قطر بسته‌اند.بخش عمده مواد غذایی مورد نیاز قطر از طریق عربستان و امارات و عمدتا از راه زمینی وارد این کشور می‌شد.
روز دوشنبه تصاویری از فروشگاه‌های مواد غذایی در قطر در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر شد که ازدحام خریداران و قفسه‌ها و یخچال‌های خالی از مواد غذایی را نشان می‌داد.
شاخص بازار سهام قطر روز دوشنبه ۷ و ۳ دهم درصد سقوط کرد، اما صبح امروز سه شنبه ۶ ژوئن ۲ و ۷ دهم درصد بالا رفت.در این حال خبرگزاری رویترز به نقل از منابع بانکی گزارش داده است که بانک‌های عربستان و امارات مبادله با بانک‌های قطری را متوقف کرده‌اند و منتظر دستورالعمل بانک‌های مرکزی خود در این مورد هستند.
برنامه آشتی یا کودتا
بنا به گزارش رویترز، آمریکا دلایلی برای آرام کردن تنش‌ها دارد. از جمله اینکه، قطر میزبان بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در خاورمیانه است که از آنجا حملاتی علیه گروه شبه‌نظامی داعش انجام می‌دهد. علاوه بر این، تمایل قطر برای استقبال از گروه‌هایی مانند حماس و یا طالبان، به آمریکا اجازه می‌دهد تا در صورت نیاز با این گروه‌ها تماس داشته باشد.
یکی از مقام‌های آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفت: قطعا پای منافعی در میان است. باید جایی باشد که ما بتوانیم با طالبان دیدار کنیم. حماس هم باید جایی داشته باشد که به آنجا برود و همزمان منزوی شود و بشود با آنها گفت‌وگو کرد.
این مقام‌ها تاکید کردند، نمی‌توان به درستی مشخص کرد علت آنچه این چهار کشور را تحریک کرده تا در روابطشان با قطر تجدیدنظر کنند، چیست. آنها گفتند، ممکن است سعودی‌ها از رویکرد گرم ترامپ حین سفر به ریاض در ماه مه احساس قدرت کرده باشند و موضع ضد‌ایرانی سفت و سختی در پیش گرفته باشند.
درهمین حال،برخلاف وزارت خارجه و دفاع آمریکا تاکنون در مناقشه عربستان و قطر موضع بی‌طرف گرفته بودند، ترامپ از ریاض حمایت کرد. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، توییت کرده است: «در سفر اخیرم به خاورمیانه اعلام کردم که دیگر نباید امکان تامین مالی ایدئولوژی رادیکال وجود داشته باشد. [پس از آن] رهبران [منطقه] انگشت اتهام را متوجه قطر کردند. حالا ببینید!»
مواضع ترامپ نشان می دهد که رئیس جمهوری آمریکا در جریان نشست ریاض از برنامه حمله گازانبری علیه قطر اطلاع یافته است. با مجموعه شررایطی که بیان شد درباره اهمیت قطر احتمالا دوحه ناچار است تن به خواسته سعودی بدهد یا آن که طعم کودتا را مزه کند.
شروط سعودی برای قطر
این بار عربستان خواسته‌های جدیدی برای بازگشت به روابطش با قطر دارد. احتمالا کشورهای تحریم کننده قطر خواهان تعطیلی کامل شبکه تلویزیونی الجزیره شوند و از دوحه بخواهند حمایت از شبکه‌هایی مثل "العربی الجدید" را که در اصل برای رقابت با الجزیره به ریاست عزمی بشاره تأسیس شده بود، متوقف کند.
از بین رسانه‌های دیگری که از سوی قطر حمایت می‌شوند و به تحریک علیه شبکه‌های تلویزیونی رسمی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس متهم شده‌اند می‌توان به روزنامه القدس العربی که در سال ۱۹۸۹ در لندن تأسیس شده، سایت الشرق‌الاوسط و سایت عربی‌هافینگتون پست به ریاست وضاح خنفر و الخلیج الجدید اشاره کرد. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و هم‌پیمانشان مصر خواهان اخراج تمامی رهبران اخوان المسلمین و شخصیت‌های وابسته به حماس از قطر و همچنین عزمی بشار و یاسر الزعتره خواهند شد. از جمله دیگر خواسته‌ها برکناری عبدالله العذبه، سردبیر روزنامه «العرب» است که به رغم انتقاد دائمش از امارات سردبیر مهم‌ترین روزنامه در این کشور است.
از جمله دیگر خواسته‌ها توقف تحریک علیه مصر در رسانه‌های قطری است. این رسانه‌ها همواره از زمان سرنگونی نظام محمد مرسی، رئیس‌جمهور پیشین مصر از نظام کنونی انتقاد می‌کنند. محمد مرسی جزو اخوان‌المسلمین بود. مصر، عربستان و امارات همچنین نگران روابط قطر با ایران هستند. به نظر این کشورها روابط ایران و قطر از منافع اقتصادی تجاوز کرده است.
گزارش : علی ودایع