«فراکسیون کُردزبانها در مجلس تشکیل میشود» وقتی هنوز تشکیل فراکسیون ترکزبانها با واکنشهای مختلفی در مجلس همراه است، خبر تشکیل فراکسیون کردزبانان را میشنویم. گرچه فراکسیون کردزبانان اتفاق جدیدی در مجلس محسوب نمیشود، سوالی که در این میان مطرح میشود این است که آیا واقعا باید برای تشکیل فراکسیونهای قومیتی در مجلس نگران بود یا باید به آنها به چشم یک فرصت نگاه کرد؟
داستان از کجا شروع شد؟
از همان اوایل خرداد ماه و همزمان با شروع مجلس دهم زمزمههای تشکیل فراکسیون ترکزبانان مجلس شنیده میشد. همان زمان هم به صورت غیررسمی فعالیتهایش را شروع کرد اما کسی فکر نمیکرد قرار است آنقدر جدی باشد که ریاستش به نائب رئیس مجلس برسد و حتی به صورت رسمیمطرح شود. حتی دو روز قبل از انتخابات هیئت رئیسه موقت مجلس دهم، اولین جلسه این فراکسیون در باشگاه بانک سپه به میزبانی سلمان خدادادی تشکیل شد که الان رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس است.
همان زمانها و در جریان انتخابات هیئت رئیسه دائم مجلس شورای اسلامیاحمد علیرضابیگی، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس دهم با اشاره به 154 رای قاطع نمایندگان به مسعود پزشکیان گفته بود: همدلی و همراهی همکاران ترک در مجلس شورای اسلامیباعث شد آقای پزشکیان بتواند با رای قاطع نمایندگان به عنوان نائب رئیس اول مجلس انتخاب شود.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو افزوده بود: پس از اعلام رای آقای پزشکیان، یکی از نمایندگان شاخص فراکسیون امید به این نتیجه رسیده بود در صورت رقابت دکتر پزشکیان با آقای لاریجانی، قطعا او میتوانست در صندلی ریاست مجلس تکیه بزند. البته علیرضا بیگی رسالت این فراکسیون را ایجاد وفاق و همدلی بیشتر در بین جمعی از نمایندگان فارغ از هر تفکر جناحی برای ایفای نقش ملی استانهای کشور و توزیع عادلانه منابع معرفی کرده بود. به نیمه دوم سال که نزدیک شدیم تشکیل فراکسیون ترکزبانان به صورت رسمی قوت بیشتری گرفت. این بار مخالفان به صورت علنی سد راه تشکیل این فراکسیون شدند چون تشکیل آن را منافی منافع ملی میدانستند. در اثنا همین اتفاقات، موضوع درگیری نادر قاضی پور یکی از چهرههای اصلی ترکزبان مجلس با یکی از خبرنگاران پارلمانی مطرح شد که اتفاقا موضوع درگیری هم درباره تشکیل همین فراکسیون بود! این اتفاق باعث شد ان قلتها درباره تشکیل فراکسیون ترکزبانها بیشتر شود.
فراکسیون ترکزبانان تشکیل شد
با تمام این تفاسیر اوایل آبان ماه، سخنگوی فراکسیون مناطق ترک نشین از تشکیل این فراکسیون با حضور 100 نماینده و تعیین هیأت رئیسه آن به ریاست مسعود پزشکیان خبر داد. زهرا ساعی در این باره گفته بود: فراکسیون مناطق ترک نشین با حضور صد نماینده مجلس تشکیل شد که 25 نفر عضو شورای مرکزی هستند. در این جلسه انتخابات هیأت رئیسه نیز برگزار شد که به موجب آن مسعود پزشکیان به عنوان رئیس فراکسیون برگزیده شد. به گفته او، نادر قاضی پور نماینده ارومیه و رضا کریمی نماینده اردبیل به عنوان نواب رئیس، محمد حسن نژاد نماینده مرند و جلفا و شهابالدین بیمقدار نماینده تبریز به عنوان دبیران و زهرا ساعی به عنوان سخنگو انتخاب شدند. سخنگوی فراکسیون مناطق ترکنشین در توضیح هدف تشکیل این فراکسیون گفت :با توجه به گستردگی مناطق ترک نشین در سراسر کشور و مدیریت راهبردی برای حل مشکلات در این مناطق این فراکسیون با حضور نمایندگان ترکزبان تشکیل شد که هدف آن استفاده از ظرفیت نمایندگان برای رفع مشکلات مناطق ترکنشین است.
تشکیل فراکسیون ترکزبانان مغایر قانون اساسی
با وجود تشکیل این فراکسیون، نماینده مردم بندرعباس در مجلس، تشکیل فراکسیون ترکزبانان را مخالف اصول قانون اساسی خوانده بود. او اواسط ماه جاری در جلسه علنی مجلس طی اخطار قانون اساسی به تشکیل این فراکسیون اعتراض کرده بود. احمد مرادی گفته بود: فراکسیون ترکزبانان توسط ۱۰۰ نفر از نمایندگان ترکزبان تشکیل شده است که این امر با اصول ۱۹، ۲۰ و ۸۴ قانون اساسی مغایرت دارد. مرادی تصریح کرده بود: مجلس، صدای ملت است و باید منادی وحدت باشد. اگر این روند ادامه یابد، باید منتظر تقسیمبندی میان سایر اقوام در مجلس باشیم. سایتهای تروریستی این اقدام را مورد تقدیر قرار دادند. باید به جای قومگرایی نمایندگان به دنبال رفع مشکلات همه اقوام باشند.
اصل بیستم قانون اساسی میگوید: «همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.» اصل نوزدهم نیز میگوید: «مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.» در اصل 84 هم آمده است: «هر نماینده در برابر تمام ملت مسوول است و حق دارد در همه مسایل داخلی و خارجی کشور اظهارنظر کند.»
فراکسیون کردها هم تشکیل میشود!
بعد از گذر چند روز در سکوت خبری درباره فراکسیونهای قومیتی، نماینده ترک زبان مردم میاندوآب، شاهین دژ و تکاب در مجلس شورای اسلامی، با عنوان اینکه قرار است در مجلس فراکسیون کُردزبانها تشکیل شود، گفت: نمایندگان کُردزبان در مجلس خواستار تشکیل این فراکسیون شدهاند تا حقوقی که متعلق به دیگر زبانهاست برای کُردها هم لحاظ شود. همایونهاشمیگفته است: ریشه زبان کُردی به هزاران سال پیش باز میگردد و کُردها اصیل ترین قوم ایرانی هستند. او ضمن اشاره به اینکه فرهنگ، ادبیات و علمای کُرد در کشور جایگاه والایی دارند، افزود: کردستان همیشه در تاریخ جایگاه ویژهای داشته و در بحث فرهنگ حرفهای زیادی برای گفتن دارد.هاشمیبا بیان اینکه قرار است در مجلس فراکسیون کُردزبانها تشکیل شود، بیان کرد: «ما نمایندگان در مجلس خواستار تشکیل این فراکسیون شدهایم تا حقوقی که متعلق به دیگر زبانهاست برای کُردها هم لحاظ شود». حال این موضوع جای سوال دارد که چرا نماینده ترک زبان میاندوآب دغدغه فراکسیون کرد زبانان را دارد!
فراکسیون قومیتها نباید موازی فراکسیونهای سیاسی عمل کنند
داریوش قنبری نماینده ادواری مجلس شورای اسلامیدر این زمینه به «مردمسالاری» میگوید: البته در مجالس گذشته فراکسیون کردزبانها تشکیل شده بود و چون در جهت همگرایی همه اقوام کار میکردند و مشکلی هم در جهت واگرایی اقوام نداشتیم. فکر هم نمیکنم ترکزبانها بخواهند در جهت واگرایی کاری انجام دهند. این عضو شورای مرکزی حزب مردمسالاری ادامه میدهد: قطعا فراکسیونهای منطقهای برای استحکام هویت ملی بسیار مناسب هستند. در گذشته هم مجامع استانی فعالیت داشتند و در کنارش، فراکسیونهایی مثل زاگرس نشینان هم تشکیل میشده است. این فراکسیونها بیشتر در جهت تقویت وحدت ملی عمل میکردند و هدفشان مطالبات اقتصادی و توسعهای بوده است. قنبری معتقد است مادامیکه این فراکسیون به دنبال مطالبات قومیباشند و هویت قومیخود را ارجح بر هویت ملی ندادند، مشکلی پیش نخواهد آمد. اما اگر قرار باشد هویت قومی را ترجیح دهند قطعا خطرناک خواهند بود. این نماینده ادواری مجلس، تشکیل فراکسیونهای قومیتی را ضعف فراکسیونهای حزبی و سیاسی میداند و ادامه میدهد: به نظرم این فراکسیونها باید در جهت تقویت فراکسیون سیاسی عمل کنند. اگر قرار باشد در بزنگاههایی، خودشان تصمیمگیری کنند و فراکسیون سیاسی را دور بزنند، قطعا وجودشان مضر است و حتی تشکیل این فراکسیونها میتواند باعث ایجاد تنش هم شود.
گزارش : محبوبه شعاعی