جنگ سرد با واژگان گرم

معادلات امنیتی قاره سبز به شکلی باور نکردنی سخت شده است. کشورهای غربی اگرچه کتمان می‌کنند اما در حقیقت انقلاب آبی اوکراین برخلاف پیش بینی‌های بروکسل منجر به ازسرگیری جنگ سرد شد و از طرف دیگر اروپایی‌ها از درون دچار مشکلات عدیده ای شده اند.

به گزارش پایگاه خبری فریادگر، در جریان نشست سران ناتو‌، آنها تلاش کردند به شکلی بی‌سابقه اتحاد خود را برجسته کردند تا شکاف‌های آنها پنهان شود. به گزارش آسوشیتدپرس، دبیرکل ائتلاف ناتو در سخنرانی پایانی خود در خاتمه اجلاس دو روزه سران این ائتلاف در شهر ورشو گفت: ما با این اجلاس اتحاد ناتو را نشان می‌دهیم.

ینس استولتنبرگ، در واکنش به بحران انسانی رخ داده درجریان جنگ سوریه گفت که ناتو قصد دارد یک عملیات دریایی گسترده در دریای مدیترانه تحت عنوان عملیات محافظ دریا در ضمن همکاری نزدیک با یک عملیات انجام شده از سوی اتحادیه اروپا تحت عنوان «عملیات صوفیه» اجرا کند. عملیات صوفیه در ژوئن 2015 در پاسخ به بحران ورود مهاجران به اروپا به اجرا درآمد.

اجلاس دو روزه ناتو در حالی به کار خود پایان داد که در  بیانیه پایانی این اجلاس این ائتلاف متعهد به جنگ با گروه تروریستی داعش و همچنین تمدید آموزش نظامی‌به نیروهای عراقی و اجرای عملیات‌های تجسس هوایی برای پشتیبانی از ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای مبارزه با داعش شده است.

 در بیانیه ناتو آمده است که آنها به دنبال استقبال از جدیدترین عضو ائتلاف خود یعنی کشور مونته نگرو برای پیوستن به مجموعه ارزش‌های خودمان هستیم.

در بیانیه ناتو تاکید شد که کشورهای غربی به اروپایی که کلیت، آزادی و صلح خود را حفظ می‌کند معتقد هستیم. ما از اوکراین و گرجستان حمایت‌های بیشتری به عمل خواهیم آورد و به کمک‌هایمان به جمهوری مولداوی نیز ادامه خواهیم داد. ما مشارکتمان با شرکای خود در مناطق دریای سیاه و دریای بالتیک و همچنین بالکان غربی را افزایش خواهیم داد.

اگرچه در بیانیه رسمی‌ ناتو به طور مشخص اسمی‌از روسیه برده نشده است اما براساس خبرهای درز کرده‌، مقابله با کرملین و سازوکارهای جنگ سرد بحث اصلی بوده است.ناتو از یک طرف نگران جنگ سرد هستند و از طرف دیگر نمی‌توانند احیای قدرت مسکو را بپذیرند. سیستم پدافند موشکی آمریکا اقدامی‌است که در آینده قابلیت تهاجم و نشانه‌گیری خاک روسیه را به دست خواهد آورد. مجموعه اقدامات ناگفته ناتو در نهایت قلب مسکو را نشانه گرفته است.

روس‌ها ظرف یک دهه اخیر نشان داده اند که نسبت به هر کنش ناتو و کشورهای غربی واکنش نشان دهند.روسیه همزمان با اجلاس ناتو با یک افسر سازمان جاسوسی آمریکا CIA دچار تنش شد و او را از این کشور اخراج کرد. در مقابل اقدام مسکو‌، واشنگتن 2دیپلمات روس را اخراج کرد. در نهایت روس‌ها نیز در اقدامی ‌مشابه دو دیپلمات آمریکایی را اخراج کردند.

همزمان با مجموعه اتفاقاتی که رخ داده است ، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی از تصمیم این ائتلاف برای استقرار 4000 نیروی بین‌المللی بیشتر در شرق اروپا انتقاد کرد.

میخائیل گورباچف گفت: ناتو مقدمات برای گسترش جنگ سرد به جنگ گرم را آغاز کرده است. تمامی‌لفاظی‌ها در ورشو خبر از تمایل اعلان جنگ به روسیه می‌دهد. آن‌ها فقط درباره دفاع حرف می‌زنند اما در حقیقت برای عملیات تهاجمی‌آماده می‌شوند.

این در حالی است که ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو گفت: تصمیم این ائتلاف برای سه برابر کردن حضور نظامی‌اش در شرق اروپا یک اقدام کاملا دفاعی است. ناتو تهدیدی برای هیچ کشوری محسوب نمی‌شود. ما یک جنگ سرد جدید نمی‌خواهیم. ما به دنبال یک رقابت تسلیحاتی جدید نیستیم و به دنبال رویارویی نمی‌گردیم.

گورباچف در مصاحبه با شبکه رادیویی «اکو موسکوی» گفت: اگر این بحران به تدریج به یک جنگ دیگر گسترش یابد، این آخرین جنگ خواهد بود. من همچنان معتقدم که تصمیمات ناتو خطرناک‌ و کوته بینانه هستند. چنین  اقداماتی منجر به تنش و آشوب می‌شوند. اروپا در حال تجزیه است، جهان در حال تجزیه است. این یک راه اشتباه برای جامعه جهانی محسوب می‌شود.

گورباچف ادامه داد: با استقرار غیر‌مسئولانه چهار گردان چند ملیتی در مرزهای روسیه و در تیررس گلوله، ناتو یک جنگ سرد و یک رقابت تسلیحاتی دیگر را به تدریج به وجود می‌آورد. هنوز راه‌هایی برای اجتناب از اقدامات نظامی‌وجود دارد. به نظر من سازمان ملل باید در این مساله مداخله کند. در شرایط کنونی تمامی‌نیروهای سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و مذهبی باید در آرام کردن جهان مشارکت کنند. این را هم بگویم جنگ بعدی آخرین جنگ خواهد بود.

درهمین حال، سرگئی کاراگانوو یکی از مشاوران پرنفوذ ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری روسیه، ناتو را تهدید کرد. وی گفت: سخنان برخی مقامات ناتو مبنی بر اینکه روسیه قصد حمله به بالتیک را دارد، احمقانه است. اما اگر بحرانی به وجود آید، تمام سلاح‌هایی که از سوی ناتو در شرق بالتیک مستقر شده است، نابود خواهد شد.

کاراگانوو تاکید کرد: «روسیه هرگز در زمین خود دیگر جنگ نخواهد کرد و نمی‌گذارد که دشمن وارد سرزمین‌هایش شود. اگر ناتو یک حمله تهاجمی‌علیه یک قدرت اتمی‌یعنی روسیه کند، ما آنها را تنبیه خواهیم کرد».

 مشاور پوتین ادامه داد: «معتقدم رابطه کنونی روسیه با غرب همانند دهه 70 میلادی بسیار پرتنش است البته اروپا در حال حاضر قادر نیست خود را با چالش‌های دنیای جدید تطبیق دهد اما روسیه نسبت به گذشته باهوش‌تر، قوی‌تر و مصمم‌تر شده است.

مجموعه موضع‌گیری‌ها و تنش‌های کرملین با کاخ سفید و ناتو به گونه‌ای است که هر لحظه می‌توان انتظار یک برخورد را علی‌رغم تمام پیش‌بینی‌ها داشت. در کنار مسائلی که بیان شد در خاور دور و دریای چین جنوبی نیز معادلاتی شکل گرفته است که می‌تواند جنگ سرد را به شکلی باور نکردنی تشدید کند.

 گزارش : علی ودایع