اقدام برای حفظ تحريم‌های موشکی ايران

گروه ديپلماسي - مهدي يزدي: فرانسه، بريتانيا و آلمان در اقدامي قابل توجه که از چندي پيش احتمال آن مي‌رفت، اعلام کردند که به تحريم‌هاي موشکي و تسليحاتي ايران با وجود لغو کامل آنها بر اساس قطعنامه 2331، به طور «يک جانبه» ادامه مي‌دهند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،«جوزپ بورل» مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وين روز پنج‌شنبه در بيانيه‌اي اعلام کرد که بريتانيا، آلمان و فرانسه به اطلاع اتحاديه اروپا رسانده‌اند که خواستار حفظ تحريم‌هاي موشک‌هاي بالستيک عليه ايران هستند. بهانه کشورهاي اروپايي براي عدم لغو تحريم‌هاي تسليحاتي ايران اين است که ايران و روسيه قطعنامه 2231 را در خريد و فروش پهپادهاي ايران و احتمالا موشک‌هاي بالستيک در رابطه با جنگ اوکراين نقض کرده‌اند. اين ادعاي کشورهاي اروپايي که به شدت در جنگ ميان روسيه و اوکراين به نفع کي‌يف فعاليت مي‌کنند، هنوز بعد از گذشت نزديک به 600 روز از جنگ اوکراين به لحاظ فني و حقوقي اثبات نشده و صرفا در حد يک موضع‌گيري سياسي باقي مانده است؛ با اين حال اين کشورها با سوء استفاده از قدرت و نفوذ خود در سازمان‌هاي بين‌المللي سعي دارند از اين طريق به روسيه و نيز ايران فشار آوردند. همچنين محروم کردن ايران از منافع «توافق هسته‌اي» دليل ديگر اروپا براي حفظ تحريم‌هاي موشک‌هاي بالستيک عليه ايران است.
رضايت واشنگتن
متيو ميلر، سخنگوي وزارت امور خارجه آمريکا در يک نشست خبري که مشروح آن در وبگاه وزارت امور خارجه آمريکا منتشر شده است، در پاسخ به اين سوال که با توجه به تصميم تروئيکاي اروپا (آلمان، فرانسه و انگليس) براي حفظ اقدامات منع اشاعه‌اي، از جمله تحريم‌هاي موشکي ايران که طبق برجام، پس از 18 اکتبر تاريخ آن به پايان خواهد رسيد، آيا دولت بايدن که تحريم‌هاي خود را عليه ايران دارد، درباره حفظ اين تحريم‌ها با کشورهاي ديگر رايزني مي‌کند، پاسخ داد: ما با گروهي از متحدان و شرکايمان، از جمله تروئيکاي اروپا، در زمينه تصميمشان براي روزي که تاريخ اين تحريم‌ پايان مي‌يابد، هماهنگي و همکاري تنگاتنگي داريم و در ادامه، اقدامات منع اشاعه‌اي ديگري را بررسي خواهيم کرد. ميلر در دفاع از سياست قهري آمريکا در قبال ايران و تحريم‌هاي غيرقانوني آن عليه ايران ادامه داد: ما برخي تحريم‌ها را عليه ايران اعمال کرده‌ايم و مسلما اگر در آينده به صلاح باشد، در انجام دادن آن ترديد نخواهيم کرد. وي در پاسخ به اين که واکنشش نسبت به تصميم تروئيکاي اروپا چيست که گفته‌اند «مکانيسم ماشه» (سازوکاري در توافق هسته‌اي براي بازگرداني يک‌باره تحريم‌ها عليه ايران) عليه ايران را فعال نمي‌کنند و در عوض، برخي تحريم‌هاي سازمان ملل را حفظ مي‌کنند که در 18 اکتبر تاريخ آن‌ها پايان خواهد يافت، بيان کرد: ما با متحدان اروپايي‌مان، از جمله اعضاي تروئيکاي اروپا براي پرداختن به تهديد ناشي از ايران، از جمله در زمينه موشک‌ها و انتقال تسليحات، از طريق برخي ابزارهاي چندجانبه و يک‌جانبه‌اي که در اختيارمان هست، همکاري نزديکي داريم. تا روزي که تاريخ اين تحريم‌ها پايان بيابد  پس از آن نيز به اين همکاري ادامه مي‌دهيم.
اين ديپلمات ارشد آمريکايي در پاسخ به اين که از نظر او اقدامات بعدي بايد چه باشد، گفت: فکر مي‌کنم که ما بايد به پاسخگو کردن ايران ادامه دهيم اما از الان درباره اين که اقدامات بعدي چه خواهند بود، صحبتي نمي‌کنم.
گلايه  مسکو
«ماريا زاخارووا» سخنگوي وزارت امور خارجه روسيه در بيانيه‌اي اعلام کرد، مسکو تصميم و اهداف تروئيکاي اروپا (انگليس، آلمان و فرانسه) براي نقض تعمدي شروط برجام را محکوم مي‌کند. زاخارووا گفت: ما قويا اين تصميم انگليس، آلمان و فرانسه براي نقض تعمدي شروط برجام و قطعنامه 2231 شوراي امنيت را محکوم مي‌کنيم. اگر تصميم آنها عملي شود، ضربه محکمي به دورنماهاي ازسرگيري برجام وارد مي‌شود.نمي‌خواهيم فکر کنيم دليلي وجود دارد که اروپايي‌ها دقيقا در اين برهه از زمان که به دنبال پيشرفت در مذاکرات غيرمستقيم ميان آمريکا و ايران، پيش‌شرط‌هاي خاصي براي افزايش تلاش‌ها به منظور ازسرگيري برجام به وجود آمده، چنين سنگ‌اندازي‌هايي کرده‌اند.  زاخارووا تصريح کرد: ما قويا از طرفين اروپايي برجام مي‌خواهيم فورا درباره اين رويکرد مخرب تجديد نظر و اجراي کامل تعهدات بين‌المللي‌شان تحت قطعنامه 2231 شوراي امنيت را تضمين کنند.تکيه کردن به اين ادعا که آنها مي‌توانند شروط اين قطعنامه را تغيير دهند و آن را به تحريم‌هايي عليه ايران تبديل کنند، کاملا بيهوده است. قطعنامه شوراي امنيت برخلاف گمانه‌زني‌هاي غرب، همکاري با ايران در زمينه موشکي را نه تنها ممنوع نمي‌کند، بلکه اجازه مي‌دهد با تاييد شوراي امنيت اين کار انجام شود. انگليس، آلمان و فرانسه به اشتباه اين موضوع را به عنوان يک تحريم تعريف کرده‌اند و مطمئن هستند که به هدف خود مي‌رسند. 18 اکتبر همه چيز مشخص خواهد شد. زاخارووا در ادامه تاکيد کرد: روسيه معتقد است که اين تصميمات تروئيکاي اروپا غيرقانوني هستند و صرفا با انگيزه ملاحظات برخي کشورها اتخاذ شده‌اند. بديهي است که اين اقدامات نمي‌توانند عواقب حقوقي براي ديگر کشورها در پي داشته باشند. بار ديگر تاکيد مي‌کنيم که روسيه اقدام شرورانه اعمال تحريم‌هاي يکجانبه را محکوم مي‌کند.
واکنش تند تهران
وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، طي بيانيه‌اي در واکنش به اين تصميم تروئيکاي اروپايي و اتحاديه اروپا اعلام کرد: تهران، تصميم اتحاديه اروپا و 3 کشور اروپايي براي عدم انجام تعهدات خود در موعد سال هشتم برجامي را اقدامي غيرقانوني و مغاير با تعهدات آنها ذيل برجام و قطعنامه 2231 و عملي تنش‌زا و توام با سوءنيت مي‌داند. در ادامه اين بيانيه آمده است: جمهوري اسلامي ايران در واکنش به خروج غيرقانوني آمريکا و باز وضع تحريم‌هاي ظالمانه، مطابق حقوق خود ذيل مواد 26 و 36 برجام، گام‌هاي جبراني را اتخاذ کرد و اين گام‌ها کاملا مطابق رويه‌هاي مندرج در برجام است.
وزارت امور خارجه ايران ادامه داد: تصميم به عدم انجام تعهدات از سوي اتحاديه اروپا و سه کشور اروپايي در واکنش به اقدامات هسته‌اي ايران، کاملاً خالي از منطق حقوقي است، زيرا ايران يک سال تمام به طرف‌هاي اروپايي براي جبران اقدام غير قانوني آمريکا در خروج از برجام فرصت داد و پس از آن نيز گام‌هاي جبراني خود را به منظور ارائه فرصت جبران به طرف‌هاي اروپايي و حفظ پنجره ديپلماسي، به صورت تدريجي آغاز کرد. قابل پذيرش نيست که اتحاديه و سه کشور اروپايي اين اقدام غيرقانوني خود را به عنوان واکنش به اقداماتي از ايران مستند کنند که کاملا قانوني و در واکنش به خروج آمريکا و بي عملي اتحاديه اروپا و سه کشور اروپايي بوده است. اقدامات ايران از منظر حقوقي کاملاً قانوني بوده و خود اروپايي‌ها نيز به اذعان داشته و دارند.
اين بيانيه مي‌افزايد: اقدام طرف‌هاي اروپايي قطعا بر تلاش‌ها براي مديريت تنش و ايجاد فضاي مناسب براي همکاري‌هاي بيشتر بين طرف‌هاي برجام، آثار منفي خواهد داشت.
در ادامه تاکيد شد: معيارهاي جمهوري اسلامي ايران، همواره عمل و نه سخن کشورها بوده است. اين اقدام طرف‌هاي اروپايي با ادعاي آنان مبني بر تلاش براي ايجاد فضاي لازم به منظور احياي برجام ناسازگار است.
دستگاه ديپلماسي ايران همچنين مطرح کرد: ترديدي وجود ندارد که جمهوري اسلامي ايران به اين اقدام غيرقانوني، تحريک آميز و نقض آشکار تکاليف اتحاديه اروپا، فرانسه، آلمان و انگليس وفق برجام و قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل به صورت مقتضي و در چارچوب حقوق خود ذيل برجام پاسخ خواهد داد.
وزارت امور خارجه ايران در پايان گفت: ما به طرف‌هاي اروپايي نسبت به انجام و اتخاذ اقدامات تنش زا که قطعا مديريت روابط في مابين را پيچيده و بر روند همکاري‌ها از جمله در مذاکرات رفع تحريم‌ها اثر منفي خواهد گذاشت، هشدار مي‌دهيم.
رويکرد مبتني بر اخبار جعلي
مقامات ايران و روسيه تلاش‌ها براي متهم کردن ايران به نقض پارگراف‌هاي 3 و 4 ضميمه ب قطعنامه 2231 مصداق انتشار «اطلاعات جعلي» بيان کردند.
مقامات ايران در رابطه با فروش پهپاد به روسيه و استفاده احتمالي روسيه از آنها در جنگ با اوکراين بارها اعلام کرده‌اند که هيچ سلاحي را براي هيچ کدام از طرفين جنگ صادر نکرده است. ايران بارها اعلام کرده است، سياست خارجي‌اش مبتني بر مخالفت با جنگ است و در خصوص جنگ در اوکراين نيز مخالف جنگ بوده و متناسب با ظرفيت‌هاي خود تلاش کرده و مي‌کند که رويکرد نظامي در اين زمينه خاتمه پيدا کند. تحريم تسليحاتي شوراي امنيت عليه ايران 27 مهر 1399 (18 اکتبر 2020) بر اساس قطعنامه 2231 برداشته شد و از آن پس ايران براي فروش تسليحات نظامي خود به کشورهاي ديگر فارغ از اينکه از آنها به چه شکل و در کجا استفاده خواهد شد، منعي ندارد. دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري وقت آمريکا ماه‌ها براي مقابله با تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران در 2020 که از دستاوردهاي بزرگ و مهم برجام بود، تلاش کرد، اما در اين مسير موفق نشذ. جامعه بين‌الملل و کشورهاي اروپايي به ويژه سه کشور بريتانيا، فرانسه و آلمان در شوراي امنيت سازمان ملل متحد در آن مقطع در مقابل ايالات متحده قرار گرفتند تا در نهايت آنچه در برجام و قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل به ايران وعده داده شده بود، محقق شود و نقض برجام صورت نگيرد چرا که به خوبي مي‌دانستند نقض برجام آن هم در بعد تسليحاتي، در حالي که اين کشورها به تعهدات اقتصادي خود هم پايبند نبودند، دادن مجوز رسمي به ايران براي خروج از برجام و لغو تمامي نظارت‌هاي آژانس در چارچوب برجام است. ناکامي کشورهاي اروپايي در مواجهه با روسيه در جنگ اوکراين و نقض عهد اين کشورها  در اجراي برجام دلايلي است که از نقطه نظر ايران براي ادامه تحريم‌هاي تسليحاتي به طور يک جانبه توجيه دارد. کشورهاي اروپايي به خوبي مي‌دانند هيچ جايگزيني براي برجام وجود ندارد و ازسرگيري اجراي توافق هسته‌اي تنها اقدام ممکن در راستاي منافع همه بازيگران است. همه مي‌دانند توپ در زمين چه کسي است. ايران، مايل به احياي برجام است اما شاهد اقدامي از سوي طرف مقابل براي حرکت در اين مسير تاکنون نبوده است.
آمريکا نيز در حمايت از تصميم متحدان اروپايي‌اش اعلام کرده است، ما با متحدان و شرکايمان، از جمله اروپا، در زمينه تصميمشان براي روزي که تاريخ تحريم‌هاي موشکي و تسليحاتي ايران پايان مي‌يابد، هماهنگي و همکاري تنگاتنگي داريم و در ادامه، اقدامات منع اشاعه‌اي ديگري را نيز بررسي خواهد کرد.
رفتار آمريکا و اروپا در خصوص قطعنامه 2231 و پايان تحريم‌هاي تسليحاتي ايران نشان مي‌دهد که آنها اساساً به هيچ نوع تعهد و پيماني پايبند نيستند اما نه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران و نه فعاليت‌هاي موشکي کشورمان تابع اين اقدامات نبوده و نيست. به نظر کشورهاي اروپايي از يک طرف در مخمصه جنگ اوکراين و دشمني با روسيه و از سويي بر هم نزدن برجام به شيوه‌اي که مثل همتاي آمريکايي‌شان مقصر نقض توافق محسوب شوند، گير کرده‌اند و در نهايت به  اين نتيجه رسيدند که تحريم‌هاي تسليحاتي ايران را نه به شکل بين‌الملل بلکه يک جانبه حفظ کنند. روشن است کشورهاي اروپايي تمايلي به تشديد تنش جدي با ايران و ايجاد يک بحران جديد براي خود ندارند. اما اين کشورها بايد بدانند دور زدن اجراي تعهدات به هر بهانه‌اي، برجام را به سمت فروپاشي مي‌کشاند.
 

 
 
 
 
 
 
اميرعبداللهيان: اروپا با زمان بازي کرد
 
«حسين اميرعبداللهيان» در واکنش به بيانيه اروپايي‌ها درباره تداوم تحريم‌هاي تسليحاتي ايران، گفت: مسير همکاري‌هاي ايران با آژانس به خوبي پيش مي‌رود و ما با دبيرکل اين نهاد ارتباط نزديکي داريم و مسئولان سازمان انرژي اتمي ايران با آژانس بين المللي انرژي اتمي در ماههاي گذشته پيشرفت‌هاي خوبي در حوزه همکاري‌هاي دو طرف داشته‌اند.
وزير امور خارجه افزود: متاسفانه سه کشور اروپايي در پي اين هستند که با اعمال فشارهاي کاذب، فرار به جلو کنند. قرار بود زماني که ترامپ از برجام خارج شد اروپايي‌هاي بر تعهد خود باقي بمانند اما آنها با زمان بازي کردند و آن را عاملي قرار دادند تا يک گام هم به سوي تعهدات خود بر ندارند.
اميرعبداللهيان با تاکيد بر اينکه جمهوري اسلامي ايران متعهدترين و پايبندترين طرف به تعهدات خود بود، تصريح کرد: برمبناي متن برجام، هر مقدار که طرف‌هاي مقابل کارشکني کنند و از تعهدات خود فاصله گيرند ايران هم در چارچوب برجام اقدامات خود را انجام خواهد داد.در اين باره قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام مصوب مجلس شوراي اسلامي تکليف اين مساله را مشخص کرده و دولت در اين چارچوب گام‌هاي مناسب و متناسب را برمي‌دارد. وزير امور خارجه با اشاره به قرار گرفتن نام برخي افراد در ليست تحريم‌ها گفت: نام برخي از افرادي که در اين فهرست حضور دارند، چند سال پيش فوت کرده‌اند قرار گرفتن نام‌ آنها شبيه يک جوک و شوخي است و خودشان هم از اين بازي مسخره خسته شده‌اند و به چنين بازي‌هايي روي آوردند اما ما اقدامات طرف‌هاي مقابل را بدون پاسخ نمي‌گذاريم. آنها نمي‌توانند با يک دست درخواست مذاکره به ايران ارائه دهند و از طرف ديگر با تکرار و ادامه سياست‌هاي نادرست، فشارها را بر ايران افزايش دهند. اميرعبداللهيان با تاکيد بر اينکه تحريم‌هاي تکراري و بي‌اثر هيچ تاثيري روي اراده و اهتمام جمهوري اسلامي ندارد، گفت: اين تحريم‌ها نشان مي‌دهد که آمريکا دست از زياده‌خواهي خود برنمي‌دارد؛ توصيه مي‌کنيم در مسير درست حرکت کنند. ما در مسير ديپلماسي حرکت مي‌کنيم؛ تازماني که طرف مقابل با يک عزم جدي در مسير ديپلماسي در رسيدن به اهداف و منافع مشترک گام بردارد.