گروه فرهنگي - رويا سليمي: تاثير فضاي مجازي و گذران اوقات فراغت در بستر آنلاين، کاملا جاي خود را در زندگي حقيقي باز کرده است و در شکل متقابل آن، فضاي مجازي نيز بر زندگي حقيقي تاثير گذاشته. اين تاثير و تاثر به فراخور فرد و رسانهاي که از آن بهره ميگيرد، متفاوت است.
به گزارش
مردم سالاری آنلاین ،هارولد لاسول و چارلز رايت، معتقدند که در کارکرد نخست، رسانهها به نظارت، مراقبت و تهيه و رساندن خبر دست ميزنند و در دومين کارکرد، وظيفه انتخاب و تفسير اطلاعات در محيط را بر عهده دارند.
در اينجاست که رسانه، حامل انتقادها و پيشنهادهايي براي چگونگي نگرش افراد به واقعيتهاست. در اين نقش، رسانه به تقويت ارزشهاي اجتماعي، اجماع و افشاي انحرافات، رجوع به پايگاه رهبران فکري، پيشگيري از تهديد ثبات اجتماعي و و حشت عمومي، ممديريت افکار عمومي و نظارت بر حکومت و حافظت ميپردازد. در کارکرد سوم، رسانه ميکوشد از ميراث فرهنگي جوامع پاسداري کرده و با بازي رساندن به انسجام اجتماعي، تجربههاي مشترک انساني را نهادينه سازد.
يکي از موثران اين روزهاي فضاي رسانهاي که در ميان نسلهاي جوان نيز از جايگاه قابل قبولي برخوردار است، اينفلوئنسرها و بلاگرهاي اينستاگرام هستند. بلاگري به توليد هر گونه محتواي صوتي، تصويري و... به صورتي که نياز دنبالکنندگان خود را برطرف سازند، گفته ميشود. بلاگرها عموما محتواهايي که توليد ميکنند را در شبکههاي اجتماعي و در معرض ديد عموم قرار ميدهند. ميزان لايک و مشاهده کامنتها و ويدئوهاي آنها گاهي در مقايسه با بسياري از افراد صاحب نام و انديشه قابل تامل است. اين مسئله در کنار نياز به نگاهي آسيبشناسانه، واجد فرصتهاي بسياري است. يکي از اين فرصتها، معرفي کتاب در بستر پرمخاطبي مانند اينستاگرام است.
بوک بلاگرها بعضا فرصت اطلاعرساني با مخاطب گسترده را در اختيار دارند و اين فرصت بي واسطه و در هر لحظه قابل دسترسي است. آنها معمولا به بررسي و تحقيق در مورد کتابهاي جديد و ترند يا قديمي و نام آشنا ميپردازند. بلاگر کتاب، نظر خود را به صورت تخصصي يا غيرتخصصي در مورد کتابها بيان و در شبکههاي اجتماعي به اشتراک ميگذارد و به ترويج و تبليغ آن ميپردازد. در بعضي مواقع خواندن قسمتي از کتاب مورد نظر توسط بوک بلاگرها و ارائه نمونه از نثر و زبان نويسنده جزئي از تبليغ و ترويج آن محسوب ميشود. آنها با توليد محتوايي جذاب عموما ميتوانند حس مشترکي را ميان کتاب و مخاطباني که کتا را مطالعه نکردهاند ايجاد کنند. کاري که مک کوايل معتقد است يکي از نقشهاي اصلي رسانه محسوب ميشود. اين گروه از بلاگرها، کتابي را که مخاطب و علاقمند کتاب فرصت خواندن و تهيه آن برايش پيش نيامده را معرفي ميکند و سعي در ايجاد احساس تعلق نسبت به آن کتاب خاص دارد. در اينجا مخاطب اگر بعد از مشاهده ويدئو، عکس يا ارائه خلاصه بوک بلاگر سراغ کتاب نرود، اما در ناخودآگاهش عکس، نام و بعضي از ويژگيهاي کتاب ثبت ميشود. اين ماندگاري در ناخودآگاه ابزاري است که ميشود از آن در هنگامه برخورد با انبوه کتاب بهره برد. يعني جايي که فرصت کافي براي خريد و انتخاب کتاب وجود نداشته و مخاطب گاها ناآشنا و سردرگمي که نميداند نياز مطالعاتي خود را چگونه تامين کند، به واسطه تاثيرات حتي سطحي و مقطعي و البته آني، دست به انتخاب گزينههايي ميزند که آشنايي ذهني با آن به اين وسيله براي او ايجاد شده است.
مهمترين و بزرگترين رويداد حوزه کتاب ايران، نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران است که حالا عمري سي و چهار ساله دارد و در ميان علاقمندان کتاب و کتابخواني، از اهميت بالايي برخوردار است. نمايشگاه کتاب فضايي مملو از کتاب با انواع ناشران و گروههاي مختلف است که امکان انتخاب و خريد گسترده را براي مخاطب فراهم ميآورد. در اين ميان نقش بوک بلاگرها ميتواند اهميت بيشتري داشته باشد. در کنار انتخاب کتابي که بلاگرها معرفي ميکنند، اساسا حضور در نمايشگاه کتاب و بازديد از غرفهها نيز ميتواند از سوي اين گروه از بلاگرها مطرح شود. اينکه چگونه از فرصت ده روز نمايشگاه بهره برده و چگونه در کمترين زمان ممکن از امکانات اطلاعرساني و يافتن غرفه ناشر مورد نظر مطلع شوند. از تخفيفات و فرصتهاي ده روز خريد کتاب بهترين بهره را ببرند و... اين شيوه اطلاعرساني و نقشي که بوکبلاگرها ميتوانند داشته باشند، در کنار محدوديتهاي برخي رسانههاي رسمي ميتواند به نيازهايي پاسخ گويد که تا پيش از آن مورد توجه مسئولين و برگزار کنندگان اين رويداد مهم نبوده است. ضمن اينکه استفاده از اين ظرفيت به شکل رسمي و در شرايط مساوي ميتواند فضاي رقابتي سازنده را براي اين گروه فراهم ساخته و در نهايت ميتواند يکي از مسيرهايي باشد که براي رسيدن به سرانه مطالعه مطلوب و ايجاد آگاهي هر چه بيشتر در ميان افراد جامعه، ميتوان از آن بهره برد.