ماهواره ‌خیام، ساخت داخل بود یا روسیه؟

گروه سیاسی – سید مجید حسینی: چند روز پس از پرتاب موفقیت آمیز ماهواره «خیام» بالاخره وزیر ارتباطات به طور رسمی‌اعلام کرد که این ماهواره ساخت روسیه ولی در مالکیت ایران است؛ موضوعی که در روزهای اخیر مورد توجه بسیاری بود. در واقع در خبرهای ابتدایی که منتشر شده بود از سویی چنین تصوری شکل می‌گرفت که این ماهواره بومی‌و ساخت ایران است و از سوی دیگر آن را موفقیتی برای دولت مستقر می‌دانستند! البته هیچ تصریحی به اینکه این ماهواره ساخت کدام کشور است ، نمی‌شد اما به گونه ای با کلمات بازی می‌شد که چنین تصوری شکل بگیرد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،علی بهادری جهرمی‌سخنگوی دولت بلافاصله بعد از پرتاب این ماهواره در روز سه شنبه گذشته در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «فضا در تسخیر دانش ایرانی، ماهواره خیام با دقت تصویربرداری یک متر با همکاری روسیه به فضا پرتاب شد.» 
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز همان روز در واکنش به پرتاب ماهواره خیام با هشتگ ایران قوی توئیت زد: پرتاب ماهواره خیام به فضا، جدیدترین دستاورد هوافضایی دانشمندان ایرانی برای اهداف صلح آمیز و برگ زرین دیگری در تاریخ افتخارات علمی‌ایران اسلامی‌است. مسیر درخشان پیشرفت‌های علمی‌و فناوری جمهوری اسلامی‌ایران علیرغم تحریم‌ها و فشار حداکثری دشمنان ادامه دارد.  
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز در گزارشی با عنوان « ماهواره خیام در کانون اخبار رسانه‌های جهان» این ماهواره را «ماهواره بومی» دانست. در مقابل اما محمدجواد آذری جهرمی‌وزیر ارتباطات دولت قبل در توئیتی که بسیار مورد توجه قرار گرفت، نوشت: « روزى انورى از بازار بلخ مى‏‌گذشت، هنگامه‌‏اى دید، پیش رفت و سرى در میان کرد، مردى دید که قصاید انورى به نام خود مى ‏خواند و مردم او را تحسین مى ‏کردند. انورى پیش رفت و گفت: اى مرد این اشعار کیست که مى ‏خوانى؟ گفت: اشعار انورى. انورى گفت: انورى را مى ‏شناسى؟ گفت: انورى منم. انورى بخندید و گفت: «شعر دزد» دیده بودم، اما «شاعر دزد» ندیده بودم. حالا حکایت دوستان ایرناست. ضمن تشکر از همه دست اندرکاران پروژه خیام در دولت‌های ۱۱ و ۱۲ و ۱۳، این دستاورد ملی را به همه تبریک عرض می‌کنم.»
با این همه، گویا سخن آذری جهرمی‌هم چندان دقیق نبود و او باید بیش از دست اندرکاران پروژه خیام در دولت‌های یازدهم تا سیزدهم، از روس‌ها تشکر می‌کرد! این واقعیت وقتی مورد توجه قرار گرفت که روس‌ها اعلام کردند که این ماهواره ساخت آن کشور ولی در مالکیت ایران است. سفارت روسیه در توئیتی مدعی شد که ساخت ماهواره خیام از سوی شرکت‌های روسی و به سفارش ایران بوده است.
انتشار این خبر باعث شد که سخنگوی دولت فعلی دوباره دست به توئیت شود تا موضوع را رفع و رجوع کند. وی روز پنج شنبه در توئیت جدید خود نوشت: «پایدارسازی ماهواره خیام با موفقیت انجام شد. شرکت‌های ‎دانش‌بنیان‌ ایرانی در حوزه‌های مختلف از تصاویر و داده‌های خیام، استفاده خواهند کرد. ساخت سه نسخه دیگر از خیام هم با مشارکت دانشمندان ایرانی در دستور کار دولت قرار دارد.» در واقع او وعده داد که ماهواره‌های بعدی با مشارکت دانشمندان ایرانی انجام شود!
سخنان وزیر ارتباطات اما شفاف تر از این بود. عیسی زارع پور درباره مسائل مطرح شده پیرامون ساخت ماهواره خیام توسط روسیه گفت: طراحی کلان و مفهومی‌ماهواره خیام توسط سازمان فضایی ایران انجام شده است اما ساختش در روسیه اتفاق افتاده و این موضوعی است که ما از روز اول اعلام کردیم و موضوع پنهانی نبود.
وی ادامه داد: این پروژه محرمانه بود و فشارهای بسیار زیادی روی روسیه قرار داشت که این تکنولوژی را در اختیار ایران قرار ندهد و ما توافق کرده بودیم تا زمان پرتاب محرمانه بماند با این حال نخستین خبر توسط آژانس فضایی روسیه اعلام شد و در اولین خبری هم که منتشر شد اعلام کردند که ماهواره در روسیه ساخته شده است؛ اما نکته مهم‌تر این بود که ما قرارداد خرید ماهواره را به قراردادی برای انتقال تکنولوژی تبدیل کردیم و انشالله با توافقات صورت گرفته، ما خیام‌های ۲ و ۳ و ۴ را به صورت مشترک با روسیه خواهیم ساخت.
علی رغم اینکه این سخنان وزیر ارتباطات در روز جمعه منتشر شد اما خبرگزاری دولتی ایرنا در همان روز به نقل از امامان جمعه نوشت که «ماهواره خیام ساخت متخصصان داخلی و افتخاری برای ایران است»!
این خبرگزاری عنوان کرد که امامان جمعه اعلام کردند که این ماهواره صرفا از پایگاه روسیه پرتاب شده و تمامی‌مراحل ساخت آن در داخل ایران صورت گرفته است اما دشمنان همواره به دنبال زیر سوال بردن موفقیت‌ها و دستاوردهای علمی‌کشورمان هستند.
به نوشته این خبرگزاری آیت الله رسول فلاحتی امام جمعه رشت و نماینده ولی فقیه در استان گیلان پرتاب ماهواره خیام و سایر ماهواره‌های ایرانی به فضا مایه افتخار کشورمان دانست و اظهار داشت: جمهوری اسلامی‌ایران تاکنون هشت ماهواره به فضا پرتاب کرده که از افتخارات ما ایرانیان است.
وی یکی از ابزارهای قدرت یک جامعه و کشور را حضور آن کشور در فضا عنوان کرد و با اشاره به برخی گفته‌ها مبنی بر اینکه ماهواره خیام در مالکیت کشور روسیه است، اظهار داشت: این اظهارات کاملا اشتباه است، ماهواره خیام در مالکیت روسیه نیست بلکه از ایران رصد و پایش می‌شود و جوانان ایرانی در این ارتباط بسیار تلاش کرده اند.
همچنین آیت الله علی معلمی‌نماینده مردم مازندران در مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه قائمشهر با بیان اینکه پرتاب ماهواره ایرانی خیام یکی از نقاط برجسته حوزه صنعت ایران بوده است، گفت: این موفقیت بزرگ با استفاده از موشک روسی و ساخت ماهواره‌ای که صد در صد آن توسط متخصصان ایرانی ساخته شده، کنترل می‌شود.
آیت الله سید نصیر حسینی نماینده ولی فقیه در کهگیلویه و بویراحمد و امام جمعه یاسوج گفت: پرتاب ماهواره خیام به فضا از سوی ایران اسلامی‌موجب خشم، ترس و نگرانی دشمنان شده است. 
وی با اشاره به اینکه ایران اسلامی‌در هر عرصه ای بدرخشد و به موفقیت دست یابد دشمنان به شدت خشمگین می‌شوند، افزود: ماهواره خیام به کمک موشک روسی و با همکاری ایران و روسیه به فضا پرتاب شده و موفقیت مهمی‌برای کشور به شمار می‌رود.  
حجت الاسلام احمد حسن زاده امام جمعه کیش با بیان اینکه ماهواره خیام پای ایران در باشگاه فضایی جهان را مستحکم کرد، افزود: پرتاب ماهواره خیام به فضا و استقرار آن در جو زمین به عنوان جدیدترین دستاورد هوا و فضای دانشمندان ایرانی از مهمترین نمادهای ما می‌توانیم است.
حجت الاسلام سید علی حسینی امام جمعه بروجرد گفت: پرتاب ماهواره خیام حاصل تحقیق و پژوهش دانشمندان فضایی ایران و گامی‌بلند در پیشرفت و سرافرازی کشور است.
وی بیان کرد: دانشمندان فضایی که ماهواره خیام حاصل دانش و تلاش آنها است فرزندان این سرزمین هستند که با چنین کارهای بزرگی کشور را به جلو پیش می‌برند.
حجت الاسلام و المسلمین سید محمد نبی موسوی فرد نماینده ولی فقیه در خوزستان و امام جمعه اهواز گفت: پرتاب ماهواره به فضا یکی از مهمترین دستاورهای نظام مقدس جمهوری اسلامی‌است.
وی افزود: یکی از مهمترین پیام‌های این دستاورد بزرگ، دستیابی ایران و فرزندان و دانشمندان ایران بزرگ به فناوری راهبردی حضور در فضا است که با وجود سخت ترین شرایط و شدیدترین فشارهای تحریم بدست آمده است.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضی مطیعی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه سمنان گفت: ماهواره خیام با هدف بررسی زیست محیطی توسط دانشمندان ایرانی و در شرایط تحریم و مشکلات کشور ساخته و پرتاب شد که دستاورد بزرگی است.
نماینده ولی فقیه در استان سمنان ادامه داد: ساخت کامل این ماهواره توسط دانشمندان کشور بود و فقط از پایگاه روسیه پرتاب انجام شد و تمامی‌اطلاعات و داده و مدیریت این ماهواره از داخل ایران انجام می‌شود.