رویای جذب گردشگر از طریق جام جهانی قطر!

گروه سیاسی: از همان زمان که قطر به عنوان میزبان جام جهانی فوتبال معرفی شد، مسئولان جمهوری اسلامی در هر دو دولت روحانی و رئیسی بارها از ظرفیتهای ایران برای کمک به کشور قطر در برگزاری جام جهانی و همچنین جذب گردشگران حاضر در قطر در زمان جام جهانی سخن گفتند. اظهارنظرهایی که به نظر می رسد بیش از آنکه مبتنی بر واقعیت باشد، رویایی و بدون پشتوانه به نظر می رسد.
در تازه ترین موضع گیری، روز جمعه سخنگوی دولت در گفتگویی با خبرگزاری رسمی دولت، جزییات‌ دستور ویژه رئیس‌جمهور برای بهره‌گیری از ظرفیت گردشگری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را تشریح کرد که شامل مواردی همچون تسهیل تردد گردشگران، افزایش پروازها بین تهران به دوحه، استفاده از کشتی‌های تفریحی و مسافربری دارای امکان اقامتی و دعوت از برخی تیم‌های شرکت‌ کننده برای سفر به ایران است!
علی بهادری جهرمی گفته: برگزاری مسابقات جام جهانی قطر فرصتی ویژه برای جذب گردشگر، معرفی ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و اجتماعی ایران به گردشگران و فعال‌سازی مجموعه‌های اقتصادی بخش دولتی و خصوصی است که می‌تواند هم در جهت خنثی‌سازی تحریم‌ها و هم ارائه چهره ای واقعی از ایران و شکست پروژه ایران‌هراسی مؤثر باشد. در همین راستا وزارت میراث فرهنگی و گردشگری از حدود سه ماه پیش تاکنون با همکاری برخی دستگاه‌های دولتی همچون وزارتخانه‌های خارجه، ورزش و جوانان، راه و شهرسازی، نیرو و صمت و دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و برخی دستگاه‌های دولتی دیگر جلسات متعددی برگزار و برنامه مدونی برای فعال‌سازی و استفاده بیشتر از ظرفیت‌های گردشگری و اقتصادی‌ مسابقات جام جهانی فوتبال در قطر طراحی و آماده کرده‌اند.
به گفته سخنگوی دولت این برنامه دو هفته قبل از سفر رئیس‌جمهور به قطر به رئیسی ارائه شد و در جریان سفر با مقامات قطری نیز رایزنی‌های مربوطه صورت گرفت. بر همین اساس رئیس‌جمهور به معاون اول دستور داد کارگروه ویژه‌ای برای هم افزایی و هماهنگی بیشتر دستگاه‌های مختلف دولتی در این جهت تشکیل شود.
اما پرسش اساسی این است که آیا این برنامه قابلیت تحقق دارد؟
 
از ادعای کمک به قطر تا جذب گردشگر از قطر
نخستین بار، خرداد ماه سال گذشته بود که حسن روحانی در گفت‌وگو با تمیم بن حمد آل ثانی (امیر قطر) از کمک ایران به این کشور برای میزبانی هر چه بهتر جام جهانی سخن گفت و افزود: ایران آماده است در زیرساخت‌ها و تامین نیازمندی‌های مورد نظر حضور داشته باشد و به قطری کمک کند. بحث کمک ایران به قطر برای برگزاری جام جهانی، با این بهانه که قطر کشور کوچکی است، به جذب جمعیت حاضر در قطر در زمان برگزاری جام جهانی، چه گردشگران خارجی و چه تیمهای حاضر در جام جهانی تبدیل شد تا ایران بتواند از این طریق درآمدزایی کند. این موضوع توسط مقامات دولت روحانی بارها مطرح شد و در دولت رئیسی هم همچنان مطرح می شود.
این درحالیست که از ابتدا مشخص بود قطر نیازی به کمک ایران برای تامین زیرساختهای برگزاری جام جهانی ندارد. قطر در مدت کوتاهی مجهزترین استادیوم های فوتبال دنیا را ساخحته که حتی از تهویه مطبوع و دستگاههای خنک کننده بهره می برند اما در ایران، نه تنها استادیومی در آن حد و اندازه نداریم، بلکه ساخت استادیوم های فوتبال در ایران بیش از دو دهه طول می کشد. استادیوم هایی مثل یادگار امام تبریز و نقش جهان اصفهان، سالها پس از افتتاح هنوز نقایص فراوانی دارند و استادیوم پارس شیراز هم پس از افتتاح، تعطیل شده و قابلیت برگزاری مسابقه ندارد! با چنین پیشینه ای، کمک به تجهیز زیرساختهای قطر برای برگزاری جام جهانی، بیشتر به طنز شباهت داشت.
از سوی دیگر کمک به قطر برای اینکه برخی تیمهای فوتبال حاضر در جهانی در ایران و به طور مشخص، در جزیره کیش اسکان پیدا کنند نیز چندان عملی به نظر نمی رسد. ما هنوز هیچ کمپ پیشرفته ای برای اردوی تیمهای ملی فوتبال در ایران و جزیره کیش نداریم و کمپ تیمهای ملی در تهران نیز اگرچه مجهز است، اما با کمپهای تمرینی فوتبال در قطر بویژه کمپ اسپایر قابل قیاس نیست. در جزیره کیش حتی یک کمپ تمرینی با امکانات مناسب برای تیمهای ملی فوتبال حاضر در جام جهانی وجود ندارد.
نکته دیگر، تلاش ایران برای جذب گردشگران حاضر در جام جهانی قطر است. این درحالیست که با نگاهی به ترکیب سنی و علایق گردشگرانی که در سالهای گذشته به ایران آمده اند، خیلی راحت می توان دریافت که هدف آنها گردشگری تاریخی و بازدید از آثار باستانی و تاریخی ایران بوده است. این درحالیست که گردشگران حاضر در قطر که برای تماشای جام جهانی به آن کشور سفر می کنند، گردشگرانی با اهداف تفریحی هستند که طبیعتا توقع آنها از یک سفر تفریحی، در سواحل جزیره کیش تامین نمی شود! مسافرانی که برای تماشای جام جهانی به قطر می روند، طبیعتا ترجیح می دهند با توجه به هدفشان که تفریح است، در همان قطر بمانند یا اگر قصد سفر به خارج از قطر را دارند، امارات، انتخاب جذابتری برای آنهاست.
عجیب این که یکی از دستوران رئیسی برای بهره گیری از ظرفیتهای برگزاری جام جهانی در قطر، افزایش پروازها بین تهران به دوحه است! مشخص نیست این دستور، چه کمکی به افزایش ورود گردشگران از قطر به ایران خواهد کرد! اصولا سفر به تهران، جذابیتی برای گردشگران حاضر در قطر ندارد و بهتر است اگر قصد جذب گردشگر از قطر باشد، نه برای تهران یا مقاصد تفریحی مثل کیش، بلکه روی شهرهایی دارای آثار باستانی همچون شیراز و یزد و اصفهان تمرکز کنند؛ هرچند اصفهان هم با خشک شدن زاینده رود، جذابیتی کمتر از گذشته دارد و هرچند هدف گردشگران جام جهانی قطر، متفاوت با اهداف مدنظر مسئولان در جمهوری اسلامی است و این رویاهای جذب گردشگران جام جهانی قطر به ایران، تعبیر نخواهد شد!