با وام مسکن فقط ۸ متر آپارتمان می‌توان خرید!

میانگین قیمت هر مترمربع مسکن براساس داده‌های بانک مرکزی در دی‌ماه به ۲۷ میلیون تومان رسید و با توجه به سقف تسهیلات وام مسکن با اوراق تسه که به ۲۲۰ میلیون تومان برای زوجین می‌رسد، آنها می‌توانند نهایتا هشت متر مسکن بخرند! 
به گزارش مردم سالاری آنلاین، قیمت مسکن در ایران تابع هیچ فرمولی نیست و صرفا براساس افزایش نرخ ارز، آن هم در ماه‌های گذشته از سال ۹۹، افزایش پیدا کرد. این روند صرفا در حوزه مسکن نیست، بلکه تاثیرپذیری اقتصاد ایران از نرخ ارز باعث شده تا همه کالاها نسبت به تغییرات قیمتی ارز واکنش نشان دهند.
با این حال قیمت مسکن برخلاف همه کالاها چسبندگی قیمتی بالایی دارد و جز یکی دو درصدی که به دلیل رکود تورمی ‌و نبود مشتری و همچنین نزدیک شدن به پایان سال از قیمت مسکن کاسته شده، تغییر چندانی در قیمت‌ها بودجود نیامده است. حتی قیمت مسکن مهر هم که در سال‌های متمادی ثابت مانده بود در این جهش رشد چشمگیری یافت.
رشد قیمت مسکن، باعث شده تا بیش از ۵۰ درصد سهم هزینه‌ای سبد خانوار را به خود اختصاص دهد. به این ترتیب که با افزایش قیمت خرید، بسیاری توان خود را برای صاحب‌خانه شدن از دست دادند و به جامعه مستاجران پیوستند. از آن طرف هم با افزایش بهای مسکن نرخ اجاره‌ها نیز به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرد و مردم مجبور شدند تا هزینه بیشتری برای سرپناه خود پرداخت کنند.

تسهیلات مسکن، توان خود را از دست دادند
یکی از راه‌های خرید خانه استفاده از تسهیلات مسکن است که این تسهیلات در بهترین شرایط با استفاده از اوراق قرضه تسه، برای زوجین مبلغ ۲۲۰ میلیون تومان است. در سال گذشته همین زمان شاید می‌شد با این مبلغ یا حداقل ۳۰۰ میلیون تومان خانه‌ای ۵۰ متری در محلات پایین یا میانه شهر خرید، اما حالا چنین امکانی وجود ندارد.
براساس داده‌های بانک مرکزی میانگین قیمت مسکن در دی ماه امسال به ۲۷ میلیون تومان رسیده است، با یک حساب سرانگشتی می‌توان فهمید که امروز با ۲۲۰ میلیون تومان وام تنها می‌تواند هشت متر خانه خرید! این بدین معناست وام مسکن قدرت هزینه‌ای خود را از دست داده و دیگر نمی‌تواند به‌عنوان کمک هزینه خرید مسکن روی آن حساب کرد. یعنی اگر فردی بخواهد یک خانه ۵۰ متری با این میانگین قیمت خریداری کند باید یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان هزینه کند که ۲۲۰ میلیون وام در این رقم گم است!
براساس گزارش بانک مرکزی، در دی ماه امسال تنها ۶ منطقه تهران شامل مناطق ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ متوسط قیمت کمتر از متری ۱۵ میلیون تومان داشته‌اند که تا حدودی تسهیلات مسکن می‌تواند به افزایش قدرت خریداران مسکن در این مناطق کمک کند که البته خرید آپارتمان ۵۰ متری در این مناطق هم با احتساب متری ۱۵ میلیون تومان، به ۷۵۰ میلیون تومان پول نیاز دارد که این هم برای خانواده‌ها و بویژه زوج‌های جوان در دهک‌های متوسط و متوسط رو به پایین و ضعیف مبلغ بسیار بالایی است.
یکی از شهروندان که به دنبال خرید خانه است، گفت: «بارها و بارها برای دریافت وام به بانک مسکن مراجعه کردم. این پروسه آن قدر طولانی است که تقریبا دوماهی زمان برد و در این مدت هم هر روز بر قمیت خانه افزوده شد. در ابتدای درخواست وام قمیت مسکن در محله خودمان در منطقه ۱۶، ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان بود و الان به ۱۵ تا ۱۷ میلیون تومان رسیده و با این وام و پس‌انداز خودم حتی نمی‌توانم یک واحد ۵۰ متری بخرم.»
یک مستاجر دیگر می‌گوید: «منی که مستاجرم باید بتوانم پول جمع کنم تا خانه بگیرم، وام که هزینه مسکن را پوشش نمی‌دهد، هر چقدر هم که پول پس‌انداز کنم یا وام بگیرم سر سال باید بابت رهن و اجاره بدهم. اگر به اجاره اضافه کنم قسط وام را نمی‌توانم بدهم، اگر به رهن اضافه کنم دیگر پولی نمی‌ماند که بخواهم به وام اضافه کنم تا خانه بخرم. به همین دلیل آنهایی که در داخل شهر خانه‌ای اجاره و رهن کرده‌اند باید به حاشیه شهرها بروند تا بتوانند با کلی قرض و وام خانه بخرند و ساکن شوند که این هم مشکلات فرهنگی و رفت و آمدی ایجاد می‌کند. چون وام مسکن پوشش دهنده هزینه مسکن نیست باعث می‌شود که از یک طرف حاضر به اجاره‌نشینی در داخل شهر باشند و از طرف دیگر اگر هم به خارج از شهر بروند تمام برنامه‌های زندگی‌شان مختل می‌شود. ضمن اینکه در یکسال اخیر به قدری قیمت ‌خانه اضافه شده که وام هم جوابگو است، یعنی در حاشیه شهرها هم به راحتی نمی‌توان خانه خرید.»

آینده بازار مسکن در ابهام
ثبات قیمت موضوع مهمی ‌است که می‌تواند در آینده به خانه‌دار شدن بسیاری از مردم کمک کند، اما چیزی که باعث این ثبات و حتی کاهش قیمت می‌شود عرضه بیشتر مسکن است. عرضه بیشتر هم نیازمند تولید مسکن و فعال شدن انبوه‌سازان و آمادگی بانک‌ها برای ارائه تسهیلات است.
با وجود آنکه دولت و مجلس از طرح‌های ساخت مسکن ارزان یا زمینه‌سازی رشد صنعت ساختمان‌سازی خبر می‌دهند برخی از کارشناسان و فعالان بازار مسکن گشایش در این بازار با توجه به وضعیت موجود را غیرممکن می‌دانند. 
عباس زینعلی، کارشناس اقتصاد مسکن درباره آینده بازار مسکن معتقد است: «مسلما تا شش ماه آینده هیچ امکانی وجود ندارد که دولت و مجلس یا هر ارگانی بتواند تسهیلاتی را برای توسعه ساخت‌وسازها فراهم کند چون نیاز به منافع مالی بسیار زیاد تعریف شده و همچنین بستگی به آمادگی بانک‌ها و بانک مرکزی دارد. در حال حاضر بانک مرکزی بر روی کاهش تورم متمرکز شده و ارائه تسهیلات هم که تورم‌زاست و خیلی بعید است که از جانب دولت کار اساسی‌ای در این زمینه صورت بگیرد.»
وضعیت بازار مسکن بغرنج شده و با کاهش قدرت خرید، هر روز هم بر میزان اجاره‌بها افزوده می‌شود و این موضوع به کاهش رفاه مردم منجر شده است چراکه بخش عمده‌ای از درآمد مردم باید صرف تامین و پرداخت اجاره شود. از طرفی با ادامه بی‌ثباتی در اقتصاد هزینه‌ها هر روز افزایش می‌یابد و خانواده‌های بیشتری را به کام فقر می‌کشد و همین موضوع سبب می‌شود تا مردم به سمت حاشیه‌ شهرها رانده شوند.
گزارش: محمد سیاح