وضعیت عجیب بازار خودرو پس از افزایش قیمت بنزین

بعد از افزایش سه برابری قیمت بنزین، یک اتفاق عجیب در بازار خودرو روی داده است: قیمت انواع خودرو در بازار، حتی قیمت خودروهای بنزین‌سوزِ پرمصرف افزایش یافته است و برخلاف تصورات، افزایش قیمت بنزین، به کاهش قیمت خودرو منجر نشده است. در بازار خودرو چه می‌گذرد و چرا یک بار دیگر التهاب به این بازار بازگشته است؟ راه بازگشت آرامش به بازار خودرو چیست؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، قیمت انواع خودروی موجود در بازار افزایش یافته و البته در این میان، افزایش قیمت خودروهای دوگانه‌سوز یا وانت‌ها که سهمیه بنزین بالاتری دارند، بیشتر بوده است. بعد از افزایش قیمت بنزین، قیمت تمام خودروها در بازار وارد روند صعودی شده، در حالی که تصور می‌شد، حداقل قیمت خودروهای بنزین‌سوزی که مصرف بالایی دارند، باید کاهش یابد.
قیمت خودروهایی نظیر پراید، تیبا، پژو ۲۰۶، پژو ۴۰۵، دنا، سمند و غیره در بازار بین ۲ تا ۵ میلیون تومان در هفته‌های اخیر پس از افزایش قیمت بنزین افزایش یافته است. افزایش قیمت خودروهای دوگانه‌سوز و وانت نیز بیش از این میزان بوده است.
در کل، جهش سه برابری قیمت بنزین نه تنها باعث وارد آمدن شوک به بازار خودرو نشد، بلکه در برعکس، در جهت افزایش قیمت‌ها در این بازار عمل کرد. مهم‌ترین علت این رویدادِ خلاف قاعده در بازار خودرو، شکل‌گیری انتطارات تورمی است. افزایش قیمت بنزین، انتظارات تورمی را در جامعه بالا برده و این امر سریعاً به بازار خودرو نیز سرایت کرده است.
گذشته از این، رویدادهای یک و نیم سال اخیر نشان داده که در ایران، همبستگی بالایی بین بازار ارز و بازار خودرو وجود دارد. هرگونه افزایش غیرطبیعی در بازار ارز سریعاً به بازار خودرو منتقل می‌شود و افزایش قیمت‌ها در این بازار را درپی دارد. در تلاطمات ارزی، خودرو نقش یک کالای سرمایه‌ای را ایفا می‌کند و سفته‌بازی در این بازار، باعث جهش قیمت‌ها می‌شود.
 
تداوم التهابات ارزی و نگرانی‌ها در بازار خودرو
التهاباتی که در بازار ارز تقریباً از هفته آخر آبان ماه شروع شد، همچنان ادامه دارد. در بازار آزاد، امروز قیمت هر دلار آمریکا تا ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان بالا رفت. قیمت سکه نیز همچنان به روند صعودی خود ادامه می‌دهد و قیمت سکه امامی در روز جاری به ۴ میلیون و ۶۲۰ هزار تومان رسید.
همزمانی افزایش قیمت ارز با افزایش قیمت بنزین نمی‌تواند اتفاقی باشد و به نظر می‌رسد که یکی از دلایل اصلی ایجاد التهاب در بازار ارز، شکل‌گیری پدیده تورم انتظاری در نتیجه افزایش قیمت بنزین است.
نکته مهم‌تر این است که همزمان با افزایش قیمت ارز، قیمت محصولاتی که در بورس کالا عرضه می‌شوند، نظیر محصولات فولادی و پتروشیمی، نیز افزایش یافته که این امر می‌تواند خود به محرکی برای افزایش نرخ تورم منجر شود. افزایش قیمت این محصولات، از طریق بالا بردن هزینه تولید خودروسازان و قطعه‌سازان، می‌تواند زمینه‌ساز افزایش بیشتر قیمت خودرو نیز شود.
قیمت‌ مواد اولیه تولیدی در بورس کالا، همبستگی بسیار بالایی با نرخ ارز دارد و افزایش قیمت ارز معمولاً به سرعت افزایش قیمت‌ها در بورس کالا را به همراه دارد. افزایش قیمت‌ها در بورس کالا نیز با یک تأخیر زمانی، افزایش قیمت کالاهای مصرفی را به دنبال دارد؛ چرا که مواد اولیه بسیاری از کالاهای مصرفی، در بورس کالا داد و ستد می‌شود.
رویه موجود در بازار ارز و بورس کالا، وضعیت نگران‌کننده‌ای را در بازار خودرو ایجاد کرده است. سال گذشته نیز پس از افزایش شدید قیمت‌ها در بازار ارز و بازار خودرو، دولت در نهایت ناچار شد افزایش شدید قیمت خودرو را بپذیرد.
به نظر می‌رسد برای کنترل بازار خودرو، در نهایت هیچ راهی وجود ندارد، جز این که افسار افزایش قیمت‌ها در بازار ارز کشیده شود. بدون مهار بازار ارز، هیچ چشم‌اندازی برای مهار بازار خودرو وجود ندارد.
در کنار تلاش برای مهار بازار ارز، یکی از راه‌های کنترل بازار خودرو این است که رفتارهای سوداگرانه در این بازار کنترل شود. معاملات متعدد خودرو بین دلالان که یکی از عوامل افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو است، نه تنها در شرایط فعلی ممنوع نیست بلکه مالیاتی نیز بر این معاملات، بسته نشده است. به نظر می‌رسد دولت باید هرچه زودتر، مالیات بر سودهای اتفاقی در بازار خودرو را عملیاتی کند.
درست مثل سال گذشته، یک بار دیگر در بازار خودرو، قیمت‌های بازار در حال فاصله گرفتن از قیمت کارخانه است. دود چنین وضعیتی، هم به چشم مصرف‌کنندگان و هم تولیدکنندگان خودرو خواهد رفت و در واقع این وضعیت بهشت دلالان خودرو است. باید دید امسال با تلاش‌های صورت گرفته، التهابات در بازار خودرو در نطفه خفه خواهد شد یا این‌که با تداوم سیاست‌های قبلی، نتیجه‌ای همچون سال گذشته رقم خواهد خورد.
 
نویسنده: سعید تهرانی