تحلیل ارزی بانک مرکزی اشتباه بود!

بازار ارز ملتهب‌ترین روزهای خود را در 4 سال گذشته سپری می‌کند. قیمت دلار آمریکا که دیروز در صرافی‌ها تا 4800 تومان هم بالا رفت، امروز عقب نشسته اما ولی هنوز در کانال بسیار بالای 4750 تومانی مبادله می‌شود. قیمت یورو نیز به شدت بالا رفته و هم‌اکنون (دوشنبه 16 بهمن) ارزش هر یورو به 6180 تومان رسیده است! ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی، در هفته‌های گذشته مکرراً می‌گفت که قیمت ارز کاهش می‌یابد و کسانی که اقدام به خریداری ارز می‌کنند، ضرر خواهند کرد. اما در همین مدت کوتاهی که از اظهارات سیف گذشته، قیمت دلار حدود 300 تومان رشد داشته است!
به گزارش مردم‌سالاری آنلاین، التهاب در بازار ارز باعث شده در مقابل آن دسته از صرافی‌های خیابان فردوسی تهران که اقدام به فروش ارز می‌کنند، صف‌های طویلی برای خرید دلار شکل بگیرد. در این صف‌ها، پیر، جوان و زن و مرد دیده می‌شود. حتی برخی می‌گویند که خانه خود را فروخته‌اند تا دلار بخرند و با سود آن در آینده خانه بهتری بخرند.
این صف‌های طویل به خودی خود نشان می‌دهد که سوداگری به بازار ارز بازگشته است. به جز افراد عادی که فرصت را برای کسب سود از طریق خرید ارز مساعد دیده‌اند، افرادی در صفوف دیده می‌شوند که مشخص است به صورت حرفه‌ای دلال ارز هستند.
از هفته‌های گذشته مشخص بود که در صورتی که بانک مرکزی با مداخله گسترده در بازار، اقدام عاجلی برای آرام کردن بازار ارز انجام ندهد، با افزایش تدریجی قیمت‌ها و بالا ماندن ارز در کانال‌های 4400 یا 4500 تومانی، ممکن است جمعیت بیشتری به حضور در بازار ارز ترغیب شوند. در واقع هرچه ارز بیشتر در این کانال‌ها می‌ماند، تب خرید دلار بالا می‌گرفت و بالا گرفتن این تب باعث می‌شد تا تقاضای هرچه بیشتری برای ارز صورت گیرد. اکنون همه این‌ها به واقعیت تبدیل شده و بازار ارز با حجم قابل توجهی از رشدِ تقاضا روبرو است. حال نه صرفاً دلالان و سوداگران، بلکه افراد معمولی که نیاز به ارز ندارند نیز برای خرید دلار هجوم آورده‌اند.
این امر کار کنترل بازار ارز را دشوار کرده و اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، بانک مرکزی کار دشوارتری برای آرام کردن بازارها خواهد داشت. استراتژی بانک مرکزی در ماه‌های اخیر این بود که با عرضه قطره‌چکانی و محدود ارز و در عین حال بالا کشیدن تدریجی قیمت ارز مبادله‌ای، بازار را آرام کند. اما این استراتژی جواب نداد و هرچه قیمت ارز مدت زمان بیشتری بالا می‌ماند، تقاضاهای جدیدی برای خرید ارز وارد بازار می‌شد.
سال گذشته قیمت ارز در اوایل دی ماه بالاترین قیمت خود را (که 4140 تومان بود) تجربه کرد و بعد از آن کاهش قیمت ارز آغاز شد. سال گذشته در بهمن ماه قیمت دلار وارد کانال 3 هزار و 800 تومانی شد. اما امسال وضعیت به هیچ وجه مثل سال 95 نیست. در حال حاضر در حالی که مدت‌ها از تعطیلات سال نوی میلادی می‌گذرد و 5 روز نیز از ماه فوریه (دومین ماه سال 2018) گذشته است، قیمت ارز نه تنها پایین نیامده بلکه افزایش نیز یافته است.
تحلیل بانک مرکزی این بود که هر سال پیش از فرا رسیدن ژانویه و آغاز سال نوی میلادی قیمت ارز افزایش می‌یابد و بعد در ماه‌های بهمن و اسفند فروکش می‌کند. اما امسال برخلاف سالیان گذشته شاهد این روند نبوده‌ایم و اسب سرکش بازار ارز، سر رام شدن ندارد. بر اساس همین تحلیل بود که بانک مرکزی مداخله گسترده‌ای در بازار نکرد، چرا که معتقد بود مشکل بازار ارز با یک مداخله حداقلی حل می‌شود.
از دست دادن زمان توسط بانک مرکزی باعث شد تا سرکشی اسب ناآرام بازار ارز، روز به روز بیشتر شود. مداخله حداقلی بانک مرکزی باعث شد تا بازار ارز روز به روز شاهد هجوم بیشتری برای خرید دلار باشد و این روزها کار به تشکیل صف‌های طویل در مقابل صرافی‌ها نیز رسید.
بانک مرکزی باید زودتر شروع به مداخله گسترده در بازار کند، چرا که تداوم این روند خود بر شدت بحران بازار ارز خواهد افزود. در صورتی که این روند در بازار ارز ادامه یابد، دولت ترامپ ممکن است دوباره طمع کرده و اقدامات ضدایرانی خود را تشدید نماید. اگر چنین کاری از طرف دولت آمریکا صورت گیرد و دولت آمریکا بار دیگر شعارهای ضدایرانی خود را با لحن شدیدتری تکرار کند، این امر ممکن است باعث شود تا ریسک‌های سیاسی، التهابات بازار ارز را بیشتر کنند. در چنین شرایطی بانک مرکزی نمی‌تواند و نباید منفعل عمل کند!