رفتار چین در مقابل تحریم‌های ضدایرانی دولت ترامپ

در مورد رفتار اروپا در قبال تحریم‌هایی که دولت ترامپ، علیه ایران وضع کرده است، بحث‌های زیادی در رسانه‌ها مطرح شده است. چیزی که کمتر مورد بحث قرار گرفته این است که رفتار چین در مقابل این تحریم‌ها چگونه بوده است. آیا چین تحریم‌های اعمال‌شده توسط آمریکا را رعایت می‌کند؟ چین چقدر نفت از ایران وارد می‌کند؟ آمریکا صنعت نفت ونزوئلا را نیز تحریم کرده است و چینی‌ها پیش از این همکاری‌های نفتی گسترده‌ای با ونزوئلا داشته‌اند. رفتار چینی‌ها در قبال تحریم‌های اعمال‌شده علیه ونزوئلا چگونه بوده است؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، دولت چین هیچ‌گاه تحریم‌های اعمال‌شده توسط دولت ترامپ علیه ایران را به رسمیت نشناخته و همواره اعلام کرده است که به تجارت با ایران ادامه می‌دهد. ایران نیز برای کاهش اثرات تحریم‌های غیرانسانی و غیرقانونی آمریکا، حساب ویژه‌ای روی روابط اقتصادی خود با چین باز کرده است. با این حال، در عمل رفتار چینی‌ها با گفته‌های آنان، فاصله داشته است.
پیش از تحریم‌ها، چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران بوده است و در سالیان گذشته، نفت خام بیشترین سهم را در صادرات ایران به چین داشته است. در واقع، میزان واردات نفت ایران توسط چین، سنگِ محکِ رفتار این کشور در قبال تحریم‌های اعمال‌شده توسط دولت ترامپ است.
هیچ آمار رسمی در مورد میزان صادرات نفت ایران به چین اعلام نمی‌شود؛ با این حال، برخی منابع رسانه‌ای نظیر رویترز، روند صادرات نفت ایران به چین را رصد می‌کنند و بعید است آمارهای آنان فاصله زیادی با واقعیت داشته باشد. بررسی این آمارها، نشان می‌دهد که چین واردات نفت خود از ایران را پس از عدم صدور معافیت‌های تحریمی توسط دولت ترامپ به شدت کاهش داده است.
از آغاز سال ۲۰۱۷ تا ماه سپتامبر سال ۲۰۱۸، واردات نفت چین از ایران به‌طور متوسط ۶۳۳ هزار بشکه در روز بود. در ماه اکتبر سال ۲۰۱۸، یعنی یک ماه پیش از آن‌که دولت ترامپ، تحریم‌های نفتی را مجدداً علیه ایران اعمال کند، چین واردات نفت خود از ایران را دو سوم کاهش داد و پیش از اعمال تحریم‌های نفتی آمریکا، واردات نفت چین از ایران به کمترین میزان از ماه می سال ۲۰۱۰ رسید!
با آغاز تحریم‌های نفتی اعمال شده توسط دولت ترامپ، چین یکی از ۸ کشوری بود که معافیت‌های تحریمی را دریافت کرد و بدین ترتیب چینی‌ها تا ماه آوریل سال ۲۰۱۹، واردات نفت خود از ایران را افزایش دادند. چین حتی در ماه آوریل سال ۲۰۱۹، درست یک ماه پیش از این‌که دولت ترامپ اعلام کرد که دیگر معافیت‌های تحریمی ایران را تمدید نمی‌کند، ۸۰۰ هزار بشکه در روز نفت از ایران وارد کرد که رقم قابل توجهی محسوب می‌شود.
بعد از این‌که دولت ترامپ دیگر معافیت‌های تحریمی ایران را تمدید نکرد، رفتار چین نیز تغییر کرد و این کشور واردات نفت خود از ایران را به شدت کاهش داد. بنا به برخی گزارش‌ها، چین در ماه می سال ۲۰۱۹، عملاً واردات نفت خود از ایران را متوقف کرد؛ اما مجدداً در ماه ژوئن آن را از سرگرفت. با این حال، در این دوره چین، میزان واردات نفت خود از ایران را به شدت کاهش داد.
برآوردهای متفاوتِ برخی رسانه‌های و موسسه‌های غربی، نظیر رویترز، حاکی از این است که چین در ماه ژوئن بین ۱۶۳ هزار تا ۱۸۶ هزار بشکه در روز، در ماه ژوئیه بین ۱۰۱ هزار تا ۲۲۶ هزار بشکه در روز، و در ماه اوت، بین ۱۰۵ هزار تا ۱۸۶ هزار بشکه در روز نفت از ایران وارد کرده است.
این اعداد نشان می‌دهند که واردات نفت چین از ایران، فاصله بسیاری از دوران پیش از اعمال تحریم‌ها دارد. در واقع، شرکت‌های نفتی بزرگ چین نظیر سینوپک و سی‌ان‌پی‌سی که خود را در معرض تحریم‌های آمریکا می‌دیده‌اند، واردات نفت خود از ایران را شدیداً کاهش داده‌اند.

احتیاط مفرط چین در مقابل قوانین تحریمی آمریکا
دولت آمریکا فعالیت‌های شرکت‌های چینی را به شدت تحت نظر گرفته و اخیراً شرکت کشتیرانی کاسکو را که تعداد زیادی نفتکش تحت تملک خود دارد، تحریم کرد.
آن‌گونه که رویترز گزارش داده شرکت سی‌ان‌پی‌سی چین به دلیل ترس از جریمه شدن توسط آمریکا، واردات نفت خود از ونزوئلا را نیز از ماه اوت متوقف کرده است؛ این در حالی است که این شرکت پیش از این همکاری‌های نفتی گسترده‌ای با شرکت نفت دولتی ونزوئلا داشت.
چین گرچه مو به مو تحریم‌های آمریکا را رعایت نمی‌کند و سطحی از روابط خود با ایران و ونزوئلا را حفظ کرده است، اما این سطح، نسبت به دوران پیش از اعمال تحریم‌های آمریکا به شدت کاهش یافته است. در واقع، چین سیاست بسیار محتاطانه‌ای را در مقابل دولت ترامپ در پیش گرفته و رفتار این کشور با چیزی که موضع رسمی آن در مقابل تحریم‌های غیرقانونی آمریکا است، فاصله بسیاری دارد. شواهد حاکی از این است که در موضوع تحریم‌ها، بین عمل و زبانِ چین، شکافِ بزرگی وجود دارد.