با آغاز کارزار انتخاباتی ترامپ، استراتژی‌اش در قبال ایران چه تغییری می‌کند؟

دونالد ترامپ با سخنرانی در یکی از ایالت‌هایی که در سال ۲۰۱۶ در راه‌یابی وی به کاخ سفید نقش کلیدی داشت، رسماً کارزار انتخاباتی سال ۲۰۲۰ خود را آغاز کرد. از امروز به بعد پایگاه رأیِ ترامپ و همچنین رقبای دموکرات وی، نقش مهم‌تری در تعیین سیاست‌های او ایفاء می‌کنند. استراتژی دونالد ترامپ در قبال ایران، بعد از آغاز کارزار انتخاباتی‌اش چگونه خواهد بود؟ او تهاجمی‌تر ظاهر خواهد شد یا سیاست تدافعی‌تری در قبال ایران اتخاذ خواهد کرد و حاضر به واگذاری امتیازهایی نیز خواهد شد؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، ترامپ با سخنرانی در شهر اورلاندو در ایالت فلوریدا، در حالی کارزار خود برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا را آغاز کرد که در تعدادی از نظرسنجی‌ها، او از رقبای دموکرات خود عقب است. حتی در نظرسنجی شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز، که رسانه محبوب ترامپ محسوب می‌شود، جو بایدن با اختلاف ۱۰ درصدی، از ترامپ پیش است.
بی‌شک در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا، موضوع ایران جایگاه مهمی در رقابت‌های انتخاباتی خواهد داشت. خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای، که یکی از وعده‌های انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۱۶ بود، اگرچه فشار زیادی به اقتصاد ایران وارد کرده، اما نتیجه‌ای برای دولت ترامپ دربر نداشته است. ایران تسلیم خواسته‌های ترامپ نشده است و در عین حال، کاهش تعهدات خود ذیلِ برجام را نیز آغاز کرده است. این بی‌نتیجه بودن «کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ» انتقادهای دموکرات‌ها بر دولت وی را روز به روز بیشتر خواهد کرد.
در هفته‌های گذشته، گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد احتمال تقابل نظامی آمریکا و ایران در رسانه‌های مختلف غربی صورت گرفته است. آیا ترامپ، استراتژی خود در قبال ایران را طوری تغییر خواهد داد که چنین تقابل نظامی‌ای روی دهد؟ بعید به‌نظر می‌رسد. در شرایط فعلی، حمله به ایران، هیچ دستاوردی برای دولت ترامپ نخواهد داشت؛ دولت او و سرنوشت وی در انتخابات سال ۲۰۲۰ را واردِ یک وادیِ پیش‌بینی‌ناپذیر خواهد کرد و علاوه بر این، حملات دموکرات‌ها علیه ترامپ را تا حد احتمالاً غیرقابل تحملی افزایش خواهد داد. از این گذشته، درگیر نشدن در جنگی جدید در خاورمیانه، یکی از وعده‌های انتخاباتی ترامپ بوده است. او در آستانه انتخابات ۲۰۲۰، گزینه تقابل نظامی با ایران را انتخاب نخواهد کرد، چرا که انتخاب این گزینه به‌معنای از دست رفتنِ بخشی از پایگاه رأی‌اش و واگذاری آن به دموکرات‌ها خواهد بود.
ترامپ در هفته جاری در مصاحبه با هفته‌نامه آمریکایی تایم، حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان را «مسأله‌ای جزئی» توصیف کرده و گفته است که به دلیل افزایش تولید نفت آمریکا، اهمیت استراتژیک دریای عمان برای آمریکا، «کمتر از گذشته» است. در واقع، تقابل نظامی جزئی از «کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ به ایران» نیست و هرچه به انتخابات سال ۲۰۲۰ آمریکا، نزدیک‌تر شویم، ترامپ رغبت و قدرتِ کمتری برای رفتن به سراغ گزینه نظامی خواهد داشت.
 
ترامپ به سراغ گزینه مذاکره با ایران خواهد رفت؟
گرچه فشار اقتصادی و تبلیغاتی دولت ترامپ علیه ایران بی‌نتیجه بوده، اما بعید است که دولت ترامپ در اثر مواجهه با این شرایط به سراغ گزینه مذاکره واقعی با ایران برود. ایران این سیگنال را به دولت آمریکا فرستاده که تنها زمانی با آمریکا مذاکره می‌کند که دولت این کشور مجدداً به برجام بازگشته و تعهدات خود در قبال توافق هسته‌ای را انجام دهد. دولت ترامپ به برجام بازنخواهد گشت و از آن سو، ایران نیز تسلیم زیاده‌خواهی‌های دولت ترامپ نخواهد شد؛ به این دلیل، امکان مذاکره واقعی بین ایران و آمریکا وجود ندارد.
در صورتی که دولت ترامپ، به قصد مذاکره واقعی با ایران، به برجام بازگردد، دموکرات‌ها از این تغییر رویکرد دولت ترامپ، بهره‌برداری خواهند کرد و عنوان خواهند کرد که دولت او، پس از مدت‌ها جنگیدن با توافق هسته‌ای، در نهایت به توافقی بازگشته که در دوره اوباما به نتیجه رسیده و ترامپ آن را «بدترین معامله در تاریخ» می‌خوانده است. به این دلیل، ترامپ در ماه‌هایی که کارزارِ انتخاباتی وی در جریان است، باب مذاکره واقعی با ایران را بازنخواهد کرد.
ایران که تحت فشارهای دولت ترامپ، قرار دارد، راه فشار متقابل به کشورهای غربی را آغاز کرده و به زودی سطح اورانیوم ذخیره‌شده در ایران، از سقف مجاز در برجام گذر خواهد کرد. در مواجهه با این شرایط، دولت ترامپ که نه برای مذاکره واقعی با ایران آماده است، و نه رغبت و آمادگی یک تقابل نظامی جدید در خاورمیانه را دارد، به سمت چه گزینه‌ای خواهد رفت؟
گزینه انتخابی احتمالاً این خواهد بود که با انتخاباتی شدن فضا در آمریکا، دولت ترامپ در اعمال برخی تحریم‌هایی که علیه ایران وضع کرده، سخت‌گیری کمتری به خرج خواهد داد؛ به‌عنوان مثال، بدون برداشتن تحریم‌ها، سخت‌گیری کمتری در قبال فروش نفت یا محصولات پتروشیمی ایران به خرج خواهد داد. دولت ترامپ رسماً تحریم‌ها را کنار نخواهد گذاشت؛ اما احتمالاً با بالا گرفتن تب و تاب رقابت‌های انتخاباتی، همچون ماه‌های اخیر نیز در مورد اجرایی شدن این تحریم‌ها، سخت‌گیری نخواهد کرد. دلیل این‌که به احتمال قوی، دولت ترامپ به سمت اتخاذ این گزینه خواهد رفت این است که این انگیزه و منفعت را برای ایران ایجاد کند تا از سطح فشارهای خود بکاهد. در صورتی که تحریم‌ها با این شدت اعمال شوند، ایران به سراغ تاکتیک‌هایی نظیر بازگشت به غنی‌سازی ۲۰ درصدی خواهد رفت و این تاکتیک‌ها، فشار بر ترامپ را که حالا در یک کارزار انتخاباتی دشوار قرار دارد، بیشتر خواهد کرد. بنابراین، شاید گزینه انتخابی ترامپ در قبال ایران این باشد که بدون لغو تحریم‌ها، در رعایت آن‌ها سخت‌گیری کمتری به خرج دهد تا ایران، بخشی از منافعی را که به دلیل تحریم‌های خصمانه آمریکا از دست داه است، بازیابد.