تمدید مذاکرات می تواند مانع توافق شود

با نزدیک شدن به پایان ضرب‌الاجل دستیابی به توافق جامع و نهایی و باقی ماندن اختلافات اساسی میان ایران و گروه ۱+۵ گمانی زنی ها درباره احتمال تمدید مذاکرات پس از سوم آذر (۲۴ نوامبر) افزایش یافته است.

روزنامه لس‌آنجلس تایمز امروز مدعی شد که رایزنی برای تمدید دوباره مذاکرات هسته‌ای آغاز شده است.

لس آنجلس تایمز در گزارش خود نوشت: مقامات طر‌ف‌های مذاکره کننده می‌گویند که هنوز نسبت به حصول توافق نهایی تا ضرب‌الاجل تعیین شده ۲۴ نوامبر امیدوارند اما اختلافات هنوز باقی است و دو طرف خواهان پیروزی این مذاکرات هستند تا مانع از تشدید تنش‌ها شوند.

یک دیپلمات غربی که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود گفت: اولویت ما این است که به تلاش‌های خود برای دستیابی به توافق ادامه دهیم، اما واضح است که این کار بسیار، بسیار چالش برانگیز است.

پس از گذشت بیش از ده سال مذاکره حول محور برنامه هسته ای ایران، برای دو طرف فرصتی فراهم شده است که یک بار برای همیشه پرونده اختلافی در این زمینه را مختومه کنند. بر این اساس ایران و گروه ۱+۵ در تلاشند تا فرصت به وجود آمده پس از این همه سال به سادگی از دست نرود.

از این رو دو طرف ادامه مذاکرات را بر عدم توافق در موعد مقرر تعیین شده ترجیح می دهند.

این در حالی است که به گفته علی بیگدلی، استاد دانشگاه در صورت تمدید مذاکرات فرصت و امکان رسیدن به توافق نه تنها فراهم نمی شود بلکه ممکن است این فرصت هم برای همیشه از دست برود.

علی بیگدلی با بیان این مطلب در گفتگو با فرارو درباره احتمال تمدید مذاکرات گفت: مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ به مرحله حساس و ویژه ای و البته داغی رسیده است که در این مرحله دو طرف توانسته اند با کنار زدن اختلافات گسترده روی چند موضوع تمرکز کنند.

وی افزود: از این چند موضوع هم دو موضوع به نظر می رسد که بیش از سایرین حیاتی است و به نوعی شاه بیت دستیابی به توافق ایران و گروه ۱+۵ محسوب می شود. یعنی اگر دو طرف بتوانند این دو موضوع یعنی ظرفیت غنی سازی ایران و دیگری تحریم ها به توافق برسند مسیر دستیابی به توافق تا حدود زیادی هموار خواهد شد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در این رابطه هم تقریبا تا حدود زیادی اختلافات کاهش پیدا کرده است به طوری که در باب ظرفیت غنی سازی ایران، آمریکایی ها پیش از این قائل به فعال بودن کمتر از ۲ هزار دستگاه سانتریفیوژ بودند این در حالی است که چند روز پیش یک مقام آمریکایی بدون ذکر نام اعلام کرده بود که واشنگتن بسته به شرایطی حاضر به فعال بودن ۱۰ هزار دستگاه سانتریفیوژ ایران است.

وی تصریح کرد: البته در مورد تحریم ها هنوز دو طرف اختلافاتی دارند از جمله اینکه اگر چه مذاکره کنندگان هسته ای ایران تاکید دارند که پس از توافق جامع باید تمام تحریم های لغو شود اما آمریکایی ها معتقدند که تحریم ها باید بر اساس یک جدول زمانی و به تناوب لغو شود.

این کارشناس مسائل بین الملل بین الملل تاکید کرد: هر چند معتقدم که رسیدن به توافق جامع و نهایی ارزشمند تر از لغو تمام تحریم ها پس از سوم آذر ماه است و پیشنهاد می کنم که مذاکره کنندگان ایران زیاد روی این موضوع تاکید نکنند چرا که تعلیق تحریم ها هم همان نتیجه ای را به دنبال خواهد داشت که لغو آن دارد.

بیگدلی در ادامه گفت: بر خلاف آنچه که مقامات آمریکایی ادعا می کنند تعلیق تحریم ها هم می توان ساختار و سازماندهی تحریم ها علیه ایران را بر هم بزند و بازسازی این ساختار هم دیگر به آسانی امکان پذیر نیست. از این رو پس از آنکه ایران و گروه ۱+۵ توافق جامع را به امضا رساندند و تحریم ها به حالت تعلیق در آمد، ایران و آمریکا می توانند به مذاکرات خود برای لغو کامل تحریم ها بر اساس یک جدول زمانی مشخص به مذاکره بپردازند.

وی در پاسخ به این سوال که وقتی آمریکایی نمی توانند به تعهد خود بر اساس توافق مقدماتی موسوم به برنامه اقدام مشترک عمل کند توافق که تاکید داشت پس از رسیدن به توافق جامع تمام تحریم های ایران لغو می شود چطور می توان به تعهد این کشور پس از توافق جامع برای لغو تحریم ها در چارچوب یک جدول زمانی اعتماد کرد گفت: نسخه ای از توافق جامع ایران و گروه ۱+۵ در دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان یک سند الزام آور ثبت خواهد شد و پس از آن هیچ یک از طرفین نمی توانند زیر تعهد خود بزنند. چرا که با ثبت آن در شورای امنیت این توافق به یک توافق بین المللی تبدیل خواهد شد.

این استاد دانشگاه در خاتمه گفت: بر این اساس معقتدم که بهترین زمان رسیدن به توافق همین زمان است و برای دو طرف در این مرحله رسیدن به توافق بسیار آسان تر است تا اینکه بخواهند وقفه ای ایجاد کنند و با تمدید مذاکرات مثلا رسیدن به توافق را به یکسال دیگر موکول کنند چرا که گذشت زمان می تواند منجر به از بین رفتن تمرکز دو طرف از دو موضوع اختلافی و اضافه شدن اختلافات تازه شود که همین امر عملا تمام دستاوردهای یک سال گذشته را نیز از بین می برد.

منبع:فرارو