لشگرکشی ملخ‌ها به جنوب ایران

در حالی استان‌های غرب و جنوب غرب همچنان با بحران سیل دست به گریبان هستند، خبر می‌رسد جنوبی‌ها برای هجوم ملخ‌های (دریایی) صحرایی آماده باشند. موج اول لشگرکشی ملخ‌های صحرایی از جنوب آفریقا و شبه جزیره عربستان به جنوب ایران از بهمن ماه 97 شروع شده است.  حالا گفته می‌شود که ملخ‌ها به نزدیکی مزارع رسیده‌اند و هرمزگان، بوشهر، خوزستان، سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان، فارس و جزیره قشم، کانون هجوم ملخ‌ها هستند.
به گزارش مردم «سالاری‌آنلاین»، هر سال این ملخ‌ها به مزارع، باغات و منابع طبیعی کشور حمله ور می‌شوند و به همین دلیل در فواصل پاییز و زمستان تمام تمهیدات لازم برای مبارزه با این آفات اندیشیده می‌شود. سال گذشته نیز به‌رغم تمام تلاش‌هایی که طی موج اول انجام شده بود، طبق گزارش سازمان جهانی فائو پیش‌بینی می‌شود که امسال متفاوت از هرسال موج دوم در اردیبهشت ماه آغاز شود، گفته می‌شود که این‌بار حمله ملخ‌ها ۵ تا ۱۰ برابر شدیدتر از بهمن ماه سال گذشته باشد. آنچه ماجرا را ترسناک‌تر می‌کند این است که تخم‌ریزی ملخ‌ها در اردیبهشت حالت طغیانی پیدا می‌کند.
 
هشدار فائو
سازمان خوار و بار جهانی فائو در جدیدترین گزارش خود از این ملخ‌های صحرایی گزارش داده است: براساس کنترل‌های شدیدی که در سطح بیش از ۸۰ هزار هکتار انجام شده ملخ‌های صحرایی در دو طرف دریای سرخ در حال ازدیاد هستند.  فائو سوم آوریل یعنی ۱۳ روز پیش درباره ملخ‌های صحرائی آخرین هشدار‌ها را داده است.
فائو هشدار داده است که علاوه بر این دومین نسل در برخی سواحل سودان و عربستان در حال زیاد شدن هستند و به تدریج گروه‌ها و گله‌های بزرگتری را شکل می‌دهند. براساس تعریف فائو، ملخ‌ها در یک گروه ممکن است از هزار تا چند ده هزار فراوانی داشته باشند و دسته شامل گروه‌های بسیاری از ملخ است که ممکن است تا ۵۰ میلیون هم برسد، اما براساس پیش‌بینی فائو و گزارش‌های رسیده گرچه ممکن است تعداد ملخ‌هایی که از آفریقا به شبه جزیره عربستان سعودی آمده‌اند حتی بیش از ۵۰ میلیون ملخ باشند، اما همه این ملخ‌ها به صورت میلیونی و دسته‌ای به ایران نمی‌آیند بلکه گروه گروه حرکت خود را آغاز کرده‌اند.
مدیرکل مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات جهاد کشاورزی معتقد است که «طی سال‌های گذشته هیچ اقدام بازدارنده‌ای از سوی عربستانی‌ها برای مبارزه با این آفات انجام نشده است و از این پس هم نمی‌توان امیدی به آنها داشت.»  از همین رو به نظر می‌رسد در عربستان مبارزه اصولی با این آفت انجام نشده و حجم بالای تراکم دستجات ملخ برای تغذیه به ایران کوچ کرده‌اند. در این میان نگرانی دیگری نیز در این خصوص وجود دارد که با وجود مبارزه با ملخ‌ها هر کدام از آنها می‌تواند تا ۳۰۰ ملخ در زمین تخم‌ریزی کنند که پس از مدتی سر از خاک برآورده و خود به گروه‌های ملخ تبدیل می‌شوند به همین دلیل از یک سو ملخ‌ها نباید به مناطق سرسبز ایران برسند و باید در همان نقاط مرزی و بیابانی با آنها مقابله شود و از سوی دیگر مبارزه با این آفت خطرناک باید تا خردادماه ادامه یابد.
 
تکذیب شایعات درباره ملخ‌های صحرایی
در روز‌های اخیر شایعاتی مبنی بر ارتباط ورود ملخ‌های صحرایی به کشور پس از بارش‌های اخیر وجود دارد، اما معاون دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری اعلام کرده است که ملخ‌های صحرایی هر ساله در بازه زمانی مشخصی به برخی نقاط کشور حمله می‌کنند و هیچ ارتباطی به سیل ندارند. ممکن است که رطوبت خاک شرایط را برای تکثیر این ملخ‌ها فراهم کند، اما ورود آن‌ها به کشور هیچ ارتباطی با بارندگی و سیل‌های اخیر ندارد.
 
تهدیدات ملخ صحرایی
ملخ صحرایی در همه مراحل رشد یک گیاه تاثیرگذار است، سالانه چهار تا پنج نسل از آن می‌تواند تولید شود که این روند رشد، در کنار همه چیزخوار بودن این آفت، می‌تواند موجودیت کشاورزی یک کشور را به خطر اندازد. این ملخ توان زندگی در مناطق صحرایی را دارد و از عرض دریاها هم عبور می‌کند. به همین دلیل به دو نام ملخ صحرایی و ملخ دریایی نامیده می‌شود.
این آفت یکی مخرب‌ترین آفت‌های محصول کشاورزی و باغی است که هجوم آن‌ می‌تواند خسارت شدیدی به محصولات کشاورزی وارد کند. ملخ دریایی علاوه بر نابود کردن مزارع و باغ‌ها و درختان، مراتع را نیز تار و مار می‌کند. به همین دلیل اقتصاد دامداری مناطقی که مورد تهاجم آنها قرار می‌گیرند، خسارات شدیدی می‌بیند.  به طوری که در برخی کشورها موجب بروز قحطی شده است.
این نوع ملخ از محصولات زراعی، باغی، نیشکر، گیاهان و تنه درختان تغذیه می‌کند، گستره و محدوده برخی دسته‌های این ملخ‌ها به یک هزار و 200 کیلومتر می‌رسد و در هر دسته میلیاردها ملخ وجود دارد.
یک ملخ صحرایی می‌تواند روزی 2 برابر وزن خود غذا بخورد که همین موضوع عمق فاجعه را نشان می‌دهد، لذا یک دسته یک هزار و 200کیلومتری می‌تواند روزانه میانگین 150 هزار تن محصول کشاورزی را نابود کند.
خاستگاه این آفت بیشتر عربستان و همچنین مراکش و کشورهای آفریقایی است، با توجه به مرز مشترک کشور ما با کشورهای حاشیه خلیج فارس، استان‌های جنوبی ما نیز می‌تواند در معرض خطر هجوم ملخ صحرایی قرار گیرد. در عربستان این نوع ملخ به فروش می‌رسد.
این نوع ملخ یک بار در دهه چهل و یک بار نیز در دهه 70 خورشیدی وارد ایران شده است که در دهه 40 خسارات بسیاری بر جای گذاشت. ملخ صحرایی بیشتر در مناطق مرطوب و ساحلی ظاهر می‌شود و در کنار ساحل نیز تخم ریزی می‌کند.
این ملخ قدرت پرواز بسیار زیادی دارد و خسارت آن در حالت تهاجمی بسیار زیاد است، دسته‌های پیاده ملخ‌ها و ملخ‌های بالدار هرگونه سبزی را که در سر راه خود ببینند از علوفه، غلات، صیفی، درختان و حتی علف‌های هرز از بین می‌برند. گفته می‌شود مقابله با ملخ‌های دریایی به هواپیماها، باند مخصوص و دستگاه‌های سم‌پاشی پیشرفته نیاز دارد.
گزارش: مانیا شوبیری