عدالت، برابری، یکسان نگری، هم ترازی، مساوات و کلمات دیگری از این قبیل، واژههایی هستند که همزمان با ظهور و بیان شدن زمینههای توسعه پایدار و بهرهگیری از ظرفیت نیروی انسانی شایسته ، بیشتر از پیش در محافل سیاستگذاری و تصمیمگیری دولتها مطرح شد و در این میان در اکثر جوامع توسعهیافته در کنار همهی آن برنامههایی که باید برای عملیاتی شدن اهداف توسعه و پیشرفت ماندگار در نظر گرفته میشد، به حضور زنان در عرصههای اجتماعی و اقتصادی و سیاسی نگاه ویژهای شد چراکه یافتهها و شواهد نشان میداد زنان توانسته بودند با نقشآفرینیهای مدیریتی و کارشناسی ، ثبوت مهارتی و عملکردی مطلوبی را از خود نشان دهند.
بدون شک یکی از محیطهایی که میتواند زمینهساز این برابری و عدالت جنسیتی و باورمندی آن باشد، مدارس و فعالیتهای مهارتی و تربیتی است که در آن شکل میگیرد. چندی پیش مجلس دانشآموزی مدارس کشور در تهران برای تعیین هیئترئیسه دورهی جدید خود و بررسی طرحها و اقدامات آینده تشکیل جلسه داد و نمایندگان منتخب دانش آموزان دختر و پسر استانهای کشور در کنار هم بر روی صندلیهای قرمزرنگ مجلس نشستند و با کسب مهارت سخنوری و آزاداندیشی ، مدنیت در فعالیتهای صنفی را تجربه کردند.
مجلس دانشآموزی یکی از معدودترین فعالیتهای اجتماعی است که در آن دختران و پسران به یک نسبت مساوی عضو هستند؛ نیمی دانشآموز دختر و نیمی دانشآموز پسر و البته بیان مطالبات دانشآموزی از زبان دانش آموزان دختر و پسر به یک تکرار و نوبت، ازجمله مواردی است که در این مجلس بهوضوح به چشم میخورد و قابلتحسین و سفارش به دیگر امور اجتماعی و فرهنگی ماست . صمیمیت بهجا ، تعامل عاقلانه، شور و هیجان متعادل ، احساسات منطقی، بررسیهای عقلانی ، گفتگوی آزاد و مطالبه گر و نبود تبعیض قومیتی و اقلیتی از بارزترین معیارهای رفتاری دانش آموزان نماینده در این مجلس است . در مجلس دانشآموزی اجماع برای رأیگیریها بسیار جالب و در نوع خودش منحصر بود، اعتراضات برنامهای و تذکرات آییننامهای با پوششی از احترام و دانش و تحمل عقیده مخالف مطرح میشد و از همه مهمتر آن بود که دانش آموزانِ نماینده ، بهخوبی از مطالبات هم استانیهای خودآگاه بودند و در نطقهایی که میکردند و تصمیماتی که رأی میدادند شرایط بومی و خواستهای شهری و استانی خود را به شکلی مطلوب در نظر میگرفتند.بیگمان از ظرفیت مهارتی و تربیتی مجلس دانشآموزی بهخوبی میتوان برای ترسیم مسیر روشن و امیدوار آینده استفاده کرد چراکه نسل دانشآموز فرامیگیرد با رعایت حق قانونی و جنسیتیِ ، به سازندگی و نقادی شرایط بپردازد و کنش گری باورپذیر را بهخوبی یاد بگیرد.
مجلس دانشآموزی و آن هیجانات ملی و دلنگرانیهای مسئولیتی میتواند در نگاه نمایندگان مجلس شورای اسلامی تلنگر کارآمدی خوبی بشود. چرا تجربه مجلس دانشآموزی و برابری کرسی نمایندگان دختر و پسر در آن نمیتواند الگوی عملی خوبی از حضور برابر زنان در کنار مردان برای مجلس شورای اسلامی باشد؟ در حال حاضر از مجموع ۲۸۸ نفر منتخب دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ، ۲۷۱ نفر مرد و ۱۷ نفر زن هستند. این تفاوت محسوس غیرقابلباور در جهان امروز، اگر نامش فاجعهی تبعیض جنسیتی نیست پس چه چیز دیگری میتواند باشد؟ اگر هم در حال حاضر به دلایل مختلف سیاسی و مذهبی امکان حضور برابر مردان وزنان وجود ندارد حداقل سهم زنان از کرسیهای مجلس میتواند درصد بالاتر از اینی باشد که هست. در مجلسی که تعداد زنان از اقلیتِ اقلیت برخوردار است نمیتوان انتظار داشت که ریاست آن بر عهدهای زنی از زنان نماینده منتخب مردم باشد. هرچند كه مشاركت زنان در كشور ما موردتوجه صاحبنظران و مسئولین قرارگرفته و ارتقاي شغلي و نقشآفرینی آنان قابلمشاهده است. اما اين روند افزايشي در مشاغل سطوح بالاي مديريتي و فرايندهاي تصمیمگیری كمتر به چشم میخورد. در بحث ریاست جمهوری که هنوز نمیدانیم معنای واقعی و عملیاتی رجل سیاسی چیست، بنابراین تا این واژه واکاوی نشود و در متن قانون ذکر نشود،خبری از قطعیت حضور یک زن در میان کاندیدای ریاست جمهوری نخواهد بود. در مجلس شورای اسلامی هم که تا اکثریت به این شکل نود به دهی مردان و زنان باشد اصلا نمی توان بر ریاست زنان در مجلس امیدی داشت، در قوه قضاییه مباحث دینی و مذهبی زنان را از حضور در پستهای مدیریتی کلان منع میکند، در تشکیل هیئت دولت هم که معمولاً وعدههای انتخاباتی با واقعیت حضور وزیر زن در کابینه فاصله زیادی دارد... با این اوصاف دقیقاً کدام منصب مدیریتی و سیاستگذاری در کشور وجود دارد که زنان میتوانند بدون دغدغه جنسیتی به آن دست پیدا کنند؟ بپذیریم که امروزه در جهان در حال تغییر، جوامع برای آنکه سهمی از پیشرفت و موفقیتهای جهانی را داشته باشند به نیروی انسانی شایسته زن و مرد همراه باصلاحیتهای حرفهای و اخلاقی نیاز دارند . بعید است جامعهای به توسعه دست پیدا کند اما حضور زنان در عرصههای مختلف در آن، درصدی تکرقمی باشد. خوب است که حضور زنان در سیاست ، اجتماع، فرهنگ ، ورزش، علوم مختلف و...را برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و ارتقای نشاط جامعه ارج بنهیم.