زیر پوست شهر، دور از چشمهایی که باید بینا باشند، دخترانی در بخشهایی از ایران دچار نقص عضو میشوند؛ هنوز ختنه دختران در بخشهایی از کشور رواج دارد، گویا هنوز سنت و خرافات به عقل و عقلانیت برتری دارد. هنوز سنتهایی که بلای جان هستند جولان میدهند، هنوز این سنتها مانند بسیاری از نقاط دنیا ممنوع نشده است و گویا برنامهای هم برای ممنوعیت آن وجود ندارد. در بخشهای از جنوب و غرب ایران هنوز دخترکانی گرفتار این سنت وحشتناک هستند. سنتی که گاها مرگ دختران کم سن و سال را در پی دارد. ختنه، مصداق بارز خشونت علیه زنان بویژه در سنین کودکی است. سنت غلطی که در مناطق مختلف دنیا از آن به عنوان یک معضل اجتماعی نام برده میشود. پدیدهای که در ایران نیز رخ میدهد اما شوربختانه باید گفت از سوی دولت، وزارتخانهها و سازمان های مربوطه نادیده گرفته میشود.
به گزارش«
مردم سالاری آنلاین» رسم ختنه زنان در برخی مناطق کردستان، بوشهر، هرمزگان، خوزستان، آذربایجان غربی، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان همچنان رواج دارد. برخی روایتها بیانگر این موضوع است که این سنت در مناطق جنوبی ایران از طریق رفت و آمد دریایی به هند و سومالی به کشور وارد شده است. در مناطق غربی نیز ختنه زنان در آذربایجان، اورامانات، بانه، نوسود، پاوه، پیرانشهر و حتی اطراف ارومیه کمابیش رواج دارد. ختنه بعنوان عاملی برای حفظ باکرگی و به گفته مجریان اینکار پاکیزگی زن در نظر گرفته میشود، در برخی مناطق حتی این تفکر وجود دارد که آب نوشیدن از دست دختران ختنه نشده یا پختن غذا توسط آنها حرام است، اما در واقع تنها دلیل آن کاهش میل جنسی زن تا قبل از ازدواج است. رسم و سنت غلطی که تبعات زیاد و جبران ناپذیری را برای دختران قربانی به دنبال دارد.
پزشکانی که در جای جای دنیا با زنان و دختران قربانی ختنه برخورد داشتهاند، از رنج مضاعف آنها سخن میگویند. از تخلیه نشدن کامل مثانه که به مرور فرد را به بیاختیاری و تکرر ادرار دچار میکند، از ممانعت خروج خون و قاعدگی دردناک، از روابط زناشویی شکنجه آور و زایمان های بسیار دشوار. زنان و دخترانی که به این نقص دچار میشوند بعضا در خانه وضع حمل میکنند و به دلیل زایمان سخت جان خود را از دست میدهند. ختنه زنان، عفونت، خونریزیهای مستمر، عفونت زمان حاملگی، احتمال ابتلا به هپاتیت و نازایی را نیز برای زنان به همراه میآورد. از سوی دیگر مشکلات روحی و روانی، افسردگی و شوک حاصل از اتفاق رخ داده نیز همواره همراه قربانی خواهد بود.
سازمان ملل ختنه را عامل مرگ و میر سالانه یک میلیون زن میداند؛ سنتی که در ۲۸ کشور جهان جریان دارد و باید اعتراف کرد که ایران نیز یکی از این ۲۸ کشور است، اتفاقی نشات گرفته از خرافه، مذهب و باورهاى قبيلهاى. با وجود اینکه ختنه زنان در بافت های روستایی و توسط دایه ها و ختان ها در خانه صورت میگیرد، آمار دقیقی از زنان و دختران ختنه شده وجود ندارد، اما سازمان ملل برآورد میکند که ۲۰۰ میلیون زن در سراسر جهان ختنه شده باشند.
پیش از این سازمان جهانی بهداشت هشدار داد بود که اگر در این خصوص اقدام به موقعی صورت نگیرد طی سالهای 2015 تا 2030 حدود 68 میلیون دختر و زن ختنه خواهند شد. گفته میشود که در حال حاضر 200 میلیون زن در جهان ختنه شدهاند.
«کمیل احمدی» در بازه زمانی سالهای 84 تا 94 ، تحقیقاتی را در ایران در زمینه ختنه زنان انجام داده است. در تحقیقات وی آمده است که در ایران ختنه زنان در میان اهل تسنن، شاخه شافعی مذهب در بخش هایی از استانهای هرمزگان، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی از دیرباز رایج بوده، اما خوشبختانه در سالهای اخیر کاهش داشته است. در تحقیقات وی آمده که مهمترین دلایل ختنه زنان در این مناطق توجیهات مذهبی و شرعی، عدم آگاهی، تحصیلات پایین و بی سوادی، فقر، فرهنگ مردسالارانه و باورهایی در مورد پاکدامنی، بهداشت و زیبایی است.
بنا بر تحقیقات این پژوهشگر اجتماعی، آمار ختنه زنان در جنوب ایران و در استان هرمزگان بالاتر است. جزیره قشم در راس این پدیده قرار داشته، اما در برخی از مناطق بندر چارک، بندر پهل، آفتاب و برخی از روستاهای میناب نیز این سنت انجام میشود. مناطق جنوبی به دلیل نوع بافت سنتی، اعتقادات مذهبی نسبت به انجام این عمل و حمایت رهبران اجتماعی محلی همچنان در صدر انجام این عمل قرار دارند. به گفته کمیل احمدی بیشترین آمار ختنه زنان در ایران و حتی خاورمیانه در این منطقه رخ میدهد. به صورت محدود و پراکنده نیز در اورامانات و برخی روستاهای استانهای کردستان و کرمانشاه انجام میشود که همچنان در برابر منع ختنه زنان مقاومت میکنند. در این منطقه دختر بچهها در سنین 2 تا 6 سالگی دچار این نقص عضو میشوند؛ در تحقیقات این پژهشگر تاکید شده که متاسفانه در این مناطق به دلیل حمایتهای جامعه سنتی، رهبران دینی محلی و اجتماعی همچنان بر انجام جراحی ختنه پافشاری میشود.
امروزه ختنه دختران در بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع شده است. در ایران اما همواره به دلیل رعایت بسیاری از ملاحظات که بعضا بیدلیل است این موضوع مسکوت مانده، در حالی که با ورود مراجع قضایی، نظارت سازمانهای بهداشتی و حتی استفاده از فتواهای مراجع تقلید مبنی بر غیر شرعی بودن این اقدام، از قربانی شدن بسیاری از زنان و دختران می توان جلوگیری کرد. در عین حال اطلاع رسانی، فرهنگ سازی و آگاهی دادن به ویژه در مناطق هدف میتواند آینده بسیاری از دختران را نجات دهد. بدون شک وقت آن رسیده است که ختنه دختران در ایران نیز ممنوع و غیر قانونی شود.
گزارش: مانیا شوبیری