پنج نکته مثبت و منفی خروج ترامپ از برجام

🔻اول: پیشبینی میشد آمریکا از برجام خارج شود اما یک نکته مهم همراهی نکردن اروپا با آمریکاست. نه فقط موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و گوترش دبیرکل سازمان ملل، بلکه کشورهای فرانسه و انگلیس هم که منتقدان دولت روحانی در ایران، آنها را همراه آمریکا میدانستند، از خروج آمریکا از برجام انتقاد و بر حفظ برجام تاکید کردند. شکاف بین آمریکا و اروپا نشان می دهد برجام توافقی بسیار محکم بود که فقط یک دیوانه همچون ترامپ می توانست آن را نقض کند.

🔻دوم: به یاد بیاوریم روزهایی را که اروپا و آمریکا برای صدور قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل بر ضد ایران یکصدا شده بودند و چین و روسیه هم نه تنها از حق وتوی خود استفاده نمی کردند، بلکه همراه آمریکا بودند. آن روزها محمود احمدی نژاد رئیس دولت بود و امروز حسن روحانی رئیس جمهور است. همین یک تفاوت کافیست تا به هنر این دولت در توافق هسته ای که به برجام شهرت یافت پی ببریم.امروز بر خلاف ان روزها، اروپا و چین و روسیه حامی ایران هستند.

🔻سوم: واکنش روحانی به خروج آمریکا از برجام بسیار منطقی بود. او بر نقض عهد آمریکا و پایبندی ایران به برجام تاکید کرد و در عین حال ماندن ایران در برجام را مشروط به حفظ منافع ایران در برجام بدون آمریکا کرد. تحقق این موضوع، چندان ساده نیست اما محکی برای اروپاست که برجام را نه صرفا یک توافق با پیامدهای مثبت اقتصادی، بلکه یک موفقیت دیپلماتیک برای خود می داند. حالا دیگر نوبت اروپاست که از برجام محافظت کند.

🔻چهارم: منافقین و ترامپ و نتانیاهو، در آتش زدن برجام، با افراطیون منتقد دولت روحانی در ایران اشتراک نظر داشتند. هر دو طرف معتقد بودند برجام توافق بدی است. شک نکنید دلواپسان داخلی، از همین امروز برای کاسبی دوران تحریم آماده می شوند چون نانشان در دور زدن تحریم است. آنها امیدوارند که در فضای تاریک تحریم دوباره بتوانند بیت المال را بالا بکشند. کاری که در زمان دولت فرقه زنبیلیه انجام دادند. این دیگر هنر دولت فعلی است که چگونه کوره راههای کم نور آنها را مسدود کند.

🔻پنجم: اینها را نگفتم که نتیجه بگیرم تصمیم ترامپ هیچ تاثیر منفی روی ایران ندارد. ترامپ تهدید کرده هیچ شرکت اروپایی حق معامله با ایران را ندارد و فروش نفت ایران به اروپا هم مشمول تحریم میشود. تحریمهایی که به ترتیب پس از ۹۰ و ۱۸۰ روز بر می گردند. یعنی شرکتهای اروپایی هم همچون شرکتهای آمریکایی در تیررس تهدید ترامپ هستند. اگر دولتهای اروپایی هم حاضر به حمایت از برجام باشند، همکاری شرکتهای اروپایی با ایران که عموما از فرمولهای اقتصادی تبعیت میکنند و نه تصمیمات دولتها، در هاله ای از ابهام قرار می گیرد و این می تواند قراردادهای منعقد شده بین ایران و اروپا را تحت تاثیر قرار دهد و مسیر ورود سرمایه به ایران را با موانع تازه ای مواجه سازد.شاید حمایت اتحادیه اروپا از شرکتهای اروپایی بتواند به حفظ برجام بدون آمریکا‌ کمک کند ولی در این صورت باز هم اطمینانی به بهره مندشدن ایران از نتایج مثبت برجام وجود ندارد. شاید در چنین شرایطی، بهترین راهکار، حفظ رایزنی های دیپلماتیک با کشورهای تاثیرگذار در برجام و تقویت این تعاملات باشد تا اقتصاد تشنه سرمایه گذاری ایران، بیش از این آسیب نبیند. چه اروپا از حفظ برجام ناامید شود و چه ایران خروج از برجام را به ماندن ترجیح دهد، نتیجه یکسان است: جداشدن مجدد ایران از جامعه جهانی و شکست دیپلماتیک اتحادیه اروپا از ترامپ. پس به نفع همه است که برجام حتی بدون امریکا حفظ شود. سخت هست اما غیرممکن نیست.