دیپلماسی بانکی و اقتصادی ایران، بیخ گوش ترامپ

اجلاس پاییزه صندوق بین‌المللی پول که این روزها در واشنگتن در حال برگزاری است، فرصت مهمی برای دیپلماسی بانکی و اقتصادی ایران خواهد بود. رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد در حالی برای شرکت در این اجلاس، راهی پایتخت آمریکا خواهند شد که ترامپ باید در مدت برگزاری همین رویداد، نظر خود در مورد برجام را به کنگره آمریکا اعلام کند.
به گزارش مردم‌سالاری آنلاین، امسال اجلاس پاییزه صندوق بین‌المللی پول در حالی از 10 تا 23 مهر در واشنگتن برگزار می‌شود که آخرین روز برگزاری این اجلاس با آخرین مهلت ترامپ برای ارسال نظرش در مورد توافق هسته‌ای به کنگره آمریکا، همزمان شده است.
وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی برای شرکت در این اجلاس راهی واشنگتن خواهند شد. مسعود کرباسیان و ولی‌اله سیف رئیس کل بانک مرکزی مسئولت هیات ایرانی اعزامی به این اجلاس را بر عهده دارند. محمد خزاعی رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران (که یک پای ثابت قراردادهای فاینانس چندمیلیارد دلاری امضا شده بین بانک‌های ایرانی و خارجی در ماه‌های گذشته بوده) و حسین میرشجاعیان معاون اقتصادی وزیر اقتصاد از اعضای هیات اعزامی ایران به این اجلاس مهم به شمار می‌روند.
در نشست پاییزه صندوق بین‌المللی پول، تعداد زیادی از وزرای اقتصاد و امور دارایی و روسای بانک مرکزی کشورهای مختلف حضور خواهند داشت و این فرصتی برای ایران خواهد بود تا دیپلماسی اقتصادی و بانکی خود را در بالاترین سطح دنبال کند. در حالی که ترامپ با تهدیدات ضدایرانی خود و برنامه‌ریزی برای عدم تأیید برجام، سعی می‌کند تا آینده اقتصاد ایران را مبهم جلوه دهد و جو ترس و تشویش را به بانک‌ها و شرکت‌های خارجی علاقه‌مند به همکاری با ایران القاء نماید، مقامات بلندپایه ایرانی می‌توانند در جایی در نزدیکی کاخ سفید، سایر کشورها را به همکاری اقتصادی با ایران ترغیب کنند.
به نظر می‌رسد بستر لازم برای دیپلماسی اقتصادی فعال هیأت ایرانی در واشنگتن نیز آماده باشد. ترامپ با سیاست‌های اقتصادی حمایت‌گرایانه و رویکردهای پوپولیستی و ملی‌گرایانه خود به تهدیدی برای صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی تبدیل شده است. این دو نهاد مالی دنیا، برعکس ترامپ از جهانی‌سازی و تجارت آزاد حمایت می‌کنند و در الگوی اقتصادی ترامپ، به چشم یک خطر بزرگ برای برنامه‌های خود می‌نگرند. ترامپ آمریکا را به خروج از پیمان تجاری ترانس پاسیفیک و معاهده آب و هوایی پاریس واداشته است و تهدید کرده که آمریکا از پیمان تجاری آمریکای شمالی (نفتا) نیز خارجی می‌شود. این امر باعث شده تا مسئولان بلندپایه اقتصادی در نقاط مختلف دنیا، از اتحادیه اروپا گرفته تا چین، کانادا و کره جنوبی، نظر مثبتی نسبت به سیاست‌های اقتصادی دولت آمریکا نداشته باشند. هیأت ایرانی می‌تواند از جو ترامپ‌هراسی که امسال در اجلاس پاییزه صندوق بین‌المللی پول وجود دارد، استفاده کرده و تلاش کنند تا کشورهای مختلف را به فاصله‌گیری هرچه بیشتر از سیاست‌های واشنگتن سوق دهند. در واقع، هیأت ایرانی می‌تواند یکی از اولین گام‌ها در تبدیل ترامپ‌هراسیِ حاکم بر محافل اقتصادی دنیا، به ترامپ‌ستیزی را بردارد.
علاوه بر این در ماه‌های گذشته قراردادهای فاینانس چندمیلیارد دلاری بین بانک‌های ایرانی و چند بانک از کره جنوبی، چین و اروپا امضاء شده و این امر نشان می‌دهد که سابقه نسبتاً مناسبی برای همکاری بانکی با ایران ایجاد شده است. هیأت ایرانی می‌تواند با بهره‌برداری از این سابقه، مقامات بانکی کشورهای مختلف را ترغیب کند تا روابط بانکی خود با ایران را بهبود دهند و همکاری‌های اقتصادی را به بالاترین حد برسانند. قراردادهای فاینانس، خود به خود نشان می‌دهند که بخشی از بانک‌های خارجی به کلی تهدیدات ترامپ را نادیده گرفته‌اند و شرایط برای همکاری بانک‌های درجه اول اروپایی با ایران نیز آماده است.
در کنار این‌ها، چشم‌اندازی که صندوق بین‌المللی پول از اقتصاد ایران نمایش داده است، چشم‌انداز نسبتاً روشنی است. طبق گزارش «چشم‌انداز اقتصاد جهانی» صندوق بین‌المللی پول، که شب گذشته منتشر شد، اقتصاد ایران در سال 2016، 12.5 درصد رشد داشته است. این بالاترین میزان رشد اقتصادی در بین کشورهای دنیا در سال 2016 بوده است و از این حیث ایران رکورد بالاترین رشد اقتصادی در سال 2016 را، به گواهی صندوق بین‌المللی پول، به نام خود ثبت کرده است. رشد اقتصادی 12.5 درصدی ایران در سال 2016 در حالی صورت گرفته که متوسط رشد اقتصادی در خاور میانه و شمال آفریقا در سال 2016، 5 درصد بوده است.
صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی ایران در سال 2017 را به 3.5 درصد و سال 2018 را به 3.8 درصد کاهش داده است. گرچه این پیش‌بینی با رشد 12.5 درصدی سال 2016 فاصله دارد، اما همچنان نسبت به منطقه‌ای که ایران در آن قرار گرفته است بالاست. برای مقایسه، صندوق بین‌المللی پول، رشد اقتصادی عربستان سعودی را در سال 2017، تنها 0.1 درصد و در سال 2018، 1.1 درصد پیش‌بینی کرده است. قیمت پایین نفت، یک عامل تعیین‌کننده در پیش‌بینی نسبتاً پایینِ صندوق بین‌المللی پول از رشد اقتصادی کشورهای خاور میانه و شمال آفریقا بوده است.
در کل، این زمینه‌های اقتصادی و سیاسی باعث شده تا هیأت بلندپایه ایرانی اعزام شده به واشنگتن، در مقابل تهدیدات ترامپ، دست خالی نباشد. شرایط برای این که دیپلماسی بانکی و اقتصادی ایران، بیخ گوش ترامپ دنبال شود، مهیاست!