۰
يکشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۱ ساعت ۲۱:۵۷

چین اهداف اقتصادی خود را در اولویت قرار می‌دهد

سیف‌الرضا شهابی
چین اهداف اقتصادی خود را در اولویت قرار می‌دهد
سفر «شی چین پینگ» رئیس‌جمهور چین به عربستان و دیدار و مذاکره با مقامات این کشور و انعقاد چندین قرارداد در حوزه‌های مختلف و در پی آن، دیدار با سران بعضی از کشورهای عربی و همچنین شرکت در چهل و سومین نشست سالیانه رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و صدور بیانیه‌ای مشترک، با عکس‌العمل‌هایی در داخل کشور روبرو شد. مخالفین نزدیکی تهران - پکن و تفاهمنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین، از سفر رئیس جمهور چین به عربستان و بیانیه‌های مشترک او در طول سفر سه روزه، دور زدن ایران از سوی چین را ارزیابی کردند و نگاه به شرق تهران و گریز از غرب را ناکارآمد بر شمردند و محکوم کردند. در مقابل، شخصیت‌ها و گروه‌های طرفدار نگاه به شرق در جمهوری اسلامی در بهت و حیرت فرو رفتند. بعضی سکوت کردند و برخی در مقام توجیه بر آمدند در صورتیکه با مختصر آشنایی از سیاست خارجی و اقتصادی چین و خصوصا بعد از فوت «مایو تویسه تنگ» رهبر فقید چین و غلبه تفکرات «تنگ شائو پینگ» بر این کشور، سفر شی چین پینگ چندان تعجب آور و سوال برانگیز نیست.
از اواسط دهه هفتاد میلادی رهبران چین، سه مورد زیر را در سیاست خارجی به عنوان موفقیت قلمداد کردند:
۱- تایوان را از سازمان ملل اخراج کردند و کرسی چین در سازمان مزبور را در اختیار گرفتند.
 ۲- از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل برخوردار شدند.
۳- صاحب سلاح هسته‌ای شدند.
آنها به این نتیجه رسیدند که وقت آن است تحولی در اقتصاد چین بوجود آورند تا در معیشت جمعیت یک و نیم میلیارد نفری این کشور تاثیرات مثبت بر جای گذارد. بر این اساس با استفاده از طرح اقتصادی «نپ» که «ولادمیر ایلیچ لنین» در دهمین گنگره حزب کمونیست در مارس ۱۹۲۱ به تصویب رساند به سیاست اقتصادی درهای باز روی آوردند. تنگ شیائو پینگ معمار اقتصاد نوین چین گفت: «مهم این است گربه موش بگیرد سیاه و سفید مطرح نیست.»
 ‌ارزان بودن کارگر چین سبب شد تا بسیاری از کشورهای صنعتی جهان از حرکت درهای باز چین استقبال کردند و کارخانه‌ها را به چین منتقل کردند. بعد از مدتی رشد اقتصادی چین، سبب شد تا رهبران این کشور تصمیم گرفتند در سایه توسعه اقتصادی از همه کشورهای جهان سبقت بگیرند و به اقتصاد اول جهان تبدیل بشوند. برای دستیابی به این هدف استراتژیک:
 اولا نیاز به تامین انرژی داشتند.
 ثانیا نیاز داشتند برای تامین انرژی با همه کشورهای جهان به خصوص کشورهای صاحب انرژی بدون در نظر گرفتن نوع حکومت رابطه گرم سیاسی اقتصادی برقرار کنند.
 در نهم شهریور سال ۱۳۵۷ «هواکویو فنگ» نخست وزیر وقت چین در سفر به تهران با شاه ایران دیدار و گفت‌وگو داشت. بعد از ایجاد گسل بین تهران و غرب در بعد انقلاب و نگاه ایران به شرق، سبب شد تا تهران و پکن به یکدیگر نزدیک شوند و حجم مبادلات تجاری افزایش پیدا کرد. در عین حال چین نمی‌خواست به یک منبع انرژی متکی باشد و دنبال منابع دیگر بود.
 بروز کدورت بین واشنگتن و ریاض در دوران بایدن و توجه بایدن بر روی مقابله با روسیه در اوکراین، ریاض را بر آن داشت برای ضربه زدن به دولتمردان فعلی ‌کاخ سفید دو کار را انجام دهد:
۱- نزدیکی به روسیه در اوپک پلاس با کاهش تولید نفت و افزایش قيمت آن.
 ۲- نزدیکی به چین به عنوان رقیب اقتصادی آمریکا و انتقال انرژی به این کشور و در مقابل برخورداری از تکنولوژی چینی.
چین از موقعیت پیش آمده نهایت استفاده را کرد و با سفر رئیس جمهوری این کشور به عربستان و با امضای قراردادهای بزرگ بر آن شد:
 ۱- محصولاتش را در کشورهای ثروتمند عرب به فروش برساند. 
۲- از نفت این کشورها بهره‌برداری کند.
۳- رشد اقتصادی چین را افزایش بدهد. 
 ۴- با پرداخت پول نفت و گاز به «یوان» به کشورهای عربی با حاکمیت دلار مبارزه کند؛ کاری که شدیدا آمریکایی‌ها را از آینده دلار در اقتصاد جهانی نگران کرد و اگر زورشان به چین نرسد ممکن است برخوردی با ریاض داشته باشند.
تا اینجا نشانی از دور زدن ایران مشاهده نمی‌شود؛ چین سیاست‌های خود را پیگیری می‌کند. ضمن این که ایران عضو «شانگهای» است و عربستان از این امتیاز برخوردار نیست.
اما در ورای روابط اقتصادی و نفتی چین با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، بیانیه‌ای سیاسی صادر شد که در عین اینکه نباید از حواشی احتمالی بیانیه غفلت کرد خیلی هم نباید جدی گرفت؛ چینی‌ها عادت به گفتن چنین اظهاراتی دارند.
چندی قبل در آستانه سفر خانم «نانسی پلوسی» رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، مقامات چینی طوری تهدید کردند که تصورعمومی بر این شده بود که حمله‌ای نظامی از سوی پکن رخ خواهد داد ولی هیچ خبری نشد و چینی‌ها به همان روش خودشان از کنارش عبور کردند و سفر هم انجام گرفت.
نباید از نظر دور داشت اقتصاد در سیاستهای چین، حایز اهمیت است و به همین دلیل اقدامات سیاسی چین را باید از زاویه اقتصادی تحلیل کرد چراکه چین اهداف اقتصادی خود را در اولویت قرار می‌دهد.
کد مطلب: 183538
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *