فتح صنعت خودروسازی به سبک چینی

چین به واسطه سیاست های کلان اقتصادی خود به درستی ابزار مورد نیاز این کشور برای تبدیل شدن به بزرگترین سرمایه گذار خارجی جهان را کشف کرد: «جریان پولی». شرکت های چینی با برخورداری از سرمایه های کلان پولی می توانند برنده هر میدان سرمایه محور باشند. این عامل کلان موجب شد تا جریان مالکیت بخش خودروسازی - همچون بسیاری از صنایع مادر جهان - به سوی شرکت های چینی روانه شود.
 
با وجود توانایی شرکت های چینی در تصاحب بخش عمده یا تمام سرمایه شرکت های خارجی اما، واگذاری صد درصدی سهام بزرگترین شرکت خودروسازی سوئد به شرکت چینی جیلی در نوع خود منحصر به فرد است. تاریخ صد و ده ساله شرکت ولوو قراردادی مهم در سال ۱۹۷۸ میلادی با دولت نروژ را در دل خود جای داده است. موضوع مذاکرات فی مابین شرکت ولوو و دولت نروژ از دو بخش تشکیل شده بود. اولین پیشنهاد عبارت بود از پرداخت ۲۰ میلیون کرون سوئد به شرکت ولوو و پیشنهاد دوم واگذاری حق استخراج و فروش ۱۰ درصد از ذخایر نفت و گاز میدان نفتی اوزبرگ در دریای شمال به این شرکت. در ازای آن دولت نروژ کسب ۴۰٪ از سهام شرکت ولوو را تقاضا کرده بود. گسترش فعالیت از طریق انعقاد قراردادهای بین المللی از سیاست کلی ولوو بوده است. قرارداد با اسکانیا، رنو و میتسوبیشی را می توان از نمونه های همکاری های عملیاتی و سرمایه گذاری برشمرد. شواهد نمایانگر اقدامات شرکت در دهه ۷۰ میلادی در ارزیابی های طرح های گسترش است. در سال ۱۹۷۷ مذاکرات شرکت با اسکانیا به نتیجه نمی رسد. در دهه ۷۰ ولو به همکاری با شرکت رنو مبادرت می ورزد و دقیقاً در سالی که ولوو پیشنهادهای نروژ را رد می کند بخش کوچکی از سرمایه به شرکت رنو واگذار می شود. در دهه های بعدی همکاری با میتسوبیشی با تمرکز بر سرمایه گذاری های مشترک مانند شرکت داف را می توان از دیگر طرح های گسترش فعالیت بر شمرد. ولوو در سال ۱۹۹۹ شرکت را به دو بخش گروه خودروسازی ولوو و ولوو تراکس تقسیم کرد. در همین سال، شرکت خودروسازی ولوو به شرکت آمریکایی فورد فروخته شد. فورد در سال ۲۰۱۰ شرکت خودروسازی ولوو را به شرکت چینی جیلی به فروش می رساند. یکی از دلایل فروش شرکت زیان ده بودن آن عنوان شده است.
 
داستان قرارداد سال ۱۹۷۸ شرکت ولوو و دولت نروژ جایی توجهات را به خود جلب می کند که آن را با قرارداد سال ۱۹۹۹ و ۲۰۱۰ این شرکت با فورد و جیلی مقایسه می کنیم. قرارداد واگذاری کامل سهام ولوو به شرکت فورد و سپس جیلی باید حاصل تغییری اساسی در تفکر سهامداران نسبت به آینده شرکت ولوو بوده باشد. واگذاری تکنولوژی، نیروی انسانی و شهرت شرکت ولوو به عنوان یکی از بزرگترین صنایع مادر کشور سوئد در ازای وجوه پولی چه دلایلی داشته است؟ چرا شرکت ولوو قراردادی بسیار محدود تر را بیش از ۴ دهه قبل با کشور شریک و همسایه خود رد می کند اما تمام مالکیت شرکت را به شرکت فورد و سپس جیلی واگذار می کند؟
 
برای یافتن پاسخ برای این سؤالات باید از موضوع را از دیدگاه دو طرف معامله سنجید. علاقه شرکت های چینی در تصاحب شرکت های خودروسازی موفق جهان با سه هدف اصلی صورت می گیرد.  بهره برداری از تفکرات نوآورانه که ماحصل آن تولید محصولات و فرایندهای تکنولوژی محور است یکی از اهداف بلند مدت سیاست تصاحب شرکت های پیش رو تلقی می شود. شرکت های چینی می توانند جریان ورود نیروی انسانی مولد را از این طریق به کشور خود جهت داده و به سوی ایجاد مزیت های رقابتی مستمر حرکت کنند. مقوله دوم مربوط به تشکیل انحصارهای چند جانبه برای مقابله با شرکت های چند ملیتی عموماً غربی است. و نهایتاً، نقش آفرینی بیشتر در زنجیره تولید و توزیع محصولات به معنای گره خوردن موفقیت های بازارهای جهانی خودروسازی به دستاوردهای شرکت های بزرگی همچون گروه جیلی، شرکت دانگ‌فنگ موتور، شرکت سهامی گروه فاو و... است.
 
فروش مالکیت خودروسازی های خارجی به شرکت های چینی هم  نشأت گرفته از دو عامل کلان اقتصادی است. چین بزرگ ترین صادرکننده مواد اولیه صنعت خودروسازی شامل آلومینیوم، پلاستیک و فولاد است. بسیاری از شرکت های خودروسازی همچون فولکس واگن، تویوتا، تسلا و ... هدف گذاری سالهای آتی خود را بر اساس طرح استفاده از باتری های شارژ شونده تعیین کرده اند. از این رو، صنعت باتری سازی خودروهای الکتریکی یا به شرکت های بزرگی همچون کانتمپ با مالکیت چینی وابسته بوده یا تأمین مواد اولیه مانند گرافیت و منگنز برای تولید باتری به منابع کشور چین نیازمند است. همراهی این مزیت های رقابتی با دسترسی به منابع مالی گسترده، موجب شده است تا شرکت های خودروسازی چینی دست بالا را در مذاکرات با شرکت های خودروسازی مانند ولوو داشته باشند.