برگشت خوردن محصولات غذایی مثل فلفل از روسیه، کیوی از هند و سیبزمینی از ازبکستان و ترکمنستان، آنهم در شرایط سخت تحریمی که هم ضایعهی ملی است و هم امنیت روانی جامعه را با کار شبکههای مجازی، بهشدت تحت تاثیر قرارداده است، البته تازگی ندارد و مال امروز هم نیست. دیروز روز هم خرما و پستهی ما بههمین دلایل عدم سلامت از اروپا بازگردانده شد. این، نه بدان دلیل که ما با دشمناند، خیر بلکه سلامت مردمشان را بر هر رابطهای ترجیح میدهند ولو اینکه در بدترین شرایط باشند.
آن روز اگر وزیر صنعت و پیشتر از آن وزیر جهاد کشاورزی بهسبب ضعف کیفیت کالا و نیز عدم اشراف و احاطه در حیطهی مسئولیت خود استعفا میکردند و عذرخواهی و کنارهگیری، یک هنجار اجتماعی و مدیریتی تلقی میشد، امروز کسی خود را در زمینهی این آبروریزی، بری از مسئولیت نمیدانست و حیثیت و منافع ملی و اعتبار صادرات ما در جایگاه خود محفوظ میماند.
امروز فقط عارضهی سیبزمینی و فلفل و کیوی نیست، بلکه مابقی کالاهای صادراتی ما را هم در عین سلامت با سیبزمینی قیاس میکنند و در یک کلام برای دیگر دستاوردهای ما که در جای خود مایهی مباهات هم هستند به نگاه تردید و بیاعتمادی مینگرند. و عجبا که هیچ کلان مسئولی از دولت و وزیر و مدیریتهای ردههای میانی هم لام تا کام نگفتهاند و حاضر نیستند که مسئولیت این بیآبرویی را برعهده بگیرند! درحالیکه حق این بود که وزیر جهاد کشاورزی بهعنوان مسئول مستقیمی که این سرشکستگی در حیطهی مسئولیتهای ایشان اتفاق افتاده است میبایست با عذرخواهی از ملت ایران، کنار میرفت و مسند را به کسی میسپرد که در چنین مواردی پاسخگوی سلامت جامعهی خودمان و نیز مقاصد صادراتی کالاهای ما باشد. این، صداقتی بود که میتوانست کمی جامعه را آرام سازد کاری که در همهی کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه، روال عادی است.
و اما در اینجا لازم است که به چند نکتهی اساسی جهت تنبه اشاره شود:
1-باید اذعان کنیم که دنیا بهسلامت روحی و جسمی مردمش، بیشاز حد تصور ما اهمیت میدهد درحالیکه در ایران به استناد سوابق موجود، رعایت اینموضوع به نهایت تنازل رسیدهاست، دلیلش هم این است که در موضوعی بدین مهمی، دریغ از بیان یک کلمه در عذرخواهی از ردههای خرد و کلان!
2-شگفت آن که نظر مقصدهای صادراتی، معیار سلامت محصولات ماست نه اشراف و نظارت و ملاکهای داخلی!
3-عادت کردهایم که همهی امور و رویدادها را سیاسی کنیم و مقصد صادرات کالاهایمان را، مسند نشستن دشمن. بدان علت که حتی به یک موردش اعتراف نکردیم که حق با آن مقصدهای صادراتی است! بههمینعلت لزومی ندیدهایم که عیب و نقص ما اصلاح شود و در حد استانداردهای بینالمللی باشد.
4-ضرورت حضور و اظهارنظر صاحبان تخصص دانشگاهی در این زمینه، یک تقاضای عمومی در مرتبهی مورد وثوق جامعه است چون نظر این معتمدان علمی میتواند برای جامعه بهعنوان یک حجت تلقی شده سبب آرامش گردد.
5-مسئولیتهای بهداشت و استاندارد و نشان کیفی محصولات باید در تمامی زمینهها تسری و عمومیت یابد.
6-مصرفکنندگان باید اطمینان یابند که محصولات برگشتی وارد چرخهی مصرف نشده است.
7-چنانچه مقصود خرید سموم نباتی است چرا از کشورهای پیشرفتهی دنیا مثل اروپا و آمریکا نخریم؟ مگر جان ما به هند و چین وابسته است؟
8-مردم ما شایستهی آناند و این حق را دارند که با حاصل دسترنج خود بهترین کالاها را از هر بازاری که باشد، تهیهکنند. بنابراین هر نوع منعی و ایجاد مانعی در این امر، عین بیعدالتی رفتاری است.
9- از یاد نباید برد که شبکههای مجازی درعین محاسن بسیار، چنانچه در نقد و تحلیل به شایبهی اغراق و تعصب دچار باشند، کارشان کور کردن بهجای سرمه کشیدن است.
10- کمترین تقاضای جامعه، دخالت قوهی قضاییه و سازمانهای نظارتی و بازرسی در این امر بسیار ضرور و حیاتی است چون به مصالح کشور و منافع ملی و امنیت بخشیدن به امنیت روانی مردم ایران بستگی دارد.