دور ریز ۳۵درصدی محصولات کشاورزی

معاون مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی گفت: طبق آمارهای رسمی به طور متوسط در ایران ۳۵ درصد از محصولات کشاورزی در بخش های مختلف زنجیره تأمین ضایع می‌شود که این مقدار غذای ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد.
 به گزارش ایسنا، دکتر عادل بیگ بابایی، ارتقای شاخص های امنیت غذایی در هر جامعه ای را نیازمند ارتقای کمی و کیفی مواد غذایی در آن جامعه دانست و گفت: از جمله رویکردهای مهم در ارتقای کمی عرضه مواد غذایی در کشور کاهش هدر رفت مواد غذایی است؛ چرا که سیاستگذاری درست و اجرای مناسب این سیاست‌ها در جوامعی مانند ایران که بر اساس آمار رسمی حجم قابل ملاحظه‌ای از مواد غذایی عرضه شده به صورت ضایعات و دورریز از زنجیره تولید تا مصرف خارج می شود، اهمیت دوچندان دارد. 
وی با اشاره به بالا بودن هدر رفت محصولات کشاورزی، افزود: طبق آمارهای رسمی به طور متوسط در ایران ۳۵ درصد از محصولات کشاورزی در بخش های مختلف زنجیره تأمین ضایع می‌شود که این مقدار غذای ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. از سوی دیگر بر اساس برخی منابع رسمی کشور ۸۰ تا ۸۸ درصد مصرف آب کشور سهم بخش کشاورزی است و با فرض اینکه ۸۰ درصد مصرف آب در کشور مربوط به بخش کشاورزی باشد و با توجه به اینکه حدود ۳۵ درصد محصولات در مراحل مختلف به ضایعات تبدیل می‌شود، بنابراین حدود ۲۸ درصد هدررفت آب مجازی در کشور از طریق ضایعات صورت می‌پذیرد و این در حالی است که سهم آب شرب از کل آب مصرفی کشور حدود ۷ درصد است.
بیگ بابایی خاطر نشان کرد:  تصور کنید اگر در کشور به گونه ای برنامه ریزی شود که فقط ۲۵ درصد از ضایعات مواد غذایی در بخش های مختلف کاسته شود، در این صورت معادل کل مصرف آب شرب کشور صرفه جویی در مصرف منابع آبی رخ می دهد.
معاون مؤسسه علوم و صنایع غذایی در بیان تعریف ضایعات و دورریز مواد غذایی، گفت: برای درک مفهوم ضایعات در صنعت غذا بایستی متذکر شد که بخشی از هدر رفت مواد غذایی مربوط به آن دسته از مواد غذایی است که در سطح خرده فروشی و خانوار از چرخه ارزش خارج و اصطلاحا دورریز یا "Waste" نامیده می‌شود و بخش دیگری از هدر رفت مواد غذایی در زنجیره تامین در سطوح قبل از خرده فروشی است. به طور کلی بررسی زنجیره تأمین مواد غذایی از مزرعه تا سفره در جوامع مختلف نشان می‌دهد در کشورهای توسعه یافته بیشترین سهم هدر رفت مواد غذایی مربوط به دور ریز مواد غذایی و در کشورهای کمتر توسعه یافته بیشترین هدر رفت مربوط به ضایعات مواد غذایی است.
وی ضایعات مواد غذایی را بیشتر مربوط به هدر رفت مواد غذایی در چرخه تولید، انبارداری، حمل و نقل، فرآوری و بسته بندی محصول دانست و ادامه داد: دورریز مواد غذایی در جامعه ایران عمدتاً ریشه فرهنگی دارد. بنابراین فرهنگ سازی در این زمینه و آشنا کردن مردم با شرایط موجود و اصلاح الگوی مصرف مهمترین اقدامی است که بایستی صورت گیرد. در این رابطه نقش رسانه ها بسیار مهم و کلیدی است.
به نقل از روابط عمومی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، بیگ بابایی اضافه کرد: از سوی دیگر، عوامل اقتصادی و اجرایی نیز از جمله توزیع نامناسب درآمدها در جامعه و افزایش فاصله درآمدی دهک‌های پایین و بالا، توزیع نامناسب کمک‌های دولتی و الگوی نامناسب قیمت گذاری محصولات از جمله عللی است که برای دور ریز مواد غذایی می‌توان برشمرد و نیازمند اصلاح سیاست‌ها از سوی نهادهای تصمیم گیر است. کاهش ضایعات مواد غذایی نیز مستلزم ارتقای بهره وری از طریق بروز رسانی ماشین آلات کشاورزی و صنایع غذایی، توسعه مکانیزاسیون، انتقال و بومی سازی تکنولوژی تولید و فرآوری محصولات کشاورزی و غذایی است.