دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۷:۰۸

مرگِ جورج فلوید و سوء برداشتها

سیدقائم موسوی

آمریکا هویت نوظهوری است که علیرغم اینکه خودش را به عنوان مهدِ دموکراسی و آزادی علم کرده است، همیشه از تاولِ چرکینی بنام «نژادپرستی» در رنج بوده است.

آمریکا هویت نوظهوری است که علیرغم اینکه خودش را به عنوان مهدِ دموکراسی و آزادی علم کرده است، همیشه از تاولِ چرکینی بنام «نژادپرستی» در رنج بوده است. جدایی نژادی آمریکا با نظام برده داری در سده 17 شروع شده و تاکنون ادامه یافته است. تصمیم گیرندگان فعلی آمریکا مهاجران اروپایی بودند. تثبیت حضورشان ماحصل نبرد سختی میان مهاجران و سرخ پوستان بود. مهاجران با خشونت تمام، میزبان را به درون قاره راندند. سپس سبک زندگی اقتصادی شمال و جنوب آمریکا (شمالِ صنعتی و جنوب کشاورزی) جنگ خونینِ 4 ساله ای را به آمریکا تحمیل کرد. پیروزی شمال و فروپاشی نظام برده داری در جنوب و رهایی میلیونها برده، جامعه آمریکا را درگیر نبردِ بی امانِ نژادی کرد. سفیدپوستانی غمگین در رثایِ از دست دادن امتیازات اشرافی و سیاه پوستانی در آرزویِ کسب حقوقِ طبیعی از دست داده!
اصلاحیه های 13 و 14 قانون اساسی در راستایِ حذف رسوباتِ مانده از نظام برده داری بود اما جوخه های«کوکلاکس کلان» تا سالها بعد سیاهان را قطعه قطعه میکردند. تعارضات نژادی تا اواخر قرن نوزدهم متاثر از رقابت های حزبی نیز بود. حزب دموکرات حامی نظام برده داری سابق بود و حزب جمهوری خواه حامی آزادی برده ها بود. البته در اوایل قرن بیستم معادله برعکس شد، دموکراتها مدافع رنگین پوستان شدند و جمهوری خواهان حزب سفیدپوست عنوان گرفتند.
چالشهای نابرابری حقوق سیاه پوستان با اقدام خانم روزا پارکس(ندادن صندلی اش به فرد سفیدپوست) در سال 1955 و اقدامات مارتین لوترکینگ به «جنبش حقوق مدنی» تبدیل شد که در سال 1960 به «قانون حقوق مدنی»منجر شد. آنها بعدها نظریه Affirmate Action یا «تبعیض مثبت» را مطرح کردند: اختصاص امتیازات آموزشی و تحصیلی بیشتر به آفریکن-آمریکن ها(سیاه پوستان).
سیاه پوستان اکنون حدود 13 درصد از جمعیت آمریکا را تشکیل می دهند. آنها از بی عدالتی نژادی رنج می برند و آنرا یک چالش اجتماعی بزرگ می دانند.
آنچه در جریان مرگ فلوید رخ داده است، اگر نه مرگِ کاملِ خروجی نظرات اصحاب قراداد اجتماعی (لاک، هابز و روسو) اما صدمه بزرگی به آن است. عصاره ی این تئوری می گوید: کسری از حقوقم برای حاکمیت به شرطِ تامین امنیت من! مرگِ دهشت آور فلوید اساساً معادله را بر هم زد! فلوید نه تنها حقوقش را از دست داد، بلکه امنیتش نیز قربانی شد.
جایی که به تاسی از انقلاب روشنگری و مشخصاً انقلاب فرانسه سربرآورد و با اتکاء به آموزه های آن، از زیر یوغِ استعمار بریتانیا نجات یافت، الگویِ سیستم «چک و موازنه و تفکیک قوا» سالها حداقل در عرصه ی اذهان، مامنی برای تئوری های دموکراسی مطرح شده بود اما دیرزمانی نگذشت که بشریت فهمید این سرابی بیش نبوده است. آنرا در قالب پولیارشی از نوع دموکراسی تکثرگرایانه ی رابرت دال، ایده آلی برای تقابل با اقتدارگرایان بزرگنمایی می کردند. اما هنوز در چنبره معضل تبعیض نژادی و سالها بعد از خاکسپاری آپارتاید، زبانِ حکومت های اقتدارگرا را دراز کرده است.
نه تنها فضایِ تنفسیِ بزرگی برای گریز از رفتارهای استبدادی به سایر حاکمیت های رقیب ارزانی کرده است بلکه انگشت آنها را در چشمهایش فرو کرده است. هر چند نوع و سبک رفتار آنها با معترضین ابداً قابل قیاس با سایر کشورهای درگیر با مردمانشان نیست، اما آنچه که در آمریکا اتفاق افتاد به سانِ زغالی می ماند که اگر نسوزاند، بی گمان سیاه خواهد کرد!
طنز ماجرا واکنش به این وقایع است. خیلی ها که در معضلاتی این چنینی شمشیرها را از رو بسته و از هیچ عکس العملی فروگذار نکرده بودند، مدعیان و مدافعان حقوق مردم آمریکا شده اند. مجالی یافتند تا هم توجیه کنند و هم سرزنش! توجیه از این منظر که هر حاکمیتی ممکن است با مردمش بدرفتاری کند و این مختص به ما نیست و سرزنش از اینکه رفتارهای ما در قیاس با کشورهایی مثل ایالات متحده آمریکا چیز عجیب و غریبی نیست! آنها مغرورانه تصور می کنند حریفان داخلی را در حالت آچمز قرار داده اند که کعبه ی آمال تان این بود؟ اینها هم که ماهیتاً تفاوتی با ما ندارند! از سوی دیگر فرصتِ ایده آلی برای تسریِ تئوری های مالیخولیایی پیدا می کنند و آنرا با پروپاگاندای رسمی به خوردِ عالم و آدم می دهند که تمدن غربی در حال فروپاشی هست و در حالتی آماتور آن را به حقانیت خود هم تعبیر می کنند!
ناگفته پیداست که خشونت و تضییع حقوق افراد در هر جای دنیا و زیر لوایِ هر مکتب و حکومتی غیرعادلانه و محکوم است اما آنچه مهم است کیفیت تضییع این حقوق، دامنه آن و از همه مهمتر چگونگی و سطح نرم افزاری و سخت افزاری مقابله با آن است. طبیعتاً اقداماتی مانند پوشش اعتراضات، قطعی اینترنت، شفافیت، خویشتنداری و مدارا با معترضین و منتقدین در ریکاوری نظام سیاسی و پوشش فاصله ی دولت-ملت بشدت مؤثر است.کسانی که معترض به فاجعه مرگ فلوید هستند باید ببینند که خود درحوادث مشابه، چگونه رفتار کرده اند!؟معیار این است!

کد مطلب: 130778