در جهان امروز كه با دسترسي به شبكههاي اجتماعي و فضاي مجازي سرعت انتقال اخبار و اطلاعات به كسري از ثانيه رسيده است، نقش رسانه بيش از پيش در هدفگذاري جامعه خبري پاك و صادق و البته داراي قابليت ضريب نفوذ محسوس ميشود و در اين ميان اصحاب رسانههاي مختلف مكتوب، تصويري و صوتي با تنظيمها و تدوينهاي خبري خود مي توانند جامعه اي را به آرامش صادق يا برعكس به تنش كاذب نزديك كنند. بنابراين برخورداري از كردار و گفتار اخلاقی،از مهمترین ویژگیهاي يك خبرنگار ماهر و كاربلد است. هنگامی که یک خبرنگار مطابق قوانین اخلاقی شايسته عمل نکند، عدم موفقیت وي میتواند به اعتبار کلی رسانه خبری در طولانی مدت آسيب جدی برساند.
در اين يادداشت به بهانه روز خبرنگار و پاسداشت تلاش آنان در عرصههاي مختلف خبري و رسانه اي، به چند ویژگی اساسی آمده در يافتههاي پژوهشهاي خبري، براي يك خبرنگار که میتواند با برخورداري از آنها خبر و گزارش خوبی را آماده كند، پرداخته خواهد شد.
1- صلاحیت: یک خبرنگار باید واجد شرایط دانشي و مهارتي باشد زیرا تهیه گزارش و خبر یک کار پیچیده و تخصصی است. وی باید بداند چه چیزی را گزارش کند، چگونه گزارش دهد، به چه کسی گزارش دهد و چگونه باید روی واقعیت واقعی تمرکز کند.
2- تجربه و کارآیی: فردی که باتجربه است، کارآمد نیز باید باشد. خبرنگاری که دارای این دو ویژگی است میتواند گزارش و خبر خود را با کیفیت و استاندارد انجام و ارائه دهد.
3- دانش موضوع و زمان: یک خبرنگار باید در مورد موضوع مورد بحث، جزئیات را بداند و در موعد مقرر در مورد آن موضوع خبر و گزارش تهیه کند. در غیر این صورت، هدف از تهيه گزارش بیهوده خواهد بود. بنابراین، دانش موضوع خبر و انتخاب زمان به موقع نیز از خصوصیات اساسی خبرنگار خوب است.
4- وفاداری و خنثی بودن: خبر و گزارش باید از اطلاعات جانبدارانه عاری و نیز معتبر باشد. اطلاعات نادرست، نامعتبر و مغرضانه مانع از تصمیم آگاهانه میشود و در این صورت تصمیم نادرست نتیجه خواهد شد .
5- دانش در مورد ساختار و ارائه: باید نحوه نوشتن کلیه اطلاعات مرتبط و لازم با حفظ ساختار مناسب، برای خبرنگار شناخته شده باشد. وی باید بداند چگونه حقایق و اطلاعات را به روشی ساده اما مؤثر ارائه دهد. بنابراین، دانش در مورد ساختار و ارائه،از ویژگیهای لازم برای یک خبرنگار خوب شدن است.
6- مهارت در جمعآوری اطلاعات: خبرنگار موظف است همانطور که اوضاع را میطلبد و پیگیری میکند، اطلاعات را از منبع اصلی یا ثانویه اطلاعات جمعآوری کند. وی باید ظرفیت شناسایی منبع اطلاعات و جمع آوری دادههای مورد نیاز برای خبر و گزارش را داشته باشد.
7- توانایی سازمانی: لازم است تا اطلاعات یا دادههای دریافت شده از منابع مختلف اولیه یا فرعی برای ایجاد یک تصویر معنادار به روش قابل قبول پردازش و سازماندهی شوند. ارائه دادههای ناامیدانه باعث هدر رفتن وقت، پول و تلاش میشود.
8- تجزیه و تحلیل ظرفیت: نياز است تا دادههای به دست آمده از منابع متنوع از طریق ابزارهای مختلف مانند ابزارها و کارکردهای آماری یا ریاضی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. تجزیه و تحلیل با روش مناسب به نتیجه گیری درست کمک میکند.
9- دانش در مورد اصول نوشتن خبر و گزارش: یک خبرنگار باید اطلاعات لازم در مورد اصول نوشتن خبر و گزارش را داشته باشد. رعايت اصول و روش نوشتن، خواننده را به هدف خبر و گزارش راهنمایی میکند و آن را برای مخاطبان معنی دار و جذاب میکند.
10- عزم جدي و دقت: یک خبرنگار باید برای آنچه انجام میدهد، عزم جدی داشته باشد. از طرف دیگر، دقیق بودن به خبرنگار فرصت ارائه گزارش به موقع را میدهد. یک خبرنگار خوب باید عزم و دقت داشته باشد.
11- صبر: تهیه خبر و گزارش خوب و کامل کار پیچیده ای است. ممکن است نیاز به زمان و کار داشته باشد. خبرنگار باید چنین صبر و حوصلهای داشته باشد تا کار را به درستی و به موقع انجام دهد.
12- سایر خصوصیات: علاوه بر داشتن مشخصات و خصوصیات گفته شده، یک خبرنگار خوب باید دارای مهارت گفتاری، درک موضوع مورد مناقشه، ظرفیت دانش انواع مختلف گزارش نويسي، دانش علمی مناسب، تجربه کافی ، ذهن بی طرف، صداقت و... نيز باشد.