خبرنگاران افشا کننده فساد املاک نجومی باید تشویق شوند، نه محاکمه!

شنیدن خاطرات اصحاب رسانه از زمان ورودشان به عرصه خبررسانی علاوه بر بازتابی از چالش‌ها و مسائل آنان در زمان خود، می‌تواند تجربه‌ای وزین برای نسل جدید خبرنگاران باشد تا از زوایای دیگری به کار رسانه‌ای نگاه کنند و آن را به کار بگیرند. این تجربه علاوه بر بهره‌گیری خبرنگاران، می‌تواند برای مدیران رسانه‌ای هم کاربرد داشته باشد تا با نگاهی به نقاط ضعف و قوت رسانه خود، در راستای اصلاح و  انتشار مطالب اثرگذار قدم بردارند.
این بار شفقنا میزبان دکتر مصطفی کواکبیان از فعالان رسانه‌ای بود. کواکبیان که در حال حاضر مدیرمسئولی روزنامه مردم‌سالاری را برعهده دارد، آنگونه که تعریف می‌کند علاقه‌اش به نوشتن از دوران دبیرستان، او را به سمت نوشتن روزنامه دیواری می‌کشاند. در سال ۶۰ بعد از شهادت محمدجواد باهنر و محمد علی رجایی نشریه‌ای با عنوان «هشت شهریور» در حزب جمهوری اسلامی استان سمنان راه‌اندازی می‌شود که کواکبیان مسئولیتش را برعهده می‌گیرد.
او در سال ۷۱ مجوز نشریه «پیام استان سمنان» را می‌گیرد و مدیر مسئول و صاحب امتیاز این نشریه می‌شود. پیام استان سمنان در ابتدا هفته نامه بود و بعد دو بار در هفته، سه بار در هفته و… منتشر می‌شود و در نهایت در نیمه دوم دهه ۸۰  تبدیل به روزنامه می‌شود که کواکبیان همچنان مسئولیت آن را برعهده دارد.
کواکبیان در سال ۸۰ حزب «مدافعین پیام دوم خرداد» را در کشور راه‌اندازی می‌کند که بعدها به حزب «مردم‌سالاری» تغییر نام می‌دهد و روزنامه مردم‌سالاری را با صاحب امتیازی این حزب راه‌اندازی می‌کند که او به عنوان مدیرمسئول این روزنامه به فعالیت مطبوعاتی خود ادامه می‌دهد.
مدیر مسئولی نشریه «نماد» در دانشگاه شاهد، همکاری با روزنامه جمهوری اسلامی، عضویت در شورای سیاستگذاری روزنامه همبستگی و مدیر مسئولی هفته نامه پیام دانشگاه غیردولتی وابسته به اتحادیه دانشگاه‌های غیر دولتی از دیگر فعالیت‌های رسانه‌ای کواکبیان است. او همچنین مسئولیت پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی «حسنا» _ یک پایگاه برای اطلاع‌رسانی درباره حزب مردم‌سالاری- و پایگاه خبری «مردم‌سالاری آنلاین» را برعهده دارد.
این فعال رسانه‌ای هم اکنون رئیس شورای مرکزی خانه مطبوعات استان سمنان و رئیس هیات مدیره خانه مطبوعات کشور است. کواکبیان همچنین موسس انجمن «مدیران روزنامه‌های غیر دولتی» بود و در حال حاضر عضو شورای مرکزی و عضو هیات مدیره آن است.
در ابتدای سخنان خود به بیان مشکلات رسانه‌های مکتوب می‌پردازد و به شفقنا رسانه می‌گوید: متاسفانه ویروس کرونا سبب شد تا اقتصاد نامطلوب رسانه‌ها دچار وضعیت وخیم‌تری شود. همکاران ما شدیدا در مضیقه مالی انتشار مکتوب رسانه هستند. اگرچه همه جا فریادگر مطالبات مردم‌اند ولی متاسفانه درباره مطالبات خودشان خاموش هستند. رسانه‌های ما علی‌رغم ضعف‌ها و اشتباهاتشان، همیشه از منافع ملی و مصالح عمومی کشور حمایت کردند.
به عقیده کواکبیان بحث امنیت شغلی خبرنگار، اقتصاد نامطلوب رسانه‌ها، بحث‌های مربوط به حمایت قانونی و قضایی از خبرنگاران، بی تکلیف بودن نظام صنفی رسانه و… مطالبات مهمی هستند و باید برای آن‌ها راه حل اساسی پیدا کرد نه اینکه با یک هدیه اینترنت رایگان بخواهیم از این مطالبات چشم پوشی کنیم. او می‌گوید: دلخوش کردن خبرنگاران با یک کارت هدیه رایگان صورت نمی‌گیرد، بلکه هدیه خبرنگار توجه مسئولان و پیدا کردن راه حل برای مطالبات اصلی‌اش است. در جایی تعبیر جالبی خواندم؛ اینکه به جای بزرگداشت روز خبرنگار بهتر است «پاسداشت آزادی خبرنگاری» داشته باشیم. به عبارتی خبرنگاران آزادانه بتوانند کار کنند، پشت اتاق مقامات معطل نمانند و… . هرچند که الان هرکدام از نهادها برای خود خبرگزاری یا کمیته اطلاع رسانی دارند و پاسخگوی خبرنگار هم نیستند.
او می‌گوید: برخی از مسئولین ما عاشق رفتن جلوی دوربین صداوسیما هستند و خبرنگاران رسانه‌های مکتوب را بارها معطل نگه می‌دارند و پاسخگوی آن‌ها نیستند. این درحالی است که صداوسیما با توجه به عملکردش رسانه ملی محسوب نمی‌شود و برخوردی انحصارگرایانه دارد. نمونه‌اش این است که کشورهای اطراف ما از جمله افغانستان شبکه‌های خصوصی دارند ولی ما تنها یک شبکه سراسری داریم و رسانه‌های دیگر برای فعالیت‌های صوتی و تصویری باید از صداوسیما اجازه بگیرند.
با این حال همواره این نقد وجود دارد که رسانه‌های چاپی بیشتر مسئول محور هستند و سخن مردم در آن‌ها کمتر دیده می‌شود. مدیرمسئول روزنامه مردم سالاری در واکنش به این انتقاد، تاکید می‌کند: اقتصاد مطبوعات و رسانه‌ها مشکل دارد. شما اگر قیمت کاغذ، فیلم، زینک، خدمات چاپخانه، افزایش حقوق پرسنل، گسترش فضای مجازی، کاهش یارانه، کاهش آگهی شرکت‌ها بخصوص شرکت‌های خصوصی-به‌دلیل مشکلات اقتصادی- و… را در نظر بگیرید می‌توان به علت مسئول محور بودن مطبوعات پی برد. اگر روزنامه‌ها از لحاظ بنیه مالی و تنگناهای معیشتی پرسنل، تقویت شوند، کمتر شاهد مسئول محور بودنشان خواهیم بود.
او می‌گوید: من معتقدم بعضی از رسانه‌های ما علی‌رغم دفاع از منافع ملی و مصالح عمومی، نگران برخورد هستند. به عبارتی در بیان دیدگاه‌ها و نظراتشان دلهره توقیف دارند. اگرچه تاکید می‌شود که خبرنگاران را تشویق به کشف فساد می‌کنیم ولی باید واقع بین باشیم چون سرنوشت خبرنگاران افشاکننده املاک نجومی به تشویق کشیده نشد و متهم به اقدام علیه امنیت ملی شدند و در مجلس هم گفتم اقدام شهردار ربطی به امنیت ملی ندارد. خب این مسائل باعث می‌شود خبرنگاران و رسانه‌ها دست به خودسانسوری بزنند. بنابراین اگر خودسانسوری نباشد و محدودیت‌هایی برای رسانه‌ها ایجاد نشود فضای رسانه‌ها خیلی شفاف و تاثیرگذارتر می‌شود و خبرنگار احساس شجاعت، حریت و صلابت می‌کند.
با در نظر گرفتن شرایط موجود برای اینکه رسانه‌هایمان در آینده دچار مرگ زودرس نشوند باید به چه مسائلی توجه کرد. این فعال رسانه‌ای پاسخ می‌دهد: علی رغم گسترش فضای مجازی، رسانه‌های مکتوب باید جایگاه خود را حفظ کنند. چون مطالب و گزارش‌های منتشر شده بعد از مدتی احتمال از بین رفتنشان در فضای وب هست ولی رسانه مکتوب به عنوان یک سند تاریخی و ماندگار باقی خواهد ماند. هرچند که فضای مجازی از نظر تعداد مخاطبان، قدرت، تاثیر و زمان انتشار خیلی جلوتر از رسانه‌های مکتوب باشد.
او ادامه می‌دهد: رسانه‌های چاپی عالمانه و کارشناسی شده نقدهایشان را منتشر می‌کنند ولی به دلیل تغییرات تکنولوژی مخاطب چندانی ندارند و همین سبب می‌شود که در بخش‌های گوناگونی با مشکل برخورد کنند. به همین دلیل معتقدم که دولت باید از رسانه‌های مکتوب به صورت جدی حمایت کند چون برخلاف گذشته، در حال حاضر بخش مهمی از ماندگاری رسانه‌های چاپی به خودشان بستگی ندارد.