با افزایش سریع قیمت طلا در چند ماه اخیر، تنها بازار و اقتصاد دچار نوسان نشد و ناباورانه در این میانه پرآشوب، زندگی زوج هایی نیز متاثر از این شرایط دستخوش بی اعتمادی و تزلزل شده است.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، پس از افزایش قیمت سکه و طلا، یکی از تبعاتی که به گفته کارشناسان شاید دور از ذهن به نظر می رسید اما واقعی بود و اتفاق افتاد، افزایش تقاضا برای دریافت مهریه بود. یعنی در همین مدتی که نرخ سکه و طلا هر روز به رقمی در بالاترین حالت ممکن خود می رسید مراجع حقوقی، وکلا و روانشناسان و سایر حوزه های مرتبط با نهاد خانواده شاهد افزایشی در میزان تقاضا برای دریافت مهریه بودند.
در ارتباط با این مساله پژوهشگر ایرنا با دو تن از کارشناسان در حوزه خانواده گفت وگو کرده که به شرح ذیل است:
**سکه های باارزشی که زندگی خانوادگی را بی ارزش می کنند
دکتر حسین محمدنبی مشاور و کارشناس حقوقی در این رابطه به پژوهشگر ایرنا گفت: نمی توان گفت آن چیزی که در تغییرات میزان و رقم سکه مهم است و در نتیجه فرایند اقتصادی و این مشکلات جدید بوجود آمده، در جامعه بی اثر بوده است. یعنی امروز خیلی ها که سابق بر این با همسرشان مشکلی نداشته اند یا شاید این گونه اظهار می کرده اند که مشکلی ندارند، چون میزان مهریه را با سکه مشخص کرده بودند، متقاضی شده اند که مهریه را بگیرند و می آیند اجراییه صادر می کنند یا از طریق محاکم، دادخواست می دهند.
وی افزود: این از نظر قانون و شرع مقدس هم ایرادی ندارد چرا که مهریه عندالمطالبه است. این مساله باعث شده است تا برخی ها که توجه شان به جای تقویت روابط خانوادگی، بحث مربوط به دریافت وجوه است، دست به اقدام بزنند. در واقع می توان گفت نوعی بی اعتمادی به زندگی مشترک و همسر باعث چنین اقداماتی می شود. البته نمی توان ایراد گرفت که اینها، شوهران یا زندگی شان را دوست ندارند که این کار را می کنند، چرا که به هر حال بشر اگر احساس ناامنی به جهت فکرش پیش بیاید، این کارها را هم می کند. شاید این خانم فکر کند که ممکن است در آینده با همسرش به اختلاف بخورد، در نتیجه همین امروز می رود دادخواست می دهد و تقاضا می کند که مهرش را بگیرد.
محمدنبی ادامه می دهد: اگرچه وظیفه مرد هست که هزینه زندگی و مهریه را پرداخت کند اما کسانی که می گویند مهریه را کی داده و کی گرفته است، مواردی هستند که اینجا مردم را دچار مشکل می کند. به خصوص امروز که آمار ازدواج پایین آمده و یکی از دلایلش همین بحث تعیین مهریه است که دچار نوسانات از لحاظ قیمت و رقم شده است.
این کارشناس حقوقی افزود: در نهایت باعث تاسف است که واحدهای اجرای سطح و خیلی از محاکم، گرفتار دادخواست ها و تقاضاهای اجرایی جدید به منظور دریافت مهریه ای هستند که در قباله نکاحیه شان قید شده است. بنابراین این تغییرات و افزایش قیمت سکه و طلا و ارز، روی طلاق و زندگی خانوادگی بی اثر نبوده و اثرات اقتصادی موجود در جامعه این را تشدید کرده و میزان و مراجعین بیشتر شده است. و این همان چیزی است که به صورتی ظاهری ما در مراجعاتی که به دفاتر حقوقی وکلا مراجعه می کنند شاهد آن هستیم.
**طلاق با قیمت سکه بالا رفت
محمدرضا ایمانی روانشناس و پژوهشگر معتقد است: مسائلی که در طلاق با آن مواجهه هستیم مسائل عاطفی و روحی و روانی است که خیلی پررنگتر از مسائل اقتصادی است. اما در بعد از قضیه طلاق، متاسفانه مشکلات پیوسته ای وجود دارد که یکی همین پرداخت مهریه و نفقه است که هزینه های خیلی سنگینی را به آقایان به خصوص اگر مکلف شوند که آن 110سکه ای را که قانون می گوید بخواهند پرداخت کنند، تحمیل می کند.
وی افزود: موضوعی که به صورت عینی و حسی با آن مواجه هستیم و شاید آماری هم برای آن وجود نداشته باشد این است که بعد از این که نرخ طلا و سکه افزایش پیدا کرد، ما احساس کردیم که متاسفانه تقاضا برای طلاق هم یک مقدار سرعت پیدا کرده است. حتی خانم هایی که مقداری دچار شک بوده اند به این فکر افتادند که چون الان قیمت سکه افزایش پیدا کرده و مهریه ما هم ارزش پیدا کرده، زمان جدا شدن است. خود این قضیه فشارهای سنگینی را ایجاد کرده است. کما این که ما رقم سنگین کسانی که به خاطر مهریه در زندان هستند و آقایانی که تمکین مالی برای پرداخت آن نداشته اند را هم می بینم.
دکتر ایمانی در جواب این سوال که باور عمومی این بود که به دلیل افزایش قیمت سکه احتمالا مدارای خانوادگی بالاتر رفته و تقاضای طلاق کاهش یافته است، گفت: اطلاعات ما می گوید که متاسفانه این افزایش قیمت سکه و طلا، به افزایش تقاضای طلاق به این دلیل که توانسته امکانات مالی بهتری را برای خانم ها ایجاد کند، دامن زده است.
وی افزود: اگر ما به پدیده ازدواج که پدیده بسیار مبارک و با ارزشی است نگاه کنیم، می بینیم ارتباط دوجانبه ای است که هر دو طرف در آن نفع می برند. یعنی چه به لحاظ روحی و روانی و چه به لحاظ مقبولیت اجتماعی، هم خانم ها و هم آقایان از ازدواج منتفع می شوند. این که بخواهیم هزینه های مازادی را بر آقایان تحمیل کنیم، مشکل دیگری است. ما اگر می خواهیم برای دخترانمان زندگی ای را فراهم کنیم که پایداری بیشتری داشته باشد، چیزی که امروز ندارند، باید در بحث پیشگیری به دنبال آن باشیم. یعنی زمانی که می خواهند ازدواج کننند به متخصص مراجعه کننند و تست روانشناسی و بررسی شخصیتی شوند و حتی مشاوره جنسی بگیرند چون اختلالات این قضیه هم در طلاق های ما خیلی دخیل است.
این روانشناس اضافه کرد: این که علت 75 درصد طلاق های جامعه ما عاطفی بوده و بخشی از آن شامل ناراحتی های ابراز نشده است، خود ناشی از همین موضوع است. وقتی اینها پیشگیری شوند شما می توانید بگویید این زندگی دوام و و قوام و ادامه دارد و خود به خود دخترها و پسرها از آن بهره مند می شوند .
وی گفت: ولی وقتی مهریه را به این شکل تعریف می کنیم کمرشکن است و می دانیم مردها توان پرداخت ندارند و مشکلاتی را برایشان ایجاد می کند که درست نیست. عملا بحران های مالی و اقتصادی اهرمی هستند که برخی افراد بتوانند از آن استفاده کنند که منافع بیشتر و بزرگتری را بدست بیاورند یعنی این اهرمی است که شاید یک زن مشکلات یا مسائلی که در باور خودش نسبت به همسرش دارد را بتواند با آن جبران کند. یک بحث همین است و یک بحث دیگر این است که بتواند با فشاری که وارد می کند بخش از آن پولی که در قالب مهریه طلب دارد را دریافت کند.
** پرداخت مهریه به طلا وسکه خیلی سنگین است
دکتر ایمانی بیان داشت: این افزایش قیمت ها باعث شده که کسانی که شاید خیلی تمایل به جدایی نداشته اند اما تصمیم به اجرا گذاشتن مهریه شان بگیرند. وقتی چنین اتفاقی می افتد می توانیم تصور کنیم که دورنمای خیلی مثبتی از آن زندگی وجود نخواهد داشت. حتی اگر زن مهریه ای را که حقش است بگیرد، مرد دیگر از این زندگی مشترک استقبال نخواهند کرد.
وی افزود: اگر به گذشته برگردیم، در دهه 40 و 50 ، یک رقم نقدی را به عنوان مهریه تعیین می کردند. این اقدام درستی بود چرا که فرد مکلف به پرداخت یک رقمی بود که آن را به زمان و سال خودش منطبق می کردند. اما وقتی مهریه بر اساس سکه قرار می گیرد هزینه فوق العاده سنگین و غیرقابل باوری را ایجاد می کند.
دکتر ایمانی اضافه کرد: چیزی که خیلی وحشتناک تر است این است که آقایان گاها از پس هزینه های سنگین زندگی برنمی آیند که یک بخش زیادی از آن به اجاره و هزینه های مسکن برمی گردد، وقتی به این مشکلات بر می خورند، می شود گفت استحکام و پایه های زندگی شان دچار مشکل جدی می شود که این مساله تفاهم و انضباط زندگی را دچار مشکل می کند.