خروج اجباری محیط‌بانان از پاسگاه زردبند

در شرایطی که پاسگاه محیط‌بانی یکی از مهمترین ابزار کار محیط‌بانان است، خبری مبنی بر «خروج اجباری» تعدادی از محیط‌بانان منطقه شمیرانات از پاسگاه محل استقرارشان و اسکان رئیس اداره محیط زیست شمیرانات در این مکان منتشر شد. هر چند که به گفته معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست این مکان پاسگاه نبوده بلکه مهمانسراست که مدتی در اختیار محیط‌بانان قرار گرفته بود و بر اساس تشخیص مدیر کل محیط زیست استان تهران، جابه‌جایی نیروهای محیط‌بان صورت گرفته است.
به گزارش ایسنا، توزیع مناسب پاسگاه محیط‌بانی در مناطق تحت مدیریت محیط زیست، امکان تسلط محیط‌بانان را بر منطقه فراهم می‌کند تا حراست و حفاظت از محیط زیست به مناسبت‌ترین شکل ممکن صورت گیرد. آنچه حضور محیط‌بانان را در مناطق چهارگانه محیط زیست ضروری می‌کند؛ نقش بازدارندگی آنها در میزان تخلفات است.
برای همین است که کمبود پاسگاه محیط‌بانی یکی از مهمترین چالش‌های یگان حفاظت محیط زیست کشور است، به حدی که بنا به آخرین اظهار نظرهای جمشید محبت‌خانی - فرمانده یگان حفاظت محیط زیست - تعداد پاسگاه‌های محیط‌بانی در کشور ما، حدود یک ششم استاندارد جهانی است. در چنین شرایطی شنیدن خبر «خروج اجباری» محیط‌بانان پاسگاه زردبند منطقه شمیرانات منتشر شد و این مکان از حضور محیط‌بانان خالی و به رئیس محیط زیست همان منطقه سپرده شد. این موضوع را تعدادی از محیط‌بانان منطقه که به دلیل این تصمیم تحت فشارکاری قرار گرفته بودند، به ایسنا گزارش دادند.  
در پاسخ به چرایی واگذاری یک پاسگاه محیط‌بانی به رئیس اداره منطقه، حمید ظهرابی - معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست - به ایسنا می‌گوید: در کنار اداره محیط زیست شهرستان شمیرانات یک مهمانسرا وجود دارد که مدتی در اختیار محیط‌بانان قرار گرفته بود و آن‌ها از این ساختمان استفاده می‌کردند اما در شرایط کنونی با حضور رئیس اداره شهرستان شمیرانات در این مهمانسرا، محیط‌بانان به پاسگاه گلندوئک در نزدیکی همان منطقه منتقل شدند البته جابه‌جایی نیروهای محیط‌بان در هر استانی در چارچوب اختیارات مدیرکل حفاظت محیط زیست همان استان است.
وی همچنین به این موضوع که محیط‌بانان در یک کانکس حضور دارند نه در پاسگاه گلندوئک،پاسخ مثبت داد و اظهار می‌کند: این کانکس گذاشته شد اما ظاهرا مورد استفاده قرار نگرفت و محیط‌بانان در پاسگاه گلندوئک مستقر شدند و در حال حاضر یک پاسگاه محیط‌بانی جدید در فاصله چند کیلومتری در حال ساخت است که مدیرکل محیط زیست استان تهران قول داده است که در اسرع وقت این ساختمان را تکمیل کند و در اختیار محیط‌بانان قرار دهد.
البته با وجود این توضیح همچنان یک ابهام بزرگ وجود دارد. آیا نباید قبل از جابه‌جایی محیط‌بانان به کانکس یا پاسگاه گلندوئک از پاسگاه زردبند (همان مهمانسرای اداره شمیرانات)، یک پاسگاه جدید ساخته می‌شد تا این منطقه در هیچ ساعتی از حضور محیط‌بانان خالی نشود؟ و مهم‌تر اینکه آیا کانکس محل مناسبی برای استقرا و استراحت محیط‌بانان است، آن هم در این فصل از سال که اوج گرماست؟  
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا استقرار محیط‌بانان پاسگاه زردبند در پاسگاه گلندوئک، حفاظت منطقه را تهدید نمی‌کند، با اشاره به مسافت کم بین پاسگاه گلندوئک و پاسگاه زرد بند می‌گوید: فاصله پاسگاه گلندوئک و این مهمانسرا که قبلا محیط‌بانان در آن استقرار داشتند؛ کمتر از پنج کیلومتر است و واقعیت آن است که در هیچ یک از مناطق حفاظت‌شده در کشور سابقه ندارد که دو پاسگاه محیط‌بانی تا این حد به یکدیگر نزدیک باشند.
ظهرابی ادامه می‌دهد: شرایط منطقه شمیرانات به دلیل احتمال ساخت و سازهای غیرمجاز، تخریب‌ها و زمین‌خواری‌ها بسیار خاص و ویژه است اما چون فاصله کمی بین پاسگاه زردبند و پاسگاه گلندوئک وجود دارد، این جابه جا کردن‌ها خیلی مهم نیست ضمن اینکه یک پاسگاه جدید در حال ساخت است.
وی در مورد قانونی بودن استقرار رئیس منطقه شمیرانات در این مهمانسرا (پاسگاه زردبند سابق) اظهار می‌کند: اتخاذ چنین تصمیمی این به تشخیص مدیریت استان بستگی دارد و می‌تواند به رئیس منطقه مجوز استفاده از ساختمان مهمانسرا را بدهد. به خصوص که محل کار این مسئول، در همان جا باشد، خانه مسکونی در اختیار نداشته همچنین غیربومی باشد. من فکر نمی‌کنم ایراد قانونی داشته باشد و این موضوع جزو اختیارات مدیر استان است.
به گزارش ایسنا، کیومرث کلانتری- مدیر کل حفاظت محیط زیست استان تهران - نیز درباره پاسگاه محیط‌بانی زردبند شمیرانات توضیحاتی ارائه می‌دهد و در گفت‌وگو با ایسنا، تاکید می‌کند که پاسگاه زردبند اصلا پاسگاه نبوده بلکه مهمانسرایی است که در اختیار رئیس اداره محیط زیست منطقه شمیرانات قرار گرفته است و محیط‌بانان نیز به پاسگاه محیط بانی دیگری منتقل شده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه هیچ پاسگاه محیط‌بانی در سطح استان تهران تخلیه و به رییس اداره واگذار نشده است،می‌گوید: مهمانسرای شمیرانات جزیی از ساختمان اداره محیط زیست شهرستان شمیرانات است و پاسگاه محیط‌بانی نیست و رییس اداره در این مهمانسرا اقامت دارد. قبل از اقامت رییس اداره در مهمانسرا، این مکان خالی بود و تعدادی از محیط‌بانان در مهمانسرا اقامت داشتند اما ما اجازه نداریم پاسگاه محیط‌بانی را تبدیل به منطقه مسکونی کنیم.
نکته قابل تأمل در صحبت‌های مدیرکل محیط زیست تهران آن است که اگر مهمانسرا جای اسکان محیط‌بان نیست - که طبق قانون هم نیست = چرا و چطور رئیس منطقه می‌تواند در آنجا ساکن شود؟ آیا نباید برای یک منطقه استراتژیک و حساس مثل شمیرانات که گزارش‌های متعدد زمین‌خواری دارد رئیسی به کار گماشته شود که حتما بومی و آشنا به امور منطقه باشد؟ به هر حال سازمان حفاظت محیط زیست باید قبل از صدور حکم ریاست رئیس جدید اداره محیط زیست شمیرانات، حتما فکری برای محل اسکان و اقامت رئیس این منطقه می‌کرد.
 لازم به ذکر است که محیط‌بانان پاسگاه زردبند پیش از اسکان در مهمانسرای شمیرانات، پاسگاهی داشتند که در مقطعی به دلیل قدیمی بودن، امکان اسکان را از محیط‌بانان گرفته بود و از ایمنی لازم برخوردار نبود برای همین مجبور شدند که بر اساس دستور مدیران وقت، به مهمانسرا منتقل شوند. بنابراین سازمان محیط زیست و اداره کل محیط زیست استان تهران همچنین مدیران محیط زیست در دوره گذشته، حتما باید شفاف کنند که چرا طی چند سال گذشته هیچ اقدامی برای ساخت ساختمان جدید پاسگاه برای محیط‌بانان این منطقه نکرده‌اند؟ و حال محیط‌بانان را از ابتدایی‌ترین حقشان یعنی داشتن محل امن و ایمن برای استراحت، اخراج کرده‌اند بی‌آنکه جاگزینی مناسب و درخور برای آنها در نظر گرفته باشند.  
به گزارش ایسنا، این اظهار نظرها از سوی سازمان محیط زیست در مورد مسئله‌ای که در نگاه اول بسیار ساده به نظر می‌رسد؛ ابهام‌ها را پررنگ تر کرده و موضوع را پیچیده می‌سازد. هیچ یک از این مسئولان پاسخ متقنی به چرایی اخراج محیط‌بانان از پاسگاه زردبند (یا همان مهمانسرای شمیرانات) که بنا به گفته محیط‌بانان، از سال 91، محل حضور محیط‌بانان بوده؛ نمی‌دهند. نکته جالب توجه آن است که ساختمان پاسگاه را مهمانسرا معرفی می‌کنند که نکته‌ای کلیدی و کاملا درست است. اما سئوال اصلی آن است که اگر در مهمانسرا امکان حضور محیط‌بان وجود ندارد پس با کدام مجوز به مدت نزدیک به شش سال، محیط‌بانان را در این ساختمان جای داده بودند؟ چرا در آن دوره که زمان کوتاهی هم نیست؛ این ساختمان مهمانسرا (پاسگاه زردبند)، تابلوی یا بنر پاسگاه محیط‌بانی داشته است؟
نکته دردآور ماجرا آنست که مدیرکل محیط زیست استان تهران عنوان می‌کند که در شرایط حاضر یک ساختمان با کارکرد پاسگاه محیط‌بانی در منطقه شمیرانات در حال ساخت است. درست می‌گوید یک ساختمان در حاجی‌آباد در حال احداث است اما آیا نمی‌شد تا زمان تکمیل ساختمان ، محیط‌بانان در مهمانسرا (پاسگاه زردبند) می‌ماندند، چون حضور محیط‌بانان در کانکس، ابتدایی ترین رفاه را از آنها می‌گیرد.