آن را در خیابان کارگر شمالی، کمی بالاتر از پارک لاله مییابید، مهرماه که سر برسد چهل و یک سالش تمام میشود. هم خودش باارزش است و هم گنجینهای که سالهاست از آن نگهبانی میکند،موزه هنرهای معاصر تهران که در تمامی دنیا سر زبانها است، قرار است مدتی در تعطیلی و بازسازی به سر ببرد اما هنوز جزییات کامل این کار اعلام نشده است.
به گزارش ایسنا، چشمها و دلهای نگرانی در این سالها موزه هنرهای معاصر را دنبال میکنند، نگران از اینکه مبادا یک تار از موی هنری آن کم شود یا آسیبی به گوشهای از قبای آن برسد.
در سال ۱۳۹۵ اعلام شد قرار است چند اثر از گنجینه موزه (۳۰ اثر ایرانی و ۳۰ اثر خارجی) برای نمایش به برلین و رم بروند، این تصمیم اعتراضهای زیادی را از سوی هنرمندان به سوی مسوولان وقت موزه و وزارت ارشاد روانه کرد.
عدهای معتقد بودند این کار بهصلاح نیست و امکان دارد اتفاقی برای این آثار رخ دهد. حتی دامنه این کار آنقدر بالا گرفت که وزیر امور خارجه جمهوری فدرال آلمان به محمدجواد ظریف - وزیر امور خارجه ایران - نامهای نوشت و در آن بازگشت سالم آثار را ضمانت کرد، اما این پروژه اجرایی نشد و این آثار در ایران ماندند.
حتی زمانی که حرفهایی مبنی بر واگذاری این موزه (که اکنون تحت نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت میکند) به ارگانهای دیگر مانند بنیاد فرهنگی هنری رودکی یا سازمان میراثفرهنگی مطرح شد موجی از اعتراضها و نگرانیها را به وجود آورد.
از روزی که موزه هنرهای معاصر ساخته شد تا به امروز، یکی از مهمترین گنجینههای هنر مدرن پس از جنگ جهانی دوم تا دهه ۱۹۸۰ در این موزه جمعآوری شده است. گفته میشود این مجموعه یکی از کاملترین مجموعههای هنر اکسپرسیونیسم انتزاعی در جهان است که همه جنبشهای هنری قرن ۱۹ و ۲۰ را یکجا پوشش می دهد.
در این مجموعه آثار مختلفی از دورههای متفاوت کاری پابلو پیکاسو وجود دارد. همچنین «نقاشی دیواری روی زمینه قرمز هندی» اثر جکسون پولاک دیگر اثر شاخص موزه است که مشهورترین کار موزه و بهلحاظ قیمتی، گرانترین اثر این مجموعه است.
مجموعه بسیار معروف «مائو» و اثر «خودکشی» از اندی وارهول نیز از دیگر آثار شاخص موزه است. آثاری از بهمن محصص، پرویز کلانتری، حسین زندهرودی، محمود فرشچیان و مارکو گریگوریان در بخش نقاشی هنرمندان ایرانی وجود دارد.
ایسنا در گزارشی که مردادماه ۹۵ پس از بازدید از بخشی از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران منتشر کرده، آورده است «بخش نقاشی گنجینه موزه هنرهای معاصر، اتاقی است شامل چند ریل فلزی که روی آنها آثار هنری نصب شده است. تأسیسات مربوط به نگهداری از آثار همان تأسیسات ۴۰ سال پیش است و بهروزرسانی نشدهاند. آثار برای دور ماندن از آسیب باید در دما و رطوبت خاصی نگهداری شوند، شرایطی که هنوز به استانداردهای خود نرسیده و بهتازگی بهدلیل وجود برخی شرایط خاص، از جمله مشکلات ناشی از فعالیت مترو تهران در آن منطقه، با تغییراتی همراه شده است...»
معماری موزه هنرهای معاصر یکی از شاخصترین آثار معماری معاصر ایران است که نمای خارجی آن وامگرفته از بادگیرهای کویر ایران است و گفته میشود ساخت آن ۹ سال طول کشیده است. جنس این ساختمان از سنگ و بتن است که موجب شده استحکام خوبی دربرابر بلایای طبیعی مانند زلزله داشته باشد. باغموزه مجسمه این مکان نیز سالها میزبان آثار باارزشی بوده است.
اما در این میان اولیور ویک ـ موزهدار سابق بنیاد بیلر ـ نیز اسفندماه ۱۳۹۶ در اینباره به ایسنا تاکید کرده بود «ساختمان موزه قدیمی است و احتیاج به مرمت و نزدیک شدن به استانداردهای جدید دارد.»
علی محمد زارع ـ سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران ـ ۱۰ فروردینماه در گفتوگویی اعلام کرده بود «از سوی دولت و دفتر طرح های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای بازسازی موزه هنرهای معاصر تهران در نظر گرفته شده است که به تناوب و شرایط خاص خودش هزینه میشود و این بازسازی در دستور کار ما قرار دارد. بحث تعمیرات موزه قطعی است اما زمان آن هنوز دقیقا مشخص نیست. موضوع اولویتهای بازسازی بستگی به نظر مشاوران دارد چراکه قرارداد عمرانی با مشاوران بسته شده است و آنها در مورد اینکه از کجا شروع کنند، اعلام نظر میکنند البته ما هم درخواستها و اولویتهای خودمان را مطرح میکنیم و این اولویتها را مورد بررسی قرار میدهند.»
چندی پیش (۹ اردیبهشت ماه) ایسنا خبردار شد که قرار است موزه هنرهای معاصر تهران به دلیل «تعمیرات گسترده» و بازسازی چند ماه تعطیل باشد. اینکه بعد از چهل سال قرار است به شکل گسترده به این مکان با ارزش رسیدگی شود، جای امیدواری دارد.
اما در این میان با وجود حساسیتهایی که روی موزه و آثار آن هست و اینکه همان روز و پس از انتشار این خبر، از سوی روابط عمومی موزه هنرهای معاصر تهران اعلام شد «بازسازی موزه هنرهای معاصر تهران در آینده نزدیک آغاز میشود و به منظور شفافسازی، ضرورت بازسازی، مراحل مطالعاتی انجام شده و چگونگی بازسازی موزه در نشستی بیان میشود.» بعد از گذشت نزدیک به دو هفته هنوز هیچ نشستی برگزار و اطلاعرسانیای درباره جزییات این کار، انجام نشده است.
این در حالی است که مطالعه و آمادهسازی موزه برای این بازسازی تقریبا از آخر فروردینماه و پایان آخرین نمایشگاه آن، آغاز شده است و موزه در تعطیلی به سر میبرد.
در این زمینه گفته میشود، کارهای مطالعاتی برای تعمیر موزه آغاز شده، ناظر اصلی و مجری دفتر طرحهای عمرانی وزارتخانه ارشاد است و پیمانکار این طرح نیز انتخاب شده است. همه بخشهای موزه در این تعمیرات که زمانبندی آن ۴ تا ۵ ماه پیشبینی شده تعطیل خواهد بود. این تعمیرات بخش گنجینه، گالری و بخشهای دیگر موزه را در بر خواهد گرفت.