10 علت مرگ ایرانی‌ها

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: بیماری های ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، تصادفات جاده‌ای، پرفشاری خون، آلزایمر، دیابت، بیماری مزمن انسدادی ریوی، بیماری مزمن کلیوی، سایر بیماری های قلبی عروقی و سرطان معده 10 علت اصلی مرگ و میر در ایران است.
به گزارش ایرنا، رضا ملک زاده، روز یکشنبه در کانال خود در فضای مجازی با انتشار نتیجه تحقیقی درباره وضعیت مرگ و میر ایرانیان که در سال 2016 انجام شد، افزود: در سال 2016، تعداد 360 هزار مرگ (219 هزار در مردان و 141 هزار در زنان) در ایران رخ داده که معادل 443 مرگ به ازای هر 100 هزار نفر است. این درحالی است که در سال 1990، 340 هزار مرگ به وقوع پیوسته که معادل 606 در هر 100 هزار نفر بوده و روندی کاملا طبیعی را طی کرده است.
وی اضافه کرد: نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر در ایران نشان می دهد که این نرخ تا 2016 شیب نزولی خود را به عللی همچون افزایش بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی و دسترسی بیشتر به خدمات سلامت، کاهش مرگ کودکان و مادران و کاهش مرگ بر اثر تصادفات جاده ای، ادامه داده و 27 درصد کاهش یافته است.
ملک زاده ادامه داد: در ایران نرخ مرگ کودکان زیر یکسال به ازای هر هزار تولد زنده، از 53.4 مرگ در سال 1990 به 15.1 مورد مرگ در سال 2016 کاهش پیدا کرده است. در همین مدت، نرخ مرگ و میر افراد زیر پنجسال به ازای هر هزار تولد زنده از 67.4 به 17.8 رسیده است.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت ادامه داد: در بین علل کلی مرگ و میر در ایران درحالی که سهم بیماری های غیرواگیر در سال 1990 نزدیک به 50 درصد، بیماری های واگیر بیش از 20 درصد و تصادفات جاده ای بیش از 30 درصد بوده است، در 2016 بیماری های غیرواگیر سهم 80 درصدی، بیماری های واگیر سهم بیش از 10 درصدی و تصادفات جاده ای سهم کمتر از 10درصد داشته است.

علت مهم مرگ و میر ایرانی ها 
وی گفت: ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، تصادفات جاده‌ای، پرفشاری خون، آلزایمر، دیابت، بیماری مزمن انسدادی ریوی، بیماری مزمن کلیوی، سایر بیماری های قلبی عروقی و سرطان معده 10 علت اصلی مرگ و میر ایرانیان در سال 2016 بوده است.
ملک زاده نتایج بررسی علل 10 گانه مرگ و میر ایرانیان را به این شرح اعلام کرد.
ایسکمیک قلبی: 11 سال یکه تازی و حفظ جایگاه نخست در مرگ ایرانی ها؛ از 2005 تاکنون در 2016 ، بیش از 25 درصد کل مرگ ها در 2016 (معادل بیش از 90 هزار مرگ) به این علت بوده است. 
سکته مغزی: با 29 هزار مرگ در 2016، خواهان صعود بیشتر در علل مرگ ایرانی هاست. از 2005 تاکنون، خود را از رتبه سوم، به رتبه دوم بالا کشیده است.
تصادفات جاده‌ای: عاملی که با 26 هزار مرگ سالانه، به عنوان یک عامل فرهنگی، از فهرست بیماری های علل مرگ، کنار نمی کشد اما به عنوان سومین عامل مرگ ایرانی ها، از رتبه دوم در 2005 به رتبه سوم در 2016 اندکی عقب نشینی کرده است.
فشار خون: رتبه چهارمی را در علل مرگ ایرانی ها طی تمام سال های 2005 تا حال حاضر رها نکرده است. این بیماری، در2016، مسئول بیش از 79 هزار مرگ در ایران در همه سنین و دو جنس (45 هزار مرگ در مردان و 34 هزار مرگ در زنان) بوده است.
آلزایمر: افزایش 5 برابری مرگ های ناشی از آن طی دهه اخیر، به عنوان پنجمین علت مهم مرگ در ایران از رتبه هفتم در 2005 به رتبه پنجم در 2016 صعود کرده است. شیوع بیماری دمانس در ایران افزایش و تخمین زده می‌شود بیش از 500 هزار نفر از جمعیت بالای 60 سال ایران، مبتلا به «دمانس» باشند که آلزایمر یکی از مهمترین اشکال آن است.
دیابت: در سهم خواهی از مرگ ایرانی ها، بسیار پیشتازی می کند. علت 1٫43 میلیون مرگ در جهان طی سال 2016 بوده که در مقایسه با 2006 حدود 31درصد افزایش پیدا کرده است. 
در ایران، بیشترین افزایش تعداد مرگ از سال 2005 در دیابت دیده می شود که از رتبه دهم به جایگاه ششم علت مرگ در 2016 رسیده است. این بیماری در 2016 عامل بیش از 14 هزار مرگ در ایران بوده است.
بیماری های مزمن ریوی: هفتمین علت مهم مرگ ایرانی ها در حال حاضر است. متاسفانه افزایش قابل توجهی در رتبه بیماری‌های مزمن انسدادی ریوی با 9600 مرگ در 2016 دیده می شود. در 2005 رتبه بیماری های مزمن ریوی در علل مرگ ، 13 بوده که به رتبه 7 صعود کرده است. 
بیماری های مزمن کلیوی: با سه پله صعود، هشتمین علت مرگ در ایران است. از رتبه 11 در سال 2005 به رتبه 8 در 2016 صعود کرده و مسوول 9300 مرگ در همین سال بوده است.
سایر بیماری های قلبی: نهمین علت مرگ ایرانی هاست. رتبه این دسته از بیماری ها در فهرست علل مرگ، در 2005 هشتم بوده که در سال 2016 به رتبه نهم کاهش یافته است. 
سرطان ها: دو پله پیشتازی کرده اند. در سال 2016، عامل بیش از 54 هزار مرگ در دو جنس و همه سنین بوده‌اند. سرطان معده دهمین علت مهم مرگ ایرانی ها، عامل 9 هزار مرگ و مرگبارترین سرطان بوده است. رتبه سرطان معده در مرگ ایرانیان، سال 2005 ، 12 بوده که در سال 2016 به رتبه 10 صعود کرده است.

نیمی از ایرانیان 70 سالگی را نمی بینند
ملک زاده همچنین در بخش دوم این گزارش نوشت: نصف جمعیت 81.3 میلیون نفری ایران، 70 سالگی را نمی بینند
وی افزود: بر اساس آمار رسمی تنها در سال 2016، حدود 57 درصد مرگ مردان و ۴۹ درصد مرگ زنان ایرانی زودرس (زیر 70 سال) بوده است. این تعداد مرگ زودرس در حالی است که سن امید به زندگی در ایران، از ۷۱.۱ سال در زنان و ۶۵.۲ سال در مردان طی سال ۱۹۹۰ به ۷۸.۴ سال در زنان و ۷۳.۸ سال در مردان طی سال ۲۰۱۶ رسیده است.
وی گفت: روند مرگ ها در ایران علی رغم طبیعی بودن و حتی کاهش داشتن، با یک واقعیت نگران کننده رو به روست. ۵۵ درصد ایرانی ها، زیر ۷۰ سال می میرند و ۳۵ درصد ایرانی هایی که بر اثر سکته قلبی فوت می کنند، زیر ۵۵ سال هستند.
ملک زاده افزود: فقط در سال ۹۴، ۹۰ هزار ایرانی، زیر ۵۵ سال فوت کرده اند. این بسیار تکان دهنده است. می توان گفت مثلا در یک سال، معادل کشته های سه زلزله مهیب در حد زلزله بم با ۳۵ هزار فوتی، مرگ بسیار زودرس (زیر ۵۵ سال) بر اثر سکته قلبی داشته ایم. 

مرگ های زودرس در ایران طی 16 سال گذشته 
وی در ادامه این گزارش، وضعیت مرگ های زودرس در ایران را به این شرح تشریح کرد: در سال 1990 از بین ۳۴۰ هزار مرگ ، ۲۷۷ هزار مرگ، معادل ۸۱ درصد مرگ ها زودرس (زیر ۷۰ سال ) بوده است. به عبارتی، ۸۲ درصد مرگ های مردان ( معادل ۱۶۴ هزار مرگ) و ۸۰ درصد مرگ های زنان ( معادل ۱۱۳ هزار مرگ) زودرس بوده است.
به گفته وی، در ۲۰۱۶، از مجموع ۳۶۰ هزار مرگ، ۱۹۳ هزار مرگ معادل ۵۳ درصد کل مرگ ها، زودرس (زیر ۷۰ سال) بوده است که از این تعداد مرگ زودرس، ۱۲۴ هزار مرگ مردان (۵۷ درصد از کل مرگهای مردان) و ۶۹ هزار مرگ زنان ( ۴۹درصد از کل مرگهای زنان) زودرس بوده است.

متهم اصلی مرگ های زودرس در ایران
ایسکمیک قلبی: علاوه بر یک دهه یکه تازی در علل مرگ ایرانی، در مرگ های زودرس هم رتبه نخست را دارد. حتی صعود هم کرده است؛ یعنی در سال ۲۰۰۵ رتبه دوم را در مرگهای زودرس داشته و در ۲۰۱۶ به رتبه نخست رفته است.
:تصادفات جاده ای: بیماری نیست اما اولین عامل در فهرست علل مرگهای زودرس ایرانی ها طی سال ۲۰۰۵ بوده است. شگفت آور آن که در کشوری مثل ایران با نرخ بالای امید به زندگی، تصادفات جاده ای در رتبه دوم علل مرگ های زودرس 2016 جا می گیرد و نشان از یک مشکل فرهنگی پرغصه دارد.
تولد زودرس، نواقص مادرزادی و بیماری های مغز و اعصاب: سه عامل سومی، چهارمی و پنجمی در فهرست علل مرگ های زودرس هستند که جایگاه خود را در این رتبه بندی حفظ کرده اند.
فشار خون: بیماری که باید بسیار جدی گرفته شود. متهم دهم در علل مرگ های زودرس ایرانی ها در ۲۰۰۵ ، در فاصله ای تا 2016، متهم ششم شده است ؛ یعنی چهار پله در فهرست صعود کرده است.
دیابت: همان بیماری که درفهرست 10 علت مهم مرگ ایرانی ها با بیشترین تعداد در افزایش مرگ ها، سهم بیشتر می طلبد، در علل مرگ های زودرس هم مشغول پیشتازی در رقابت با سایر علل است و با پنج رتبه صعود از 2005، از رتبه ۱۳ به رتبه هفتم رسیده است.
عفونت دستگاه تنفس تحتانی: از رتبه هفتم در ۲۰۰۵ به رتبه هشتم فهرست علل مرگ های زودرس در 2016 سقوط کرده است.
آسیب به خود: عقب نشینی آن را از رتبه هشتم در ۲۰۰۵ به رتبه نهم در 2016 شاهدیم
سایر بیماری های قلبی عروقی: از رتبه ششم در فهرست عوامل مرگ های زودرس سال ۲۰۰۵ به رتبه دهم سقوط کرده و نشان از کاهش مرگ و میر زودرس به علت سایر بیماری های قلبی عروقی دارد.

مهمترین علل مرگ های زودرس در زنان ایرانی
به گفته ملک زاده، در بین زنان ایرانی نیز بیماری های ایسکمیک قلبی، بیماری های مغز و اعصاب، فشار خون بالا، آلزایمر، دیابت، تصادفات جاده ای، سایر بیماری های قلبی عروقی، بیماری های مزمن کلیوی، نواقص مادرزادی و تولدهای زودرس مهمترین علت مرگ های زودرس است.

مهمترین علل مرگ های زودرس مردان ایرانی
وی گفت: در مردان نیز ایسکمیک قلبی، تصادفات جاده ای، بیماری های مغز و اعصاب، فشار خون، آلزایمر، بیماریهای مزمن انسدادی ریوی ، سرطان معده، بیماری های مزمن کلیوی و تولدهای زودرس 10 علت مرگ زودرس در ایران است.

عوامل خطر مرگ های زودرس در ایران
به گفته ملک زاده، فشار خون بالا، چربی خون ، قند خون، چاقی و اضافه وزن، بی تحرکی، مصرف نمک به مقدار دو برابر متوسط جهانی، مصرف تریاک و دخانیات، مصرف الکل، تغذیه ناسالم و عدم استفاده از سبزیجات و میوه های تازه و سوابق ژنتیکی مهمترین عوامل خطر مرگ های زودرس در ایران است.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت گفت: اگر بتوانیم سکته های قلبی در ایران را کاهش دهیم، در واقع مشکل نیمی از مرگ های زودرس را حل کرده ایم. نظام سلامت ایران به زودی شاهد دستاوردی در این زمینه خواهد بود.