زیر پوست "آمارها"

حسن روحانی رئیس جمهور در این باره گفت: ما در سه ماه ابتدای سال جاری دارای رشد اقتصادی بودیم که به معنای خارج شدن از رکود و آغاز رونق و شکوفایی و حرکت رو به جلو بود. مجموعا در ۶ ماه ابتدای سال دارای رشد اقتصادی ۴ درصد بودیم این در حالی است که رشد اقتصادی ما در سال ۹۱ منفی ۶.۸ درصد و در سال ۹۲ کمتر از منفی ۲ درصد بوده است.»

علت عمده نرخ رشد ۴.۰ درصدی تولید ناخالص داخلی را باید در افزایش ارزش افزوده فعالیت‌های «نفت»، «صنعت»، «ساختمان»، «بازرگانی، رستوران و هتلداری» «خدمات مؤسسات پولی و مالی» عنوان شده است.

علاوه بر این رئیس جمهور با اشاره به فعالیت های مثبت دولت در زمینه اقتصادی در ۱۶ ما گذشته میزان تورم را ۱۷ درصد اعلام کرد.


آمار منتشر شده قابل تعمیم به اقتصاد کل نیست
علی دینی ترکمانی اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو گفت: «آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی بر مبنای فعالیتهای بنگاه های بزرگ محاسبه شده و قابل تعمیم به کل اقتصاد نیست.»

وی افزود: «شاید مقداری برآورد گفته شده بیش از اندازه باشد. شاید اگر کل اقتصاد مبنا قرار بگیرد آن زمان این ۴ درصد کمتر و در حدود ۲ درصد بشود. ضمن اینکه این رقم برای ابتدای سال جاری بوده و برای کل سال قطعا نمی شود این رقم ۴ درصد و یا حتی کمتر از آن را تعمیم داد.»

دینی ترکمانی تصریح کرد: «به خصوص اینکه ممکن است تزریق پول و ارز به اقتصاد کشور به دلیل تغییر و تحول شدیدی که در بازار جهانی صورت گرفته مقداری دست دولت را ببندد و حتی شرایط رکودی را دوباره به اقتصاد بازگرداند.»

وی آمار مربوط به نرخ تورم را منطقی نامید و افزود: «انتظارات تورمی و روانی طی ماه های گذشته نسبت به سال ۹۰ و ۹۱ کاهش پیدا کرد و این را هم می توانیم در تثبیت نرخ دلار ببینیم که تقریبا تا یک ماه پیش در حدود ۳۲۰۰ تومان باقی مانده بود.»

وی توضیح داد: «این به آن معناست که قیمت ها سرعت رشد کمتری نسبت به قبل و زمانی که تورم بیش از ۴۰ درصد بود، دارند. همین طور تورم ۹۰ و۹۱ باعث شد که قدرت خرید یا درآمد واقعی مردم پایین بیاید فلذا باعث شد که تب قیمت بازارها اندکی فروکش کند.»

وی ادامه داد: «به این دلایل می توان پذیرفت که نرخ تورم با آن سرعت گذشته بالا نرفته و در بازار ها هم می توان آن را حس کرد. اما این به معنی آن نیست که قیمت ها بالا نرفته است.»

این کارشناس اقتصادی گفت: «زمانی که گفته می شود میزان تورم کاهش یافته است مردم فکر می کنند که این به آن معناست که قیمت ها باید پایین بیاید. در صورتی که کاهش تورم یعنی سرعت افزایش قیمت ها کم تر شده است. قیمت ها افزایش پیدا می کند اما با سرعت کم تری.»

وی در خصوص نرخ رشد تا پایان سال اظهار کرد: «اگر بخواهیم برای کل سال نرخ رشد اقتصادی را در نظر بگیریم با توجه به کاهش قیمت شدید نفت احتمال دارد که اگر نرخ رشد منفی نشود در حد ۱ تا ۲ درصد باشد.»

وی با بیان اینکه احتمال مثبت بودن نرخ رشد بالاست گفت: « اقتصاد ما افت شدید داشته و این به این معنا نیست که دوباره افت شدید بکند. بلکه از جایی که افت کرده می تواند شروع به بهبود کند. اما معنی این حرف این نیست که اقتصاد به اوج ۳ یا ۴ سال پیش بازمی گردد.»

وی توضیح داد: « تولید ناخالص داخلی در سال ۹۰ چیزی حدود ۶۰۰ میلیارد دلار بود. این در انتهای سال ۹۲ به ۵۴۰ میلیارد دلار رسید و در سال جاری هم اگر ما ۲.۳ درصد نرخ رشد مثبت باشد به ۵۵۰ میلیارد دلار می رسد. چند سال دیگر هم اگر ۳ تا ۴ درصد مثبت باشد خواهیم رسید به همان تولیدی که در سال ۹۰ داشتیم. پس می توان گفت ما این سال ها را به معنای رشد اقتصادی از دست دادیم. میانگین رشد اقتصادی طی سال های ۹۱، ۹۲، ۹۳ و ۹۴ برابر صفر می شود حتی اگر این آمار درست باشد.»

دینی ترکمانی در پاسخ به این سوال که آیا آمار ارائه شده صحیح است یا نه گفت: «اگر ما در محاسباتمان فعالیت های صنایع بزرگ و بخش های بزرگ را مبنا قرار دهیم به یک آمار می رسیم و اگر کل اقتصاد را مبنا قرار دهیم به آماری دیگر.»

وی توضیح داد: «برای مثال ممکن است صنایع خودروسازی، نفت و فولاد تولیداتشان نسبت به سال قبل چند درصد رشد مثبت را نشان دهد. اما تا رشد مثبت آنان سرریز شود و اثر بگذارد بر روی تولید بنگاه های کوچک و متوسط و پس از آن به فروش کسبه و خرده فروشی ها زمان می برد. زمانی که در کوتاه مدت امکان پذیر نیست.»

وی با بیان آنکه درک مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی برای مردم قابل لمس نیست افزود: «آنچیزی که مردم با آن درگیر هستند این است که آیا درآمدشان بالا رفته؟ مخارجشان بیشتر شده؟ یا به عنوان متقاضی کار کاری برایشان فراهم می شود؟ احتمل دستیابی به کار بیشتر شده؟ این ها شاخص های ملموسی برای مصرف کنندگان هستند.»

وی ادامه داد: «و از طرف عرضه هم به خصوص در بخش خرده فروشی آن چه که مهم است فروش فروشگاه ها در سطح شهرهاست و وقتی این مراکز فروش زیادی نداشته باشند. یا در سطح سال پیش باشد معتقدند که اتفاق خاصی رخ نداده است.»